Αρχικά είναι καλό να αναφερθεί ότι οι ειδικοί δεν συνιστούν περιοριστικές δίαιτες στα παιδιά. Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη «δίαιτα» και στη «διατροφή».
Τι σημαίνουν οι όροι «δίαιτα» και «διατροφή»;
Ο όρος «δίαιτα» έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται για μια ειδική διατροφή που περιλαμβάνει ένα συγκεκριμένο σύνολο τροφών και αποβλέπει σε κάποιο σκοπό π.χ. απώλεια βάρους, βελτίωση λιπιδίων στον οργανισμό, αλλά, ουσιαστικά, δεν διαφέρει σε κάτι από την ισορροπημένη «διατροφή» που καλείται να ακολουθήσει το παιδί. Στην ουσία, η δίαιτα είναι η ίδια η διατροφή του κάθε ανθρώπου, είναι δηλαδή ο τρόπος που τρέφεται. Η λέξη δίαιτα έχει εντυπωθεί λανθασμένα στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων ως στερητική ή/και άγευστη.
Η παρέμβαση του διαιτολόγου στην παιδική παχυσαρκία
Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι για την παιδική παχυσαρκία ευθύνονται διάφοροι μακροχρόνιοι παράγοντες, επομένως η αντιμετώπισή της δεν μπορεί να είναι σύντομη και να περιορίζεται στην εφαρμογή ενός συγκεκριμένου προγράμματος δίαιτας/διατροφής. Πιο συγκεκριμένα, η παρέμβαση του διαιτολόγου βασίζεται σε στρατηγικές συμβουλευτικής για αλλαγή συμπεριφοράς ως προς τη διατροφή, την άσκηση και για να λυθούν συναισθηματικά και ψυχολογικά θέματα που πιθανώς να συνυπάρχουν.
Η εστίαση μόνο στην εφαρμογή ενός συγκεκριμένου προγράμματος διατροφής στα παιδιά μπορεί να προκαλέσει την αντίδρασή τους, ενίοτε και την ανάπτυξη διατροφικών διαταραχών (π.χ. βουλιμία) ή/ και τον κοινωνικό «στιγματισμό» του παιδιού. Για παράδειγμα, ένα σοβαρά παχύσαρκο παιδί με διατροφή ελλιπή σε θρεπτική αξία, που δεν έχει φυσική δραστηριότητα και οι γονείς του είναι παχύσαρκοι, είναι σχεδόν αδύνατον να εφαρμόσει συγκεκριμένη «δίαιτα»/ «διατροφή».
Ποιος είναι ο απώτερος στόχος του διαιτολόγου;
Ο απώτερος στόχος του διαιτολόγου δεν είναι το διαιτολόγιο αυτό καθ’ αυτό, αλλά, μακροπρόθεσμα, η σωστή εκπαίδευση και καθοδήγηση του παιδιού κατά την εύπλαστη αυτή ηλικία. Σε γενικές γραμμές, ο διαιτολόγος προτείνει λύσεις για μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή, για την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, με αντίστοιχη μείωση των καθιστικών δραστηριοτήτων.
Οι 2 βασικές στρατηγικές του διαιτολόγου για το παιδί
Η στοχοθεσία και η διαχείριση ερεθισμάτων είναι δύο από τις βασικές στρατηγικές που οφείλει να χρησιμοποιήσει ο διαιτολόγος κατά την επαφή με το παιδί. Με σωστή συνεργασία, οδηγεί το παιδί να μάθει βήμα- βήμα να θέτει προσωπικούς εφικτούς στόχους (π.χ. τήρηση πέντε γευμάτων την ημέρα, περιορισμός του χρόνου που αφιερώνει στην τηλεόραση ή στον υπολογιστή). Το βοηθά επίσης να αντιστέκεται στους «πειρασμούς» (εξωτερικά ερεθίσματα) και στα συναισθήματα πλήξης, ζήλιας, φόβου αποκλεισμού από τους συνομήλικούς τους (εσωτερικά ερεθίσματα), τα οποία πυροδοτούν την κατανάλωση τροφών. Επισημαίνει επίσης στους γονείς πόσο μεγάλη σημασία έχει η διαρκής υποστήριξη του παιδιού από αυτούς και το άμεσο συγγενικό και φιλικό περιβάλλον.
Συμπεραίνουμε ότι
Δίαιτα/ διατροφή είναι ο τρόπος που τρεφόμαστε. Σε ένα παιδί δεν συνιστάται να «επιβληθεί» μια δομημένη (ανελαστική) δίαιτα/ διατροφή. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τα παιδιά που εκπαιδεύτηκαν στο να κάνουν καλύτερες επιλογές τροφίμων σε σύγκριση με παιδιά που ακολούθησαν συγκεκριμένα προγράμματα διατροφής μειωμένων θερμίδων είχαν μεγαλύτερη μείωση του ΔΜΣ σε 2 χρόνια παρακολούθησης.
