Εισαγωγή
Σχιζοφρένεια και Παχυσαρκία
Η συχνότητα αύξησης βάρους σε ασθενείς με σχιζοφρένεια κυμαίνεται από 15,5%-80% και σχεδόν το 20%-58% είναι παχύσαρκοι, το οποίο είναι σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από αυτό του γενικού πληθυσμού.
Η παχυσαρκία είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τον διαβήτη τύπου 2 και σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα. Επίσης, η αύξηση βάρους συνδέεται με τον κοινωνικό στιγματισμό και τη μη συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή.
Αντιμετώπιση Παχυσαρκίας στην Σχιζοφρένεια
Φαρμακολογικές και μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις έχουν προταθεί για τον περιορισμό της αύξησης βάρους σε ασθενείς με σχιζοφρένεια. Οι διατροφικοί περιορισμοί και η άσκηση φαίνεται να μειώνουν αποτελεσματικά το βάρος.
Ωστόσο, για ορισμένους ασθενείς με σχιζοφρένεια, είναι δύσκολο να επιτευχθεί αλλαγή τρόπου ζωής λόγω της παθολογικής αύξησης της όρεξης που προκαλείται από την αντιψυχωτική θεραπεία, καθώς και της έλλειψης πρωτοβουλίας και κινήτρων λόγω αρνητικών συμπτωμάτων και γνωστικής εξασθένησης.
Πρόσφατες μετα-αναλύσεις έδειξαν ότι η μετφορμίνη, η αμανταδίνη, η ρεβοξετίνη, η σιμπουτραμίνη και η τοπιραμάτη μπορεί να έχουν μέτρια αποτελεσματικότητα στην επαγόμενη από αντιψυχωσικά αύξηση βάρους.
Βερβερίνη
Η βερβερίνη είναι ένα αλκαλοειδές ισοκινολίνης που εκχυλίζεται από κινέζικα βότανα και παρουσιάζει διάφορες φαρμακολογικές δράσεις, όπως:
- Αντιφλεγμονώδεις
- Αντιδιαβητικές
- Αντιδυσλιπιδαιμικές
- Αντικαρκινικές
Πρόσφατα, ορισμένα στοιχεία έδειξαν ότι η βερβερίνη έχει πιθανή επίδραση στον έλεγχο του βάρους, η οποία μπορεί να σχετίζεται με τον λιπώδη ιστό.
Αδιπονεκτίνη
Η λεπτίνη και η αδιπονεκτίνη είναι οι δύο κύριες λιποκυτταροκίνες που εκκρίνονται από τον λιπώδη ιστό. Η αδιπονεκτίνη έχει αντιαθηρογόνες, αντιφλεγμονώδεις δράσεις και ικανότητα ευαισθητοποίησης στην ινσουλίνη.
Πιστεύεται ότι η αδιπονεκτίνη μπορεί να αυξήσει την οξείδωση των λιπαρών οξέων και την απορρόφηση του σακχάρου στα κύτταρα των σκελετικών μυών και παίζει ρόλο στη ρύθμιση του σωματικού βάρους. Τα επίπεδα της περιφερικής αδιπονεκτίνης φαίνεται να μειώνονται σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία.
Λέπτινη
Η λεπτίνη ρυθμίζει την πρόσληψη τροφής και ρυθμίζει την ενεργειακή ομοιόσταση. Τα χαμηλά επίπεδα λεπτίνης παρέχουν ένα σταθερό μήνυμα για αύξηση της όρεξης, περισσότερη πρόσληψη τροφής και μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Ωστόσο, λόγω της αντίστασης στη λεπτίνη, οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι ενήλικες έχουν υψηλότερα επίπεδα λεπτίνης από τους υγιείς ανθρώπους.
Λιποκυτταροκίνες και Σχιζοφρένεια
Οι λιποκυτταροκίνες παίζουν ουσιαστικό ρόλο στη μεσολάβηση της αύξησης βάρους που προκαλείται από αντιψυχωσικά. Οι ασθενείς με σχιζοφρένεια εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα αδιπονεκτίνης και υψηλότερα επίπεδα λεπτίνης. Οι αλλαγές στις λιποκυτταροκίνες κατά τη διάρκεια της αντιψυχωτικής θεραπείας μπορεί να είναι αποτέλεσμα αύξησης βάρους ή της άμεσης επίδρασης των αντιψυχωσικών σε αυτές.
Μια προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι η επίδραση της βερβερίνης στο βάρος μπορεί να σχετίζεται με τη ρύθμιση της λεπτίνης και της αδιπονεκτίνης. Επιπρόσθετα, μελέτες σε κυτταρικές σειρές και ζωικά μοντέλα έχουν αναφέρει ότι η βερβερίνη μείωσε την επαγόμενη από αντιψυχωσικά αύξηση βάρους και τις μεταβολικές διαταραχές. Ωστόσο, δεν υπάρχει κλινική δοκιμή για την εφαρμογή της βερβερίνης σε ασθενείς με σχιζοφρένεια.
Σκοπός
Έτσι, ο στόχος αυτής της μελέτης ήταν να εξετάσει τις επιδράσεις της βερβερίνης ως συμπληρωματικής θεραπείας στο σωματικό βάρος και να διερευνήσει το ρόλο της λεπτίνης και της αδιπονεκτίνης ορού στη θεραπεία με βερβερίνη.
Μέθοδοι
Κάθε άτομο που πληρούσε τα κριτήρια DSM-IV-TR για σχιζοφρένεια έλαβε σταθερή δόση ενός αντιψυχωσικού για τουλάχιστον ένα μήνα. Σε μια τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη διάρκειας 8 εβδομάδων, τα άτομα έλαβαν είτε βερβερίνη (900 mg την ημέρα) είτε εικονικό φάρμακο.
Συνολικά εγγράφηκαν 65 ασθενείς, 49 από τους οποίους ολοκλήρωσαν τη θεραπεία. Οι ανθρωπομετρικές παράμετροι, η λεπτίνη και η αδιπονεκτίνη μετρήθηκαν κατά την έναρξη, την 4η και την 8η εβδομάδα.
Αποτελέσματα
Την 8η εβδομάδα, το μέσο βάρος των ασθενών στην ομάδα της βερβερίνης (N = 27) μειώθηκε κατά 1,10 kg, ενώ στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (N = 22) αυξήθηκε κατά 1,45 kg.
Υπήρχαν σημαντικές διαφορές στο σωματικό βάρος (F time*group =10,493, P = 0,001), BMI (F time*group =9,344, P = 0,002) και στη λεπτίνη (F time*group =6,265, P = 0,003). Επιπλέον, η αλλαγή της λεπτίνης είχε σημαντικές θετικές συσχετίσεις με τις αλλαγές του σωματικού βάρους (r = 0,395, P = 0,041) και του ΔΜΣ (r = 0,389, P = 0,045).
Συμπέρασμα
Αυτή η μελέτη υποδηλώνει ότι η βερβερίνη μπορεί να είναι ένα φάρμακο που βοηθά στην απώλεια και διατήρηση βάρους στους ασθενείς με σχιζοφρένεια. Η επίδραση της βερβερίνης στο βάρος μπορεί να σχετίζεται με τη ρύθμιση της λεπτίνης, αλλά όχι τόσο με την αδιπονεκτίνη.
