Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί μία αρκετά συχνή πάθηση και μία από τις κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τις παραμέτρους που πρέπει να μεταβάλουμε έπειτα από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, ώστε να μειώσουμε τις πιθανότητες επανεμφάνισης της πάθησης. Αυτή η δευτεροβάθμια πρόληψη ξεκινά από τη γνώση των κυριότερων παραγόντων κινδύνου, τόσο από τους ασθενείς, όσο και από τους επαγγελματίες υγείας.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου δεν αλλάζουν, όπως η ηλικία, το φύλο, η ιθαγένεια και κληρονομικοί παράγοντες. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν άλλοι, όπως η αρτηριακή πίεση, η προ-υπάρχουσα καρδιακή πάθηση, η στένωση της καρωτιδικής αρτηρίας, η κολπική μαρμαρυγή, η δυσλιπιδαιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, που επιδέχονται βελτίωσης.
Η αποτελεσματική βελτίωση των παραγόντων κινδύνου είναι μία διαδικασία που πρέπει να περιλαμβάνει την εκπαίδευση του ασθενούς, μέσω μίας ομαδικής προσέγγισης από διάφορους επαγγελματίες υγείας, την ενδυνάμωση της κατανόησης του ασθενούς, την συνεχή παρακολούθηση και τακτική επανεξέταση του ασθενούς, καθώς και την επιβεβαίωση της συμμόρφωσης του ασθενούς με τις θεραπευτικές οδηγίες, συμπεριλαμβανομένου και των φαρμάκων. Η δυσκολία της δευτεροβάθμιας πρόληψης έγκειται στο γεγονός ότι εμπλέκονται πολλοί παράγοντες κινδύνου.
Τι να προσέξετε μετά από το εγκεφαλικό επεισόδιο;
Μετά την εμφάνιση του εγκεφαλικού επεισοδίου, είναι πολύ σημαντικό να ακολουθηθούν τα παρακάτω τέσσερα σημεία:
- Τρόπος ζωής, προσοχή στη διατροφή και στην άσκηση.
- Οι οδηγίες του ιατρού, όσον αφορά στη φαρμακευτική περίθαλψη, αλλά και οποιαδήποτε άλλη ενέργεια αποκατάστασης (όπως η φυσιοθεραπεία και η λογοθεραπεία).
- Διακοπή του καπνίσματος
- Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ στο ελάχιστο επιτρεπτό.
Αρκετές αλλαγές στον τρόπο ζωής έχουν συσχετιστεί με μειώσεις στους παράγοντες κινδύνου που ενισχύουν την πρόληψη εγκεφαλικού επεισοδίου σε δεύτερο βαθμό.
Η υγιεινή διατροφή βοηθά στη διατήρηση της καρδιάς και των αγγείων σε καλή κατάσταση. Είναι επίσης σημαντικό, το σωματικό βάρος να διατηρείται μέσα στα όρια του φυσιολογικού Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), 18.5-25 kg/m².
Η συχνή άσκηση μειώνει την αρτηριακή πίεση, βοηθά στην επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στις διαφορετικές μορφές λιπιδίων από τον οργανισμό και βελτιώνει την ικανότητά του στη διαχείριση της ινσουλίνης.
Ο συνδυασμός υγιεινής διατροφής και συχνής άσκησης βοηθά στην επίτευξη απώλειας βάρους, όπου αυτή ενδείκνυται.
Διατροφή για αποφυγή επανεμφάνισης εγκεφαλικού
Πιο συγκεκριμένες συμβουλές διατροφής για την πρόληψη επανεμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου είναι οι ακόλουθες:
Μείωση αλατιού
Μειώστε την ποσότητα αλατιού στην καθημερινή διατροφή, με το να μην προσθέτετε αλάτι στο τραπέζι και αποφύγετε την κατανάλωση επεξεργασμένων έτοιμων τροφών. Φροντίστε να χρησιμοποιείτε φρέσκες και μη-επεξεργασμένες τροφές όταν μαγειρεύετε (αποφύγετε τα τυριά και τα κασέρια, το μπέικον και τα λουκάνικα, τα καπνιστά προϊόντα και ορισμένες κατηγορίες ψωμιού) και περιορίστε τις εξόδους σας για φαγητό. Οι αλλαγές αυτές θα έχουν θετική επίδραση κυρίως στην αρτηριακή πίεση, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό. Κατά κανόνα χαμηλή περιεκτικότητα θεωρείται ό,τι είναι λιγότερο από 0,3γρ / 100γρ σε αλάτι ή 0,1γρ / 100γρ σε νάτριο.
