Τι είναι;
Το μηλόξυδο είναι γνωστό από την αρχαιότητα ως φάρμακο καθώς και τρόφιμο, γνωστό εδώ και πολλούς αιώνες για τις θεραπευτικές του ιδιότητες και τα οφέλη του στην υγεία. Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν για την επούλωση πληγών, ωστόσο με τα χρόνια ανακάλυψαν πως κρύβει πολλές ιδιότητες και αποτελεί μία ιδιαίτερα θρεπτική ουσία και δημοφιλές καλλυντικό. Δημιουργείται από τη ζύμωση των σακχάρων του χυμού μήλου μετά από την προσθήκη μικροοργανισμών (βακτήρια). Τα σάκχαρα αρχικά μετατρέπονται σε αλκοόλη και στη συνέχεια σε οξικό οξύ (acetic acid), μια διαδικασία που αποκαλείται ζύμωση. To οξικό οξύ αποτελεί το κύριο συστατικό του ξυδιού και είναι η κύρια υπεύθυνη ουσία για την έντονη μυρωδιά και γεύση του. Η διαφοροποίηση του από τα υπόλοιπα ξύδια είναι ότι παράγεται από μήλα και όχι από σταφύλια και σιτηρά.
Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μηλόξυδου συσχετίζεται με χαμηλότερο σωματικό βάρος, χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος, μικρότερη περίμετρο μέσης, αλλά και χαμηλότερα τριγλυκερίδια στο αίμα. Επιπλέον έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, ενισχύοντας παράλληλα το ανοσοποιητικό σύστημα. Είναι πλούσιο σε κάλιο, ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των μυών, των οστών, των δοντιών.
Ποια η διατροφική του αξία;
Το μηλόξυδο αποτελείται κυρίως από οξικό οξύ και είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα, προβιοτικά και ένζυμα. Περιέχει β-καροτένιο, ασβέστιο και κάλιο τα οποία μένουν αναλλοίωτα κατά τη διαδικασία της ζύμωσης. Επιπλέον περιέχονται μια σειρά από οξέα όπως γαλλικό, μηλικό, καφεϊκό και χλωρογενικό οξύ. Οι περισσότερες δράσεις του μηλόξυδου αποδίδονται στα προβιοτικά και στα οξέα που περιέχει, όταν αυτό είναι ακατέργαστο και απαστερίωτο.
Χρήση και θεραπευτικές ιδιότητες
Χοληστερόλη
Η ημερήσια κατανάλωση 1 κουταλιά της σούπας μηλόξυδου αυξάνει την παραγωγή χολικών οξέων και χολής και ενισχύει τη λειτουργία του ήπατος. Η χολή και το ήπαρ είναι απαραίτητα για το μεταβολισμό της χοληστερόλης και τη διάσπασή της. Το αποτέλεσμα είναι η συστηματική λήψη μηλόξυδου να συμβάλλει στη ρύθμιση των επιπέδων της LDL χοληστερόλης, μειώνοντας έτσι τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Αρτηριακή πίεση
Το οξικό οξύ του μηλόξυδου φαίνεται πως επιδρά θετικά ακόμη και στην αρτηριακή πίεση. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με αναφορές, το οξικό οξύ μειώνει την πίεση και τη δραστηριότητα της ρενίνης, ένα ένζυμο που εκκρίνεται από τα νεφρά και διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Μετά την άσκηση
Αναμεμιγμένο με νερό, χρησιμοποιείται σαν αντίδοτο για το γαλακτικό οξύ και την κόπωση μετά την προπόνηση, καθώς παρέχει κάλιο και άλλα θρεπτικά συστατικά και πολύτιμα ένζυμα που βοηθούν στην αποκατάσταση των μυών.
Υγιή και λαμπερά μαλλιά
Επιπλέον από τις καρδιοπροστατευτικές του ιδιότητες, το μηλόξυδο αποτελεί και ένα καλλυντικό μαλλιών. Ο ψεκασμός των μαλλιών με μηλόξυδο αποτελεί ένα φυσικό μαλακτικό καθώς κάνει τα μαλλιά λεία και λαμπερά. Το οξύ στο μηλόξυδο δίνει στα μαλλιά μια γυαλιστερή λάμψη. Μετά το λούσιμο, αναμείξτε μια κουταλιά της σούπας μηλόξυδο σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό και περιχύστε μ’ αυτό το μαλλιά σας.
Αποτοξίνωση
Το μηλόξυδο αποτελεί ένα ηπατικό και λεμφικό τονωτικό. Βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού καθώς βελτιώνει τη κυκλοφορία της λέμφου και του εντέρου, βοηθά στην απομάκρυνση της κατακράτησης υγρών και επαναφέρει το pΗ του σώματος. Αποτελεί τον ιδανικό σύμμαχο για όσους θέλουν να αποτοξινώσουν του σώμα τους και να καταπολεμήσουν την κυτταρίτιδα.
