Γνωρίζοντας τη Βιταμίνη Κ
Η Βιταμίνη Κ είναι λιποδιαλυτή και υπάρχει σε δύο κύριες μορφές. Την Βιταμίνη Κ1 (φυλλοκινόνη) που αποτελεί την κύρια διατροφική μορφή και την Κ2, η οποία αποτελείται από μια σειρά μετακινονών που είναι κυρίως βακτηριακής προέλευσης (συντίθενται κατα βάση από εντερικά βακτήρια).
Διαβάστε επίσης: Μήπως παίρνετε πάρα πολλές Βιταμίνες;
Βιταμίνη Κ και Πήξη του Αίματος
Η Βιταμίνη Κ είναι γνωστή και ως “Η Βιταμίνη της Πήξης”, καθώς αποτελεί κύριο συνένζυμο για την σύνθεση των πρωτεϊνών που εμπλέκονται στην πήξη του αίματος.
Ο ρόλος της στα Οστά
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και στο μεταβολισμό των οστών.
Βιταμίνη Κ και Απορρόφηση
Σε σύγκριση με τις υπόλοιπες λιποδιαλυτές βιταμίνες, μεταβολίζεται και απεκκρίνεται πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα το σώμα να διατηρεί μόνο το 30-40% της Κ1 απο το σύνολο που έχει καταναλωθεί μέσω των τροφών. Ως εκ τούτου, είναι πολύ συχνό να εντοπίζονται χαμηλές τιμές Βιταμίνης Κ στην κυκλοφορία του αίματος,αλλά και στις αποθήκες του οργανισμού σε περίπτωση ανεπαρκής διατροφής.
Από ποιες Τροφές προσλαμβάνουμε Βιταμίνη Κ;
Η Βιταμίνη Κ μπορεί να προσληφθεί τόσο από φυτικές όσο και ζωικές τροφές. Ωστόσο η κύρια μορφή πρόσληψής της είναι η Κ1, την οποία βρίσουμε σε μεγάλες συγκεντρώσεις στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (κυρίως σπανάκι, λάχανο,μπρόκολο), στα φυτικά έλαια και σε μερικά φρούτα όπως μύρτιλλα και σταφύλια.
Μετακινόνες
Τις μετακινόνες τις προσλαμβάνουμε μέσω ζωικών προϊόντων όπως το κοτόπουλο και το μοσχάρι. Μετακινόνες συναντάμε ακόμη σε προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως είναι το τυρί.
Ενδεικτικές τροφές και η περιεκτικότητα τους σε Βιταμίνη Κ:
Τρόφιμο | Ποσότητα | Βιταμίνη Κ (μg) |
Natto (προϊόν από ζυμωμένη σόγια) (ως Κ2) |
3 ουγγιές | 850 |
Χόρτα γογγύλι βρασμένα |
1/2 φλ. |
426 |
Σπανάκι ωμό | 1 φλ. | 145 |
Λάχανο ωμό | 1 φλ. | 113 |
Μπρόκολο βραστό | ½ φλ. | 110 |
Σογιέλαιο | 1 κουταλιά της σούπας | 25 |
Μπάμιες ωμές | ½ φλ. | 16 |
Μύρτιλλα ωμά | ½ φλ. | 14 |
Ιceberg μαρούλι ωμό | 1 φλ. | 14 |
Κοτόπουλο στήθος ψημένο (ως Κ2) |
3 ουγγιές |
13 |
Σταφύλια | ½ φλ | 11 |
Κάσιους ξερά | 1 ουγγιά | 10 |
Καρότα ωμά | 1 μέτριο | 8 |
Ελαιόλαδο |
1 κουταλιά της σούπας |
8 |
Κιμάς μοσχαρίσιος ψημένος (ως Κ2) |
3 ουγγιές |
6 |
Σύκα αποξηραμένα ¼ φλ | ¼ φλ | 6 |
Αυγό βραστό (ως Κ2) | 1 μεγάλο | 4 |
Σολομός- Γαρίδες (ως Κ2) |
3 ουγγιές | 0,3 |
Οι Ημερήσιες Ανάγκες μας σε Βιταμίνης Κ στα στάδια της ζωής
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη Βιταμίνης Κ έχει στόχο τη διασφάλιση της φυσιολογικής πήξης του αίματος. Οι Οργανισμοί δίνουν διαφορετικές συστάσεις. Συγκεκριμένα η Εθνική Ακαδημία Ιατρικής των ΗΠΑ δήλωσε ότι η επαρκής πρόσληψη Βιταμίνης Κ είναι 120 μg
για τους ενήλικες άνδρες και 90 μg για τις ενήλικες γυναίκες ανά ημέρα.
Από την άλλη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας συστήνουν 65 και 55 μg ανά ημέρα για τους άνδρες και τις γυναίκες αντίστοιχα, υπολογίζοντας 1 μg ανά ημέρα ανά κιλό
σωματικού βάρους.
Παρακάτω βλέπουμε τις συστάσεις βάση της Ακαδημίας Ιατρικής των ΗΠΑ σε μικρογραμμάρια ανά ημέρα:
Ηλικία | Άνδρες | Γυναίκες | Εγκυμοσύνη | Θηλασμός |
Γέννηση έως 6 μηνών | 2,0 | 2,0 | ||
7-12 μήνες | 2,5 | 2,5 | ||
1-3 ετών | 30 | 30 | ||
4-8 ετών | 55 | 55 | ||
9-13 ετών | 60 | 60 | ||
14-18 ετών | 75 | 75 | ||
19+ ετών | 120 | 90 | 90 | 90 |
Ο Ρόλος της Βιταμίνης Κ στην πρόληψη της Οστεοπόρωσης
Πως η Βιταμίνη Κ ενισχύει την Οστική Υγεία και την καλή Πυκνότητα των Οστών;
Η βιταμίνη Κ επηρεάζει τα οστά με διαφορετικούς τρόπους. Είναι ένα απαραίτητο συνένζυμο για την γ-καρβοξυλίωση κάποιων πρωτεϊνών, μεταξύ αυτών και της οστεοκλασίνης. Η οστεοκλασίνη αποτελεί μια από τις βασικότερες πρωτεΐνες των οστών.
