Η ψυχογενής βουλιμία χαρακτηρίζεται ως μία κατάσταση διατροφικού χάους. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η υπερφαγία, η οποία επιχειρείται να αντισταθμιστεί απ’ τον ασθενή με δυο κυρίως τρόπους:
- Είτε με την καταφυγή στην κάθαρση με διουρητικά, αυτοπροκαλούμενους εμετούς, καθαρτικά ή υποκλυσμούς
- Είτε με άλλες μορφές κάθαρσης, όπως υπερβολική σωματική άσκηση και νηστεία.
Αν και η απώλεια βάρους δεν είναι άμεσος στόχος για ένα άτομο με ψυχογενή βουλιμία, η απαλλαγή από αντισταθμιστικές τακτικές και η σταθεροποίηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους είναι πρωτεύουσας σημασίας.
Ποιος είναι ο ρόλος του διαιτολόγου σε άτομο με βουλιμία;
Ο ρόλος του διαιτολόγου είναι σημαντικός στο να βοηθήσει τον ασθενή να οργανώσει ένα σχέδιο διατροφής (ένα πλάνο), ενώ ταυτόχρονα θα αξιολογήσει τις ανάγκες του και τη δυνατότητα για αλλαγή. Βασικός στόχος του διαιτολόγου σε ένα άτομο με βουλιμία είναι η εκπαίδευση για μια ισορροπημένη διατροφή. Πρακτικοί τρόποι για τη μείωση της βουλιμίας και την ενθάρρυνση των ατόμων προς μια σωστή διατροφική συμπεριφορά είναι:
- Η καθημερινή κατανάλωση μη επεξεργασμένων υδατανθράκων (δημητριακά, ψωμί, ζυμαρικά, όσπρια) οι οποίοι αποτελούν τη βάση μιας ισορροπημένης διατροφής. Είναι πλούσια τροφή σε φυτικές ίνες και μέταλλα και δημιουργεί εύκολα αίσθηση κορεσμού.
- Η κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών καθημερινά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρέπει να καταναλώνουμε τουλάχιστον 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Τα φρούτα και λαχανικά είναι πολύ σημαντικά, γιατί περιέχουν βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες.
- Η παρουσία φυτικών ινών στη διατροφή, βοηθάει στον καλύτερο έλεγχο της όρεξής μας, προκαλώντας πρόωρο αίσθημα κορεσμού μεγάλης διάρκειας.
- Ελάχιστη χρήση κόκκινου κρέατος και συχνή κατανάλωση ψαριών και πουλερικών.
- Τρώτε πάντα πρωινό και υγιεινά σπιτικά σνακς.
- Η τακτική κατανάλωση γευμάτων (5-6 γεύματα την ημέρα) ευνοεί το σταθερό μεταβολισμό και περιορίζει την αίσθηση της πείνας και τις επιπτώσεις που έχει κάτι τέτοιο στην διάθεση και στην επιλογή των τροφών.
- Τρώτε ποικιλία τροφών. Ο οργανισμός χρειάζεται περισσότερα από 40 διαφορετικά θρεπτικά συστατικά για την ομαλή λειτουργία του.
- Είναι σημαντικό να πίνετε αρκετό νερό καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας. Το νερό, εκτός του ότι είναι απαραίτητο για την ενυδάτωση του οργανισμού, μπορεί να μετριάσει το αίσθημα της πείνας.
- Μειώστε το λίπος, γιατί δίνει 9 θερμίδες ανά γραμμάριο (1 κουταλάκι του γλυκού λάδι δίνει 45 θερμίδες). Προτιμήστε ωστόσο ως κύρια πηγή λίπους το ελαιόλαδο.
- Το φαγητό είναι το καύσιμό μας. Τρώμε για να ζούμε, δεν ζούμε για να τρώμε. Αποκτήστε ενδιαφέροντα και δραστηριότητες, που θα σας δώσουν το αίσθημα της δημιουργικότητας και της ψυχολογικής ευφορίας.
Επίσης:
- Αντιμετωπίστε την ψυχολογική πείνα. Πολλές φορές, η διάθεσή μας για φαγητό δεν είναι αποτέλεσμα πραγματικής πείνας, αλλά διάφορων παραγόντων, ψυχολογικών για παράδειγμα. Μπορεί να είστε αγχωμένοι με τη δουλειά και το γραφείο, μπορεί να έχετε προβλήματα με το σύντροφο ή τους φίλους. Η πείνα είναι το μήνυμα που στέλνει ο οργανισμός για να μας πει ότι χρειάζεται καύσιμα, επομένως, αν η επιθυμία για φαγητό δεν οφείλεται σε αυτήν, το φαγητό δεν θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα.
- Μην τρώτε βλέποντας τηλεόραση. Όταν βλέπετε τηλεόραση και συγχρόνως τρώτε, υπάρχει η πιθανότητα να απορροφηθείτε τόσο από αυτό που βλέπετε, που να καταλήξετε να φάτε πολύ περισσότερο από αυτό που χρειάζεστε. Το πιο σημαντικό είναι όμως, ότι αν είναι κάτι που το κάνετε καθημερινά μπορεί να συνδέσετε πολύ τις δύο αυτές ασχολίες και κάθε φορά που θα βλέπετε τηλεόραση θα θέλετε παράλληλα και να τρώτε.
- Τρώτε αργά. Όπως υποστηρίζουν και πολλές έρευνες, όταν τρώμε χρειάζονται τουλάχιστον 20-30 λεπτά για να φτάσει το μήνυμα στον εγκέφαλο ότι έχουμε χορτάσει.
- Μην έχετε τύψεις για μια παρασπονδία και να είστε πάντα κοινωνικοί. Μην αρνηθείτε, αν σας προσκαλέσουν για φαγητό, λέγοντας ότι κάνετε δίαιτα. Ακολουθήστε κανονικά, απλώς προσέξτε τι θα φάτε.
- Γυμναστείτε καθημερινά: γυμναστήριο, χορό, κολύμπι, αγαπημένο άθλημα, ασκήσεις εδάφους στο σπίτι, περπάτημα, κ.α.
- Να τρώτε σε ήρεμη ατμόσφαιρα. Το άγχος, οι έντονες συγκινησιακές αντιδράσεις, ο θόρυβος μπορούν να καταστείλουν σε μεγάλο βαθμό την πεπτική λειτουργία.
- Να τρώτε για τον σωστό λόγο, όταν δηλαδή πεινάτε. Όταν νιώθετε αναστάτωση, θυμό ή εκνευρισμό, μην προσπαθείτε να χρησιμοποιήσετε το φαγητό για να ελέγξετε την ψυχική σας αναταραχή.
- Η καλύτερη οργάνωση του ψυγείου μας το μόνο που προϋποθέτει είναι καλύτερες επιλογές. Δεν απαιτεί χρόνο αλλά ούτε και κόστος. Το μισοάδειο ψυγείο, απουσία ένοχων πειρασμών, μας εξοικονομεί χρήματα και θερμίδες.
- Ο έλεγχος μεγέθους μερίδας είναι πολύ αποτελεσματικός τρόπος για τον έλεγχο του βάρους.
Τα άτομα που δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους χρησιμοποιούν το φαγητό σα μια οδό διαφυγής. Η υιοθέτηση βασικών αρχών διατροφής και η αποφασιστικότητα του ασθενούς να ακολουθήσει ένα – ένα τα βήματα προς την διατροφική αυτογνωσία, είναι το ξεκίνημα για την αντιμετώπιση διατροφικών διαταραχών όπως είναι και η ψυχογενής βουλιμία.
