Η δυσθρεψία αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός δεν λαμβάνει τις απαραίτητες ποσότητες ενέργειας, πρωτεϊνών, βιταμινών και άλλων θρεπτικών συστατικών για να διατηρήσει την υγεία και την ομαλή λειτουργία των οργάνων.
Οι απώλειες των θρεπτικών συστατικών στους ηλικιωμένους μπορεί να επιταχυνθούν από ένα μεγάλο εύρος καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της διάρροιας, της σοβαρής εντερικής δυσλειτουργίας, του εγκαύματος, της υπερβολικής εφίδρωσης, του σοβαρού τραυματισμού και της μακράς διαμονής στο νοσοκομείο.
Ο υποσιτισμός στους ηλικιωμένους μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα υγείας, όπως:
- Ένα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων
- Κακή επούλωση των πληγών
- Μυϊκή αδυναμία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε πτώσεις και κατάγματα
Επιπλέον, η κακή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω έλλειψη ενδιαφέροντος για το φαγητό ή την έλλειψη της όρεξης που κάνει το πρόβλημα χειρότερο.
Οι ηλικιωμένοι που είναι σοβαρά άρρωστοι και εκείνοι που έχουν άνοια ή έχουν χάσει βάρος, είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις συνέπειες της κακής διατροφής.
Πώς να εντοπίσετε τον υποσιτισμό;
Τα σημάδια του υποσιτισμού στους ηλικιωμένους μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν, ειδικά σε άτομα που δεν φαίνονται σε κίνδυνο, αλλά αν εντοπιστούν κάποια πρώιμα σημάδια μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των επιπλοκών αργότερα.
Για την ανίχνευση του υποσιτισμού:
- Παρατηρήστε τις διατροφικές συνήθειες του ηλικιωμένου προσώπου. Καταγράψτε όλα του τα γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας και μάθετε αν ζει μόνο του και ποιος αγοράζει το φαγητό του.
- Παρακολουθήστε την απώλεια βάρους. Βοηθήστε τον ηλικιωμένο να παρακολουθεί το βάρος του, ώστε να γίνει αντιληπτή έγκαιρα τυχόν απώλεια. Ένα σημάδι απώλειας βάρους είναι οι αλλαγές στο μέγεθος των ρούχων του, δηλαδή να φαίνονται πιο φαρδιά τα ρούχα πάνω του.
- Αναγνωρίστε άλλα σημάδια. Η κακή διατροφή, εκτός από την απώλεια βάρους, μπορεί να προκαλέσει κακή επούλωση των πληγών, μώλωπες εύκολα και οδοντικά προβλήματα.
- Γνωρίστε τα φάρμακά του. Πολλά φάρμακα επηρεάζουν την όρεξη, την πέψη και την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν τρία σημεία που πρέπει να εξεταστούν πιο αναλυτικά για τον εντοπισμό του υποσιτισμού:
1. Είναι ο ηλικιωμένος ήδη λιποβαρής;
Αξιολογείται με τον υπολογισμό του ΔΜΣ, όπου λιγότερο από 20 kg/m2 δείχνει αυξημένο κίνδυνο του υποσιτισμού. Ορισμένοι ερευνητές έχουν υποστηρίξει ότι το ιδανικό εύρος του ΔΜΣ για τους ηλικιωμένους (ειδικότερα αυτών άνω των 75 ετών) θα πρέπει να μετατοπιστεί μέχρι και 23-25 kg/m2 για να επιτρέψει τις αλλαγές της σύστασης του σώματος.
2. Έχει χάσει ο ηλικιωμένος βάρος;
Μια απώλεια μεγαλύτερη από 5% σε τρεις μήνες ή 10% σε έξι μήνες είναι ενδεικτικό του αυξημένου κινδύνου υποσιτισμού.
3. Έχει αλλάξει η όρεξη ή η πρόσληψη τροφής;
Η μείωση της πρόσληψης τροφής ή της όρεξης, αυξάνουν τον διατροφικό κίνδυνο του υποσιτισμού.
Εάν η απάντηση είναι ναι σε οποιαδήποτε από αυτές τις ερωτήσεις απαιτείται περαιτέρω αξιολόγηση.
Πως να αντιμετωπίσετε την δυσθρεψία;
Κατ’ αρχήν, μια ισορροπημένη δίαιτα που παρέχει την απαραίτητη ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά για ένα υγιές άτομο μπορεί να μην επαρκεί, όταν υπάρχει χρόνια δυσθρεψία. Προκειμένου να αποκατασταθεί η διατροφική κατάσταση, οι διατροφικές απαιτήσεις μπορεί να είναι αυξημένες συγκριτικά με ένα υγιές άτομο με καλή κατάσταση θρέψης.
Συχνά, τα άτομα που είναι υποσιτισμένα εξαιτίας κάποιου νοσήματος δεν μπορούν να καλύψουν τις διατροφικές τους απαιτήσεις μόνο μέσω της δίαιτας. Η διατροφική αυτή πρόκληση οφείλεται εν μέρει στο ότι πολλά άτομα πάσχουν από χρόνια απώλεια της όρεξης, αλλά και σε άλλους παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν αρνητικά τη διατροφική πρόσληψη. Σε τέτοιες περιπτώσεις η δίαιτα μπορεί να ενισχυθεί με τη λήψη από του στόματος διατροφικών συμπληρωμάτων, τα οποία είναι προϊόντα πυκνά σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, οριζόμενα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως «τρόφιμα για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς». Μία από του στόματος πρόσληψη συμπληρωμάτων διατροφής σε ποσότητα 200 έως 400 ml μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην κάλυψη των αναγκών σε ενέργεια, πρωτεΐνες και άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως οι βιταμίνες.
Ολοένα και περισσότερα κλινικά δεδομένα αναδεικνύουν τα διατροφικά, λειτουργικά και κλινικά οφέλη των συμπληρωμάτων διατροφής, ειδικά στην οξεία νόσο και τους ηλικιωμένους ασθενείς, ενώ παράλληλα υπάρχουν και πολλές επίσημες οδηγίες σχετικά με τη χρήση τους. Πέρα από τα δυνητικά οφέλη των συμπληρωμάτων διατροφής στην υγεία του ατόμου, μπορεί να προκύπτουν και οικονομικά πλεονεκτήματα.
Ο όρος «δυσθρεψία» συχνά εγείρει εικόνες λιμοκτονίας, συνήθως σχετιζόμενες με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι η φτωχή διατροφική κατάσταση υπάρχει, επίσης, και σε περιοχές με αφθονία τροφής. Να θυμόσαστε ότι, ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση των θεμάτων διατροφής μπορούν να προωθήσουν την καλή υγεία, την ανεξαρτησία και την αύξηση της μακροζωίας.
