Το Μεταβολικό Σύνδρομο (ΜΣ) αποτελεί ένα σύνολο μεταβολικών και κλινικών διαταραχών που συνήθως εμφανίζονται συνδυαστικά και περιλαμβάνει την κεντρική παχυσαρκία, την υπεργλυκαιμία, τη δυσλιπιδαιμία και την υπέρταση. Επιπλέον το ΜΣ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, καθώς και με μία χρόνια φλεγμονώδη απάντηση που οδηγεί σε ενδοθηλιακή δυσλειτουργία.
Κλινικές μελέτες υποστηρίζουν τον προστατευτικό ρόλο της μεσογειακής διατροφής έναντι του ΜΣ και των επιπλοκών του, προτείνοντας επιπλέον το ελαιόλαδο ως ένα σημαντικό παράγοντα πρόληψης. Το ελαιόλαδο είναι όπως γνωρίζουμε πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά, ωστόσο περιέχει πληθώρα ευεργετικών ακόμα βιοδραστικών συστατικών, όπως τα φαινολικά συστατικά και τα τριτερπένια.
Πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη από την Ισπανία μελέτησε την επίδραση παρθένων ελαιολάδων με διαφορετικό προφίλ βιοδραστικών συστατικών σε δείκτες του μεταβολικού συνδρόμου κι ενδοθηλιακής λειτουργίας σε υγιείς ενηλικές.
Πώς σχεδιάστηκε η παρέμβαση;
Πρόκειται για μία τυχαιοποιημένη, διασταυρούμενη, διπλά τυφλή μελέτη παρέμβασης διάρκειας τριών εβδομάδων. Συνολικά 58 εθελοντές συμμετείχαν στην παρέμβαση κι έλαβαν καθημερινά μια δόση 30mL τριών διαφορετικών ελαιολάδων: α) παρθένο ελαιόλαδο (124ppm φαινολικών συστατικών και 86ppm τριτερπενίων), β) βελτιωμένο παρθένο ελαιόλαδο (490ppm φαινολικών συστατικών και 86ppm τριτερπενίων), γ) «λειτουργικό» παρθένο ελαιόλαδο (487ppm φαινολικών συστατικών και 389ppm τριτερπενίων). Βιοδείκτες του μεταβολικού συνδρόμου και της ενδοθηλιακής λειτουργίας προσδιορίστηκαν in vivo και ex vivo.
Ποια ήταν τα αποτελέσματα της μελέτης;
Τα επίπεδα της HDL στο πλάσμα αυξήθηκαν σημαντικά μετά την κατανάλωση του βελτιωμένου ελαιολάδου ενισχυμένου σε φαινολικά συστατικά. Τα επίπεδα της ενδοθηλίνης-1 στο πλάσμα αλλά και στις καλλιέργειες των κυττάρων του αίματος μειώθηκαν σημαντικά μετά την κατανάλωση και των τριών ελαιολάδων. O εμπλουτισμός του ελαιολάδου με τριτερπένια δε φάνηκε να προσδίδει περαιτέρω οφέλη για τους δείκτες που μετρήθηκαν. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της μελέτης θα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω σε άτομα με ΜΣ και για μεγαλύτερη διάρκεια.
Ποια τα συμπεράσματα για τον επαγγελματία διαιτολόγο;
Το παρθένο ελαιόλαδο φαίνεται ακόμα και βραχυπρόθεσμα να επιδρά θετικά σε βιοδείκτες που σχετίζονται με το ΜΣ και την ενδοθηλιακή λειτουργία, ενώ ο εμπλουτισμός του με φαινολικά συστατικά βελτιώνει τα επίπεδα της HDL. Η ένταξή του στο καθημερινό διαιτολόγιο κρίνεται απαραίτητη για την πρόληψη των διαταραχών του μεταβολικού συνδρόμου.
