Η πλειονότητα των μελετών που έχουν επικεντρωθεί στην απώλεια βάρους, αναδεικνύουν το πρόβλημα της διατήρησης της απώλειας ως μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τους επαγγελματίες υγείας. Παρόλο που υπάρχουν περιπτώσεις ατόμων για τα οποία η απώλεια βάρους ήταν μακροπρόθεσμη, τα ποσοστά αυτών είναι ιδιαίτερα χαμηλά στην πλειοψηφία των μελετών, ακόμη και αν αυτές περιλάμβαναν μακροχρόνιες και εντατικές παρεμβάσεις. Οι διαθέσιμες συστάσεις προτείνουν παρακολούθηση των διαιτώμενων από τον επαγγελματία υγείας για τουλάχιστον ένα χρόνο, τα υψηλά επίπεδα σωματικής άσκησης (200-300 λεπτά/ εβδομάδα), τη ζύγιση σε τακτά χρονικά διαστήματα καθώς και την εφαρμογή υποθερμιδικής δίαιτας. Ωστόσο, πέρα από αυτές τις συστάσεις, μία πηγή χρήσιμων πληροφοριών αποτελούν οι συνήθειες των ατόμων που έχουν επιτυχώς διατηρήσει την απώλεια και οι σύγκρισή τους με τα άτομα που έχουν ξαναπάρει βάρος.
Έτσι λοιπόν, σε αντιστοιχία με το αμερικάνικο πρότυπο στο πλαίσιο της μελέτης Medweight, έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα μητρώο με στοιχεία από άτομα τα οποία έχουν διατηρήσει ή όχι την απώλεια βάρους που είχαν επιτύχει.
Ποιος είναι ο σκοπός της μελέτης;
Πέρα από τη διερεύνηση των συνηθειών που συμβάλλουν στη διατήρηση της απώλειας σωματικού βάρους, σκοπός της μελέτης αποτέλεσε και η συμβολή της του μεσογειακού προτύπου διατροφής σε αυτό.
Ποιοι έλαβαν μέρος στην έρευνα;
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη είχαν σκόπιμα χάσει ≥10% του βάρους τους και είτε είχαν διατηρήσει αυτή την απώλεια για περισσότερο από ένα χρόνο, είτε είχαν επανακτήσει το βάρος τους. Στοιχεία σχετικά με τα δημογραφικά στοιχεία και τις συνήθειες του τρόπου ζωής συλλέχθηκαν από ηλεκτρονικά ερωτηματολόγια. Η διαιτητική αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε μέσω δύο τηλεφωνικών ανακλήσεων 24ώρου.
Ποια ήταν τα αποτελέσματα;
Στην ανάλυση της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από 361 συμμετέχοντες (ηλικίας 32 ετών κατά μέσο όρο, σε ποσοστό 39% άνδρες) εκ των οποίων οι 264 είχαν καταφέρει να διατηρήσουν την απώλεια του βάρους τους (ομάδα διατήρησης : ΟΔ), ενώ οι 97 το είχαν επανακτήσει (ομάδα επανάκτησης: ΟΕ). Η πρόσληψη σε ενέργεια και μακροθρεπτικά συστατικά δε διέφερε μεταξύ των δύο ομάδων, με εξαίρεση την πρόσληψη στην πρωτεΐνη ανά κιλό σωματικού βάρους που βρέθηκε υψηλότερη στην ΟΔ (1,02 ± 0,39 στην ΟΔ έναντι 0,83 ± 0,28 g / kg στην ΟΕ, p<0,001). Η ενεργειακή δαπάνη από τη σωματική δραστηριότητα ήταν μεγαλύτερη στους άνδρες της ΟΔ (κατά 1380 kcal ανά εβδομάδα, p=0,016), αλλά όχι στις γυναίκες. Η κατανάλωση αλμυρών σνακ, αλκοόλ και αναψυκτικών ήταν περισσότερο συχνή στους άνδρες της ΟΔ. Η ανάλυση σε κύριες συνιστώσες εντόπισε ένα υγιές διατροφικό πρότυπο που χαρακτηρίστηκε από κυρίως δημητριακά, φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο και γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Οι άντρες της ΟΔ είχαν 4,6 φορές περισσότερες πιθανότητες να ακολουθούν αυτό το υγιές πρότυπο σε σύγκριση με τους άντρες της ΟΕ, ενώ αντίστοιχο εύρημα δεν παρατηρήθηκε στις γυναίκες. Άλλα χαρακτηριστικά της ΟΔ σε σύγκριση με την ΟΕ ήταν: η συμμετοχή στην προετοιμασία γευμάτων και η κατανάλωση τροφής στο σπίτι για τους άνδρες, ενώ για τις γυναίκες η μεγαλύτερη συχνότητα κατανάλωσης γευμάτων και ο αργός ρυθμός κατανάλωσης τροφής.
Τα συμπεράσματα για τους επαγγελματίες υγείας
Συμπερασματικά, οι άνδρες της ΟΔ ήταν πολύ πιθανό να ακολουθούν ένα υγιεινό διατροφικό πρότυπο. Συμπεριφορές όπως η συμμετοχή στην προετοιμασία γευμάτων, η κατανάλωση τροφής στο σπίτι, η μεγαλύτερη συχνότητα κατανάλωσης γευμάτων και ο αργός ρυθμός κατανάλωσης τροφής φαίνεται να συνδέονται με τη συντήρηση της απώλειας του βάρους. Έτσι, με βάση αυτά τα ευρήματα, οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να εστιάσουν πιο στοχευμένα στις συμπεριφορές που σχετίζονται με μακροχρόνια συντήρηση της απώλειας και έτσι να βελτιώσουν τις στρατηγικές παρέμβασης για τη θεραπεία της παχυσαρκίας.
