Εισαγωγή
Οι διατροφικές διαταραχές έχουν κοινό παρονομαστή τη μη φυσιολογική συμπεριφορά σχετικά με τις διαιτητικές συνήθειες ή τον έλεγχο του βάρους, που όμως οδηγούν σε σοβαρές επιπτώσεις σε κοινωνικό και σε ψυχολογικό επίπεδο και σε διάφορα προβλήματα υγείας. Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες διατροφικές διαταραχές είναι η νευρογενής ανορεξία και βουλιμία, αντίστοιχα και εκείνες που η διατροφική διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (EDNOS). Στην τελευταία κατηγόρια ανήκει η νευρογενής ορθορεξία. Η κύρια διαφορά της με τις υπόλοιπες διατροφικές διαταραχές είναι πως το βάρος πιθανό να μην διαδραματίζει το κυρίαρχό λόγο αλλά η παθολογικά εμμονή για βιολογικά «σωστή» και υγιεινή διατροφή, σε επίπεδο ψυχαναγκασμού. Τα άτομα που πάσχουν ενδιαφέρονται κυρίως για την ποιότητα και όχι απαραίτητα για την ποσότητα.
Αίτια
Η αιτία φαίνεται να είναι αντίστοιχη με εκείνη της νευρογενούς ανορεξίας και για αυτό υποστηρίζεται η άποψη ότι παρουσιάζουν συγκρίσιμη εγκεφαλική δυσλειτουργία. Κάποιοι από τους παράγοντες κινδύνου είναι οι εξής: η νεοφοβία, οι πρακτικές σίτισης και οι διαιτητικές συνήθειες των γονέων, η τελειομανία και η συνεχής ενασχόληση με το βάρος.
Σκοπός
Λόγω της ασάφειας προηγούμενων μελετών όπου ο επιπολασμός της νευρογενούς ορθορεξίας κυμαινόταν από 6,9% εώς και 75,2% η μελέτη αυτή είχε ως σκοπό τον καθορισμό του συνολικού επιπολασμού σε παγκόσμια κλίμακα και ταυτοχρόνως ο προσδιορισμός της σημασίας του φύλου, της ηλικίας, του ΔΜΣ (Δείκτη Μάζας Σώματος), σε σχέση με την νευρογενή ορθορεξία
Μέθοδοι
Συμπεριλαμβανόντουσαν μελέτες που ανέφεραν τον επιπολασμό/αναλογία των συμπτωμάτων της νευρογενούε ορθορεξίας και οι βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν ήταν PubMed, Scopus, Web of Science και Cochrane Database of Systematic Reviews και το ερωτηματολόγιο ORTO-15. Αποκλείστηκαν όσες μελέτες είχαν διεξαχθεί αποκλειστικά σε άτομα που ήταν διαγνωσμένα πως έπασχαν από κάποια διατροφική διαταραχή, όπως η νευρογενής ανορεξία.
Αποτελέσματα
Σε πρώτη ανάλυση διαπιστώθηκε πως ένα στους τρεις πάσχουν από την νευρογενή ορθορεξία ωστόσο απαιτείται προσοχή στην ερμηνεία του ποσοστού αυτού. Το υψηλό ποσοστό μπορεί να δικαιολογηθεί λόγω των αρκετών ψυχομετρικών περιορισμών του ερωτηματολογίου και ότι στο συνολικό δείγμα συμπεριλαμβάνονταν άτομα τα οποία βρίσκονταν σε διαδικασία απώλειας βάρους και άρα να υπάρχει υπερεκτίμηση των αποτελεσμάτων.
Ο επιπολασμός των συμπτωμάτων βρέθηκε να είναι υψηλότερος στον γυναικείο πληθυσμό. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη πως και στα αρχικά δείγματα στην πλειονότητα σου αποτελούνταν από γυναίκες και αυτό ενδεχομένως να έχει αντίκτυπο στα τελικά αποτελέσματα.
Η νευρογενής ορθορεξία εμφανίζεται σε μεγαλύτερα ποσοστά όταν το άτομο ανήκει στις επιστήμες υγείας ή κάνει πρωταθλητισμό. Αυτό εξηγείται καθώς τα άτομα αυτά γνωρίζουν για την πρόληψη θερμίδων, το ενεργειακό ισοζύγιο και επιδιώκουν άριστη σωματική κατάσταση και απόδοση. Όπως είναι φυσικό και επόμενο, η διαταραχή φαίνεται να αυξάνεται με έντονους ρυθμούς ανά τα χρόνια κάτι που είναι αντίκτυπο του παχυσαρκογενούς περιβάλλοντος που επικρατεί, ειδικά στον Δυτικό κόσμο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα πρότυπα ομορφιάς είναι εκείνα που παρακινούν τα άτομα σε μια σωστή διατροφή.
Αξιοσημείωτο αποτελεί πως τα ποσοστά εκτοξεύτηκαν την περίοδο του lockdown λόγω του Covid-19, γεγονός που επιβεβαιώνει τα παραπάνω, καθώς όλοι αφιέρωναν περισσότερο χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η ηλικία και ο ΔΜΣ δεν φάνηκε να αποτελούν παράγοντες κινδύνου.
Συμπέρασμα
Καθώς, τα ποσοστά της νευρογενούς ορθορεξίας φαίνεται να μεγαλώνουν καιρό με τον καιρό, οι διαιτολόγοι θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τις καταστάσεις αυτές και κυρίως να τις προλαμβάνουν. Η σωστή καθοδήγηση και διατροφική εκπαίδευση των πελάτων τους είναι η κύρια λύση και πρόληψη.
