Περιφέρεια μέσης ή δείκτης μάζας σώματος;
Η χρήση του Δείκτη Μάζας Σώματος ως μέτρο της παχυσαρκίας έχει σημαντικούς περιορισμούς, καθώς ο ΔΜΣ δεν διαχωρίζει το λίπος από τη μυϊκή μάζα ή το κοιλιακό από το μηρογλουτιαίο λίπος. Η κοιλιακή παχυσαρκία φαίνεται ότι συνδέεται πιο έντονα με πολλαπλές χρόνιες ασθένειες, συγκριτικά με την μηρογλουτιαία παχυσαρκία, πιθανόν λόγω των δυσμενών μεταβολικών επιδράσεων (π.χ. μειωμένη ανοχή γλυκόζης, μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη, δυσμενές προφίλ λιπιδίων) του σπλαχνικού λίπους σε σύγκριση με το υποδόριο λίπος. Η περιφέρεια της μέσης συσχετίζεται ισχυρά με την κοιλιακή παχυσαρκία, είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη κλινική μέτρηση της κατανομής του σωματικού λίπους και έχει συσχετισθεί θετικά με τη θνησιμότητα από κάθε αιτία στην πλειοψηφία των ερευνών.
Τι δείχνουν τα αποτελέσματα των μελετών;
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών χρησιμοποίησε τα δεδομένα 11 προοπτικών μελετών κοόρτης, σε συνολικά 650.386 ενήλικες ηλικίας 20-83 ετών, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν το διάστημα 1986-2000. Ο σκοπός της έρευνας ήταν να αξιολογηθεί η ανεξάρτητη επίδραση της περιμέτρου μέσης στη θνησιμότητα σε ολόκληρο το εύρος του ΔΜΣ, και να εκτιμηθεί η σχετική απώλεια στο προσδόκιμο ζωής που σχετίζονται με υψηλότερη περίμετρο μέσης.
Οι έρευνες που συμπεριλήφθησαν στην ανάλυση είχαν διάμεση διάρκεια παρακολούθησης 9 έτη (μέγιστη 21 έτη). Η ανάλυση, ρυθμισμένη ως προς την ηλικία, ΔΜΣ, καπνιστικές συνήθειες, κατανάλωση αλκοόλ και φυσική δραστηριότητα, αποκάλυψε μια ισχυρή θετική γραμμική συσχέτιση της περιμέτρου μέσης με τη θνησιμότητα από κάθε αιτία στους άντρες (p<0.05) και στις γυναίκες (p<0.05). Η μείωση του προσδόκιμου ζωής για την υψηλότερη περίμετρο μέσης έναντι της χαμηλότερης, εκτιμήθηκε ως περίπου 3 έτη για τους άντρες και 5 έτη για τις γυναίκες. Η αναλογία κινδύνου ανά 5cm αύξησης της περιμέτρου μέσης βρέθηκε παρόμοια στο εύρος του ΔΜΣ 20-50kg/m2, υψηλότερη στις νεαρότερες ηλικίες και στις μελέτες με μεγαλύτερη διάρκεια παρακολούθησης και χαμηλότερη ανάμεσα στους άντρες καπνιστές. Επιπλέον, παρατηρήθηκαν ισχυρότερες συσχετίσεις στις περιπτώσεις θνησιμότητας από καρδιακή και αναπνευστική αιτία συγκριτικά με τη θνησιμότητα από καρκίνο.
Τι πρέπει να κρατήσετε;
Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι οι άντρες με περίμετρο μέσης ≥110cm και οι γυναίκες με περίμετρο ≥95cm, διατρέχουν 50% και 80% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου αντίστοιχα και μειωμένο προσδόκιμο ζωής κατά 3 και 5 έτη αντίστοιχα. Μάλιστα, ο κίνδυνος αυξάνεται με γραμμική σχέση, με κάθε 5m αύξησης στην περίμετρο μέσης να συνοδεύεται από αύξηση του κινδύνου κατά 7% στους άντρες και 9% στις γυναίκες. Ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα της ανάλυσης είναι το γεγονός ότι ο αυξημένος κίνδυνος θνησιμότητας παρατηρήθηκε σε όλο το εύρος του ΔΜΣ, ακόμη και στα άτομα με φυσιολογικό δείκτη. Οι ερευνητές προτείνουν την μέτρηση της περιμέτρου μέσης σε συνδυασμό με το ΔΜΣ, ιδιαίτερα σε άτομα με φυσιολογικό δείκτη, για την ορθότερη αξιολόγηση του κινδύνου πρόωρης θνησιμότητας από αίτια σχετιζόμενα με την παχυσαρκία.