Αντιμικροβιακή δράση
Χάρη στη μεγάλη οξύτητα που περιέχει το μηλόξυδο αποτελεί μία άριστη και αντιμικροβιακή ουσία. Χρησιμοποιείται σε κολπικές πλύσεις για την καταπολέμηση της Candida αλλά και εσωτερικά σε καντιντίαση, σε μυκητιάσεις δέρματος και ποδιών ενώ βοηθά και στην αντιμετώπιση ουρολοιμώξεων. Σε περιοχές όπου υπάρχει μυκητίαση κάντε πλύσεις με μηλόξυδο δύο φορές την ημέρα. Μετά από ένα μπάνιο ή ντους απλώστε μια κουταλιά της σούπας μηλόξυδο στις μασχάλες σας. Οι φυσικές αντιβακτηριακές του ιδιότητες θα σκοτώσουν τα βακτήρια, που προκαλούν την οσμή του σώματος.
Λεύκανση δοντιών
Όπως και τα περισσότερα οξέα, έτσι και το μηλόξυδο βοηθά στην απομάκρυνση μικροβίων από τα δόντια, στην αφαίρεση δηλαδή της οδοντικής πλάκας και τη φυσική λεύκανση των δοντιών. Ωστόσο δεν θέλει μεγάλες δοσολογίες, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε διάβρωση του σμάλτου των δοντιών.
Στοματικό διάλυμα
Αναμείξτε ένα κουταλάκι του γλυκού μηλόξυδο με μισό φλιτζάνι νερό και χρησιμοποιήστε το ως στοματικό διάλυμα για την κακή αναπνοή και την ουλίτιδα.
Μηλόξυδο και αδυνάτισμα
Μελέτες έδειξαν πως τα άτομα που κατανάλωναν μηλόξυδο σε συστηματική βάση είχαν σημαντικά μικρότερο βάρος σώματος. Η δράση του οφείλεται στη υψηλή συγκέντρωση οξικού οξέος. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο BMC Gastroenterology, το μηλόξυδο καθυστερεί τη μετάβαση της τροφής μέσα στο πεπτικό σύστημα, βοηθώντας σε να νιώθεις χορτάτη για περισσότερες ώρες μετά τα γεύματα. Προλαμβάνονται έτσι οι λιγούρες και καταναλώνεις λιγότερες θερμίδες. Επιπλέον, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Metabolism – Clinical and Experimental, αναφέρει πως όταν παχύσαρκοι αρουραίοι κατανάλωσαν εκχύλισμα από τζίνσενγκ και ξύδι, αυτό επηρέασε σημαντικά το σωματικό τους βάρος και το μεταβολισμό τους. Το μηλόξυδο προκαλεί αλλαγή του μεταβολισμού σε γενετικό επίπεδο, με αποτέλεσμα απώλεια βάρους. Τα ένζυμα και τα οργανικά οξέα επιταχύνουν το μεταβολισμό και αυξάνουν την αναλογία με την οποία το σώμα σου καίει λίπος, παρότι δεν έχουν γίνει μελέτες σε ανθρώπους ώστε να επιβεβαιωθεί αυτός ο ισχυρισμός.
Μηλόξυδο και διαβήτης
Μελέτες έδειξαν πως η λήψη μηλόξυδου οδηγεί στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης ορού, ιδιαίτερα μεταγευματικά και στη βελτίωση της αντίστασης στην ινσουλίνη όσον αφορά άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Μία ακόμη μελέτη έδειξε ότι το μηλόξυδο καθυστερεί την κένωση του στομάχου με αποτέλεσμα να οδηγεί σε καλύτερα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης σε άτομα με διαβήτη τύπου 1. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Functional Foods, η κατανάλωση 1 κ.σ. μηλόξυδου μέσα σε ένα ποτήρι νερό πριν τα γεύματα έδειξε χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζη
Δέρμα
Χάρη στη συγκέντρωση μηλικού οξέος η χρήση του σε ακνεϊκά δέρματα βοηθά στην πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση της ακμής, ενώ επίσης απομακρύνει τη λιπαρότητα του δέρματος. Επιπρόσθετα, το μηλικό οξύ που περιέχει ενισχύει και επιταχύνει τις διαδικασίες αποτοξίνωσης του σώματός σας, ισορροπεί το ph της επιδερμίδας, βοηθώντας τους πόρους να μη φράζουν.
Πώς χρησιμοποιείται και δοσολογία;
Το μηλόξυδο μπορεί να χρησιμοποιείται καθημερινά σε μικρές όμως ποσότητες. Ως προτεινόμενος τρόπος λήψης ορίζονται οι 1-2 κουταλιές της σούπας είτε αραιωμένο σε νερό ή παρουσία τροφίμου. Για αρχή, αρκεί μία κουταλιά του γλυκού σε ποτήρι 250-300 ml. Όσο ο οργανισμός το συνηθίζει, η ποσότητα μπορεί σταδιακά να αυξηθεί, χωρίς όμως να ξεπερνά τις 2-3 κουταλιές της σούπας την ημέρα. Δύο κουταλιές της σούπας την ημέρα είναι αρκετές για επαρκή απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και ενίσχυση του μεταβολισμού στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής. Μπορεί να καταναλωθεί σε συνδυασμό με τρόφιμα, σαλάτες ή dressing. Στην τεχνολογία τροφίμων χρησιμοποιείται και ως συντηρητικό τροφίμων.
Ποιες οι παρένεργειες;
Η υπερκατανάλωση μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές ή να επιδείνωση της γαστροπάρεση. Λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης οξέων μπορεί να προκαλέσει διάβρωση του σμάλτου των δοντιών ή να ερεθίσει τον οισοφάγο, όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες.
