Το μαγγάνιο (Mn) αποτελεί ένα από τα ιχνοστοιχεία που βρίσκονται σε μικρές ποσότητες στους ζωικούς ιστούς. Ένας υγιής ενήλικας γύρω στα 70kg περιέχει περίπου 10-20mg μαγγανίου.
Σε ποια τρόφιμα βρίσκεται;
Το συγκεκριμένο ιχνοστοιχείο βρίσκεται σε μία μεγάλη ποικιλία τροφών, περισσότερα από τα οποία είναι φυτικής προέλευσης. Συγκεκριμένα, μία πλούσια πηγή μαγγανίου είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα οποία μπορούν ακόμα και με μία μερίδα να προσφέρουν σχεδόν την ημερήσια δόση μαγγανίου στον οργανισμό. Άλλες πλούσιες πηγές είναι το καστανό ρύζι και οι ξηροί καρποί, όπως τα αμύγδαλα, τα φιστίκια και οι ηλιόσποροι. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τα φρούτα μπορούν επίσης να προσφέρουν ικανοποιητικές ποσότητες μαγγανίου στον οργανισμό. Αντίθετα, το κρέας και τα παράγωγά του, τα θαλασσινά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν φτωχές πηγές μαγγανίου.
Πόσο Μαγγάνιο χρειαζόμαστε;
Η ποσότητα μαγγανίου που χρειάζεται ένας άνθρωπος ημερησίως ποικίλει αναλόγως την ηλικία, το φύλο και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται (εγκυμοσύνη, θηλασμός). Πιο συγκεκριμένα, ένας ενήλικας άνδρας καλύπτεται με 2,3mg μαγγανίου ημερησίως ενώ μία ενήλικη γυναίκα με 1,8mg. Για μία εγκυμονούσα η ποσότητα διαμορφώνεται στα 2mg ημερησίως, ενώ για μία θηλάζουσα στα 2,6mg.
Ποιος ο ρόλος του στον οργανισμό;
Αν και η αξία του συγκεκριμένου ιχνοστοιχείου μελετάται ακόμα ερευνητικά, γνωρίζουμε ήδη αρκετές λειτουργίες του οργανισμού στις οποίες εμπλέκεται. Το μαγγάνιο αποτελεί συστατικό πολλών ενζύμων και κατ’ επέκταση συμμετέχει σε πολλές μεταβολικές διεργασίες. Συγκεκριμένα, το μαγγάνιο συμβάλει
- στη δημιουργία συνδετικών ιστών
- στη δημιουργία των οστώνστη δημιουργία παραγόντων πήξης του αίματος
- στο μεταβολισμό του λίπους και των υδατανθράκων
- στη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος
- στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου
Πώς γίνεται η απορρόφησή του;
Το μαγγάνιο απορροφάται κατά μήκος του λεπτού εντέρου. Η απορρόφησή του ποικίλλει και εξαρτάται από την παρουσία και άλλων στοιχείων, όπως του σιδήρου. Συγκεκριμένα ο σίδηρος μειώνει την απορρόφηση μαγγανίου. Το μαγγάνιο βρίσκεται στους περισσότερους ιστούς και όργανα, ενώ φαίνεται να περιέχεται σε λίγο μεγαλύτερες ποσότητες στα οστά, το ήπαρ, το πάγκρεας και τους νεφρούς.
Αλληλεπιδράσεις με άλλα θρεπτικά συστατικά
Το μαγγάνιο αλληλεπιδρά με το σίδηρο. Συγκεκριμένα σε ασθενείς με σιδηροπενική αναιμία έχουν παρατηρηθεί υψηλά επίπεδα μαγγανίου. Ο ανταγωνισμός σιδήρου-μαγγανίου εντοπίζεται σε επίπεδο απορρόφησης και συγκεκριμένα το μαγγάνιο ανταγωνίζεται με το σίδηρο και το κοβάλτιο για τις θέσεις σύνδεσης σε ιόντα μεταφοράς. Για αυτό το λόγο και η απορρόφηση του μαγγανίου από τροφές με χαμηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο είναι υψηλή, ενώ τροφές πλούσιες σε σίδηρο έχουν χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα σε μαγγάνιο. Επίσης σε κάποιο βαθμό και το ασβέστιο αλλά και ο ψευδάργυρος φαίνεται να επηρεάζουν τη βιοδιαθεσιμότητα του μαγγανίου, αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες.
Τι προκαλεί η ανεπάρκεια Μαγγανίου;
Η ανεπάρκεια σε μαγγάνιο οδηγεί σε απώλεια σωματικού βάρους, αλλαγές στο χρώμα των μαλλιών, μειωμένη ανάπτυξη μαλλιών, δερματίτιδα. Επίσης η ανεπάρκεια σε μαγγάνιο επηρεάζει την αναπαραγωγική ικανότητα, την παγκρεατική λειτουργία και το μεταβολισμό των υδατανθράκων.
Υπάρχουν συμπτώματα τοξικότητας;
Δεν έχουν αναφερθεί συμπτώματα τοξικότητας σε ανθρώπους που έχουν προσλάβει εώς και 9mg μαγγανίου την ημέρα. Μεταλλωρύχοι που έχουν εισπνεύσει αέρια με υψηλή συγκέντρωση μαγγανίου εμφανίζουν συμπτώματα παρόμοια με αυτά του Πάρκινσον.