Κατανάλωση πέντε φρούτων και λαχανικών
Καταναλώνετε πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών για την περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες και αντι-οξειδωτικές ουσίες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα λαχανικά με σκούρα πράσινα φύλλα, το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο καθώς και τα εσπεριδοειδή δρουν προστατευτικά ενάντια στο εγκεφαλικό επεισόδιο, λόγω των υψηλότερων επιπέδων αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχουν.
Η κατανάλωση πρέπει να περιέχει μία ποικιλία φρούτων και λαχανικών διαφόρων χρωμάτων, ώστε να επιτυγχάνεται η πρόσληψη μίας ευρείας ποικιλίας βιταμινών, μετάλλων και αντιοξειδωτικών ουσιών (βιταμίνες Α, C, Ε και βήτα-καροτίνη). Εάν η φαρμακευτική σας αγωγή περιλαμβάνει στατίνη (που χρησιμοποιείται για τη μείωση της χοληστερίνης) πρέπει να αποφεύγετε την κατανάλωση χυμού γκρέιπφρουτ, ενώ αν παίρνετε κουμαρινικά αντιπηκτικά φάρμακα, εκτός από το γκρέιπφρουτ, πρέπει να αποφεύγετε την κατανάλωση χυμού κράνμπερι, επειδή αυτοί οι χυμοί επηρεάζουν τα επίπεδα των συγκεκριμένων φαρμάκων.
Αύξηση των φυτικών ινών
Αυξήστε την περιεκτικότητα των φυτικών ινών στη διατροφή σας, με τροφές όπως ολικής άλεσης προϊόντα, όσπρια (φασόλια και φακές).
Μείωση των λιπαρών
Μειώστε την περιεκτικότητα της διατροφής σας σε λιπαρά, αποφεύγοντας το τηγάνισμα και χρησιμοποιώντας το γκριλ, το ψήσιμο και το βράσιμο. Καταναλώνετε περισσότερα ψάρια και πουλερικά (κοτόπουλο, γαλοπούλα), διαλέγετε κόκκινο κρέας με λιγότερα λιπαρά (όπως ψαρονέφρι και νουά) και προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά (π.χ. μαγιονέζα, γιαούρτι κ.ά.)
Κατανάλωση λιπαρών ψαριών
Φροντίστε να καταναλώνετε λιπαρά ψάρια (όπως σαρδέλες, φρέσκος τόνος, σολομός, σκουμπρί, γαύρος) δύο φορές την εβδομάδα. Είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ουσίες που έχουν αποδεδειγμένα καρδιαγγειοπροστατευτικές ιδιότητες.
Τι συμβαίνει με το μήλο και το αχλάδι;
Μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακάλυψη της έρευνας που πρόσφατα δημοσιεύτηκε στο Stroke Journal δείχνει ότι η υψηλή κατανάλωση λευκών φρούτων και λαχανικών, που αποτελείται κυρίως από μήλα και αχλάδια, μπορεί να προστατεύσει από τα εγκεφαλικά επεισόδια. Τα μήλα και τα αχλάδια είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και ένα φλαβονοειδές, την κερκετίνη, που έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Αξιολόγηση και παρακολούθηση από το Διαιτολόγο
Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που δημιουργεί προβλήματα κατάποσης στον ασθενή, απαιτεί αξιολόγηση και παρακολούθηση τόσο από διαιτολόγο, ώστε να εξασφαλιστεί η επάρκεια της καθημερινής του διατροφής σε θρεπτικές ουσίες. Οι ασθενείς μετά από εγκεφαλικό έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν υποσιτισμό κατά τη διάρκεια της διαμονής τους στο νοσοκομείο, κάτι που εξαρτάται βεβαίως από το βαθμό που ο οργανισμός τους έχει επηρεαστεί από το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Συμπερασματικά
Η ενεργή διατροφική στήριξη πρέπει να ξεκινήσει από τις πρώτες κιόλας μέρες μετά από εγκεφαλικό και να συνεχιστεί καθ' όλη τη διάρκεια της αποκατάστασης, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία της ανάρρωσης. Σε ορισμένους ασθενείς, η εντερική (σίτιση απευθείας στο στομάχι μέσω ενός σωλήνα από τη μύτη – νασογαστρικός – ή απευθείας στο στομάχι – γαστροστομία) ή η παρεντερική σίτιση (σίτιση απευθείας στη φλεβική κυκλοφορία) απαιτείται όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα κατάποσης.