Βιταμίνη Κ και Μεταγραφική Ρύθμιση
Η βιταμίνη Κ ρυθμίζει τη μεταγραφή των οστεοβλαστικών δεικτών, τον σχηματισμό οστεοκλαστών και την οστική απορρόφηση.
Βαθμός Καρβοξυλίωσης και Οστά
Μέσω ερευνών έχει συσχετιστεί ο βαθμός καρβοξυλίωσης της οστεοκλασίνης με την πυκνότητα των οστών. Συγκεκριμένα τα υψηλά επίπεδα υπο-καρβοξυλιωμένης οστεοκλασίνης συσχετίστηκαν με χαμηλότερη οστική πυκνότητα.
Συσχέτιση πρόσληψης Βιταμίνης Κ και Καταγμάτων
Μερικές μελέτες έχουν συνδέσει ακόμη την υψηλότερη πρόσληψη Βιταμίνης Κ με υψηλότερη οστική πυκνότητα ή/και χαμηλότερη συχνότητα καταγμάτων του ισχίου.Σε μια ανασκοπική έρευνα βρέθηκε πως 12 στις 13 μελέτες οδήγησαν σε βελτίωση της οστικής πυκνότητας με Βιταμίνη Κ2 όπως και οι 7 στις 13 παρουσίασαν μείωση του ποσοστού καταγμάτων, ειδικότερα του ισχίου και των σπονδύλων.Συνολικά υπάρχουν αρκετές δημοσιευμένες μελέτες που δείχνουν ότι η Βιταμίνη Κ ενισχύει την πυκνότητα των οστών και αποτρέπει την αλλοίωσή τους και το κάταγμα.
Σημαντικό ειναι να αναφερθεί όμως πως δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή δεδομένα και οι συστάσεις είναι περιορισμένες.Ωστόσο, δεν αμφιβάλλεται η θετική επίδραση της Βιταμίνης Κ στην υγεία των οστών είτε αποδεικνύεται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό μέσω των διαφορετικών ερευνών.
Χρειαζόμαστε συμπληρώματα Βιταμίνης Κ;
Η συμπληρωματική χορήγηση Βιταμίνης Κ γίνεται είτε μέσα απο πολυβιταμινούχα, είτε απο σκευάσματα που περιέχουν 100% Βιταμίνη Κ είτε απο συνδυαστικά με ασβέστιο, μαγνήσιο ή/και βιταμίνη D. Ορισμένες μελέτες έδειξαν μειωμένα κατάγματα που σχετίζονται με την οστεοπόρωση μετά από λήψη συμπληρωμάτων Βιταμίνης Κ, ενώ άλλες δεν είχαν τα ίδια αποτελέσματα. Συνεπώς το όφελος των συμπληρωμάτων είναι αμφιλεγόμενο και χρειάζονται περαιτέρω έρευνες.
Βιταμίνη Κ και Ασβέστιο
Η βιταμίνη Κ σε συνδυασμό με το ασβέστιο μπορεί να είναι μια πιθανή θεραπευτική στρατηγική για τη βελτίωση της οστικής μάζας.
Η Βιταμίνη Κ ως Θεραπεία Πρόληψης
Λόγω των ελλειπών δεδομένων όμως οι οργανισμοί δεν συστήνουν την συμπληρωματική χορήγηση Βιταμίνης Κ για την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Προς το παρόν η συστηματική κατανάλωση τροφών πλούσιων σε Βιταμίνη Κ μέσα απο μια πλήρης ισορροπημένη διατροφή φαίνεται επαρκής.
Βιταμίνη Κ και Παρενέργειες
Απο την άλλη η λήψη σκευασμάτων Βιταμίνης Κ θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα σε άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την αραίωση του αίματος ή διατρέχουν κίνδυνο θρόμβωσης λόγω της πηκτικής της δράσης.
Η πιθανότητα συμπληρωματικής χορήγησης Βιταμίνης Κ θα πρέπει να εξετάζεται σε άτομα που έχουν σύνδρομα δυσαπορρόφησης, γαστρεντερικές διαταραχές ή κοιλιοκάκη καθώς είναι πιθανή η μειωμένη απορρόφησή της απο τα τρόφιμα.
Συμπερασματικά
Βάλτε τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τους ξηρούς καρπούς στη διατροφή σας. Ακολουθήστε μια ποικίλα και ισορροπημένη διατροφή εντάσσοντας όλες τις ομάδες τροφίμων. Μην ξεχνάτε η ποικιλία και η καλή διατροφή προσφέρουν υγεία! Έτσι και στην περίπτωση αυτή σίγουρα έχει να προσφέρει μόνο οφέλη.
Σε βάθος χρόνου θα έχουμε περισσότερα δεδομένα σχετικά με την σχέση Βιταμίνης Κ και Οστεοπόρωσης. Μέχρι τότε, να θυμάστε την θετική της επίδραση στην υγεία των οστών, χωρίς όμως να προσλαμβάνετε συμπληρώματα διατροφής χωρις την συμβουλή και την καθοδήγηση ειδικού.