Αυξανόμενος αριθμός επιστημονικών δεδομένων έχει συνδέσει τη ζύμωση των διαιτητικών υδατανθράκων από τη μικροχλωρίδα του εντέρου με θετικές επιδράσεις στο μεταβολισμό. Γενικά, έχει θεωρηθεί ότι οι ζυμώσιμοι υδατάνθρακες προωθούν την απελευθέρωση των ανορεκτικών ορμονών, πεπτίδιο ΥΥ (PYY) και προσομοιάζον με τη γλυκαγόνη πεπτίδιο-1 (GLP-1).
Ωστόσο, οι έρευνες σε ανθρώπους και τρωκτικά δεν έχουν καταλήξει πάντα σε αυξήσεις των παραπάνω ορμονών. Πειραματικά μοντέλα συμπληρωματικής χορήγησης ζυμώσιμων υδατανθράκων έχουν οδηγήσει σε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη, σωματικό βάρος και παχυσαρκία, και σε αλλαγές των υποθαλαμικών νευρωνικών μοτίβων ενεργοποίησης, ανεξάρτητα από αλλαγές στην συγκέντρωση της GLP-1.
Τι ερευνητικά δεδομένα υπάρχουν;
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλείς από το Imperial College του Λονδίνου και το Ιατρικό Ερευνητικό Συμβούλιο (MRC), επεδίωξε να ερμηνεύσει τον μηχανισμό της ανορεκτικής δράσης που χαρακτηρίζει τη συμπληρωματική χορήγηση ζυμώσιμων υδατανθράκων. Προς το σκοπό αυτό, ερεύνησαν τις άμεσες επιδράσεις που επιφέρει στον έλεγχο της όρεξης το κυριότερο τελικό προϊόν της εντερικής ζύμωσης των υδατανθράκων, το λιπαρό οξύ βραχείας αλύσου - οξικό.
Με τη μέθοδο της ισοτοπικής επισήμανσης, οι ερευνητές παρακολούθησαν την πορεία του οξικού από το έντερο έως τον εγκέφαλο ποντικών και κατάφεραν να προσδιορίσουν ορισμένους από τους μηχανισμούς που του επιτρέπουν να επηρεάσει την όρεξη. Αρχικά, έδειξαν ότι οι ποντικοί που σιτίστηκαν με δίαιτα υψηλού λίπους στην οποία είχε προστεθεί ινουλίνη, είχαν υψηλότερο επίπεδο οξικού στο έντερο τους, κατανάλωσαν λιγότερη τροφή και παρουσίασαν μικρότερη αύξηση βάρους, συγκριτικά με τους ποντικούς που σιτίστηκαν με δίαιτα υψηλού λίπους χωρίς ινουλίνη.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) για να παρακολουθήσουν τη διαδρομή του οξικού από το έντερο προς το ήπαρ και την καρδιά και τελικά τη συσσώρευση του στον υποθάλαμο, το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την πείνα. Με την τεχνική σάρωσης υψηλής ανάλυσης Magic Angle Spinning (HR-MAS), παρατήρησαν ότι το οξικό που συσσωρεύτηκε στον υποθάλαμο των ποντικών οδήγησε σε αύξηση των κύκλων του γλουταμινικού-γλουταμίνης και του νευρομεταβιβαστή γ-αμινο-βουτυρικού οξέος (GABA), σε υψηλότερη συγκέντρωση του υποθαλαμικού γαλακτικού συγκριτικά με τον υπόλοιπο εγκέφαλο, και σε πυροδότηση των νευρώνων προ-οπιομελανοκορτίνης (POMPC) οι οποίοι καταστέλλουν την όρεξη. Παράλληλα, οι ερευνητές έδειξαν ότι η απευθείας χορήγηση οξικού στην κυκλοφορία, στο έντερο ή στον εγκέφαλο των ποντικών σχετίζεται με ενεργοποίηση της καρβοξυλάσης του ακέτυλο-CoA και με αλλαγές στην έκφραση ρυθμιστικών νευροπεπτιδίων που ενισχύουν την καταστολή της όρεξης.
Ποιά συμπεράσματα προκύπτουν;
Τα ευρήματα της μελέτης αποκαλύπτουν ότι η γνωστή ικανότητα των ζυμώσιμων υδατανθράκων να καταστέλλουν την όρεξη οφείλεται, τουλάχιστον εν μέρει, στη δράση του οξικού. Το οξικό παράγεται κατά τη ζύμωσή τους στο έντερο και συσσωρεύεται στον υποθάλαμο, διεγείροντας μηχανισμούς που εμπλέκουν κυτταρικούς νευροδιαβιβαστές, οι οποίοι ευθύνονται για την καταστολή της πείνας. Το οξικό είναι ενεργό στον οργανισμό για περιορισμένο χρονικό διάστημα, κάνοντας πραγματική πρόκληση την δημιουργία μεθόδων που θα εξασφαλίζουν τη χορήγηση ποσότητας οξικού ικανής να καταστέλλει την όρεξη, σε μορφή ανεκτή και ασφαλή για τον άνθρωπο, οδηγώντας στην ανάπτυξη νέων μη χειρουργικών παρεμβάσεων για την θεραπεία της παχυσαρκίας.
