Η διατροφή παίζει ρόλο στην πρόληψη πολλών ασθενειών και τώρα πλέον το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται σε πολλά φυτικά τρόφιμα που παρουσιάζουν ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία. Σε ένα από αυτά ανήκουν και τα κράνα, τα οποία είναι γνωστά εδώ και περισσότερο από 400 χρόνια. Στην Ασία όλα τα μέρη του φυτού χρησιμοποιόντουσαν ευρέως, ενώ ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε τα φύλλα του δέντρου ως αφέψημα για να θεραπεύσει διάφορες στομαχικές ασθένειες.
Η επιστημονική ονομασία του φρούτου είναι Cornus mas L. και το καλό με αυτό το φυτό είναι πως έχει μεγάλη ανθεκτικότητα στις ασθένειες και στα έντομα.
Ποια η διατροφική τους αξία;
Η διατροφική τους αξία μεταβάλλεται ανάλογα με τον τόπο καλλιέργειας και την ποικιλία του χώματος. Πιο συγκεκριμένα, από υδατάνθρακες , οι κύριοι εκπρόσωποι είναι η γλυκόζη και η φρουκτόζη. Από θέμα βιταμινών είναι πολύ πλούσιο σε βιταμίνη C, ακόμα περισσότερο από δημοφιλείς πηγές της όπως είναι οι φράουλες και τα λεμόνια. Σε μεγάλες ποσότητες περιέχουν επίσης: κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, σίδηρος και φώσφορος. Πιο συγκεκριμένα 100 γρ. φρέσκου φρούτου είναι σε θέση να καλύψουν το 6 – 25% των ημερήσιων αναγκών σε κάλιο, ασβέστιο, σίδηρο, μαγγάνιο, χαλκό και ψευδάργυρο. Τέλος, έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, συμπεριλαμβανομένου των ανθοκυανινών, φλαβονοειδών, καροτενοειδών, οργανικών οξέων και λιπαρών οξέων.
Η μορφή χυμού παρουσίασε αυξημένη αντιοξειδωτική ικανότητα, αλλά μέτρια ικανότητα στην αποτροπή του πολλαπλασιασμού καρκινικών κυτταρικών σειρών στο κόλον σε πειραματόζωα και μικρή περιεκτικότητα σε οργανικά οξέα (σε σύγκριση με την ολόκληρη μορφή του φρούτου).
Σε σύγκριση με άλλους χυμούς όπως είναι από δαμάσκηνα, μήλο και αχλάδι έχει συνολικά τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε μέταλλα όπως είναι το ασβέστιο, το κάλιο , σίδηρο, ψευδάργυρο, μαγγάνιο και χαλκό.
Ποια τα οφέλη στην υγεία;
- Τα κράνα έχουν παρατηρηθεί πως συμβάλλουν θετικά στην ελάφρυνση των συμπτωμάτων της γρίπης, της στηθάγχης και γαστρεντερικών διαταραχών, όπως είναι οι διάρροιες και η γαστρεντερίτιδα.
- Φαίνεται να είναι κοινώς αποδεκτό, ότι όλα τα οφέλη στην υγεία που προσφέρουν απορρέουν από την περιεκτικότητα τους σε ανθοκυανίνες. Αυτές έχουν αντιοξειδωτικές δράσεις και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η συνολικής τους περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες προσθέτει οφέλη στην συνολική τους αντιοξειδωτική τους ικανότητα. Βάση αυτών κιόλας επιβεβαιώνεται και η ηπατοπροστατευτική τους ιδιότητα.
- Η ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης ικανότητα τους τα καθιστά να είναι ικανά να κερδίσουν τη μάχη με τις αθηρωματικές πλάκες.
- Παράλληλα, τα κράνα έχουν δείξει ότι αυξάνουν σημαντικά την ευαισθησία των κυττάρων στη δράση της ινσουλίνης , χωρίς να υπάρχει ανάγκη για μεγάλη αύξηση των τελευταίων με αποτέλεσμα να είναι αρκετά αποτελεσματικά στη διαχείριση της υπογλυκαιμίας.
- Ακόμα, είναι πλούσιο σε ελλαγικό οξύ, το οποίο βάση βιβλιογραφίας έχει ανοσοδιεγερτικές, αντιμικροβιακές, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες και μπορεί με αυτόν τον τρόπο να σταματήσει τις βλάβες της UVB ακτινοβολίας. Η αντιοξειδωτική δράση του ελλαγικού οξέος είναι ισχυρότερη από εκείνη της βιταμίνης Ε για αυτό κιόλας έχει την ικανότητα να δράσει προληπτικά στη βλάβη στα μάτια, νεφρά, καρδιά και στις αρθρώσεις λόγω των υψηλών επιπέδων στο αίμα.
- Τα φλαβονοειδή είναι καλά μελετημένα για τις αντιοξειδωτικές, αντιδιαβητικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιμικροβιακές και αντικαρκινικές τους ιδιότητες. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα γνωστή η βιοδραστικότητα τους αν απομονωθούν από το φρούτο.
- Τα καροτενοειδή είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη χρόνιων και εκφυλιστικών ασθενειών.
- Άλλα φυτοχημικά συστατικά, όπως είναι το ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) προσφέρουν ισχυρή νευροπροστατευτική δράση μειώνοντας τα επίπεδα του οξειδωτικού στρες.
Πώς καταναλώνονται;
Στη βιομηχανία τροφίμων, τα κράνα έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον διότι όπως και άλλα είδη μούρων όπως είναι τα blueberries και τα cranberries έχουν πολύ ελκυστικό χρώμα και γεύση, όπως και φαρμακολογικές ιδιότητες, ειδικότερα αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντικαρκινική και αντιδιαβητική δράση. Έτσι, στην πράξη αποτελούν εξαιρετική βάση για την παρασκευή: χυμών, μαρμελάδων, chutneys, σιροπιών, λικέρ και κρασιών. Ακόμα, όταν ζυμωθούν μπορεί να παραχθεί ποτό με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, αλλά υψηλή διατροφική αξία.
Στην καθημερινότητα, μπορεί να αποτελέσουν εύκολα μία από τις διαθέσιμες επιλογές φρούτου, όπως και να είναι εξαιρετική προσθήκη μέσα σε γιαούρτι ή pancakes ή ακόμα και κέικ φρούτων με βάση τα κράνα. Το μυστικό είναι να τα συνδυάσεις και με άλλα φρούτα όπως είναι τα μούρα και οι φράουλες γιατί έτσι δρουν συνεργιστικά, προωθώντας τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες.
