Εισαγωγή
Τις τελευταίες δεκαετίες, η αύξηση του επιπολασμού της παιδικής παχυσαρκίας έχει γίνει παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Πρόσφατες μελέτες στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέλυσαν τον επιπολασμό της παχυσαρκίας στα παιδιά και διαπίστωσαν ότι αυξάνεται με την ηλικία, καθώς στην ηλικία των 14 ετών, το 20,8% των παιδιών είναι παχύσαρκα και το 17% είναι υπέρβαρα.
Έχουν περιγραφεί διάφοροι παράγοντες κινδύνου για παχυσαρκία, συμπεριλαμβανομένου του φύλου, του σωματικού βάρους των γονέων , της χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, του υψηλού βάρους γέννησης για την ηλικία κύησης , της σίτισης με φόρμουλα, της ταχείας αύξησης βάρους κατά τους πρώτους μήνες της ζωής και της υπερβολικής πρόσληψης πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης. Η παιδική παχυσαρκία σχετίζεται με πολλαπλές επιπλοκές όπως διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων, υπέρταση, ηπατική στεάτωση, σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, χρόνια φλεγμονή και ψυχολογικά προβλήματα.
Ορισμένες περίοδοι της παιδικής ηλικίας είναι κρίσιμες για την πρόληψη της παχυσαρκίας, καθώς συνδέονται με αξιοσημείωτες αλλαγές στη λιπώδη μάζα. Αυτές οι περίοδοι περιλαμβάνουν τα πρώτα 2 χρόνια της ζωής, την περίοδο λιπογενετικής έκρηξης (μεταξύ 5 και 7 ετών) και την εφηβεία. Η πρώιμη παιδική ηλικία είναι μια κρίσιμη περίοδος για την ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Η αύξηση του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) ξεκινά περίπου στην ηλικία των 4 ή 5 ετών και έχει αποδειχθεί ότι τα παιδιά που είναι υπέρβαρα στην ηλικία των 5 ετών έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα αργότερα στη ζωή τους.
Σκοπός Μελέτης
Ο σκοπός της μελέτης ήταν να προσδιοριστεί η επίδραση μιας σχολικής εκπαιδευτικής παρέμβασης σε γονείς παιδιών προσχολικής ηλικίας τόσο στη διατροφική συμπεριφορά και τη σωματική δραστηριότητα όσο και στην εξέλιξη του ΔΜΣ και τον επιπολασμό του υπέρβαρου ή της παχυσαρκίας 2 χρόνια μετά την παρέμβαση.
Μέθοδος/Σχεδιασμός
Η μελέτη αφορούσε μόνο γονείς μαθητών ηλικίας 3 έως 4 ετών σε δημόσια σχολεία στην επαρχία Μάλαγα της Ισπανίας, οι οποίοι συμφώνησαν να συμμετάσχουν στη μελέτη. Κανένας από τους μαθητές δεν είχε σοβαρή χρόνια νόσο με υψηλό κίνδυνο υποσιτισμού. Συνολικά έλαβαν μέρος 261 άτομα, τα οποία τυχαιοποιήθηκαν σε ομάδα παρέμβασης(122) και ομάδα ελέγχου (139). Η διάρκεια της μελέτης ήταν 2 χρόνια.
Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε από διαιτολόγο σε συνεργασία με σχολικούς γιατρούς. Η πρώτη παρέμβαση πραγματοποιήθηκε στην αρχή του πρώτου έτους μέσω έξι δίωρων ομαδικών συνεδριών, που γίνονταν κάθε δύο εβδομάδες και η δεύτερη παρέμβαση στην αρχή του δεύτερου έτους μέσω μιας συνεδρίας 3 ωρών. Οι θεματικές ενότητες που συζητήθηκαν ήταν:
- Εισαγωγή στη διατροφή.
- Υγιεινές διατροφικές συνήθειες.
- Κλειδιά για τη βελτίωση των διαιτητικών συνηθειών.
- Σχεδιασμός υγιεινών και ελκυστικών μενού.
- Σωματική δραστηριότητα.
Οι συνεδρίες απευθύνονταν σε γονείς, επομένως τα παιδιά δεν ήταν παρόντα
Το κύριο καταληκτικό σημείο ήταν το z-score του δείκτη μάζας σώματος (zBMI). Ο επιπολασμός του υπέρβαρου ή της παχυσαρκίας ήταν το δευτερεύον καταληκτικό σημείο.
Tι έδειξαν τα Αποτελέσματα;
- Κατά την έναρξη της παρέμβασης οι δύο ομάδες είχαν παρόμοιο ΔΜΣ, βάρος και ύψος για την ηλικία, χωρίς διαφορές ανά φύλο. Επίσης αμφότερες οι δύο ομάδες είχαν παρόμοια αναλογία μαθητών με zBMI πάνω από τη διάμεση τιμή υπέρβαρων και/ή παχύσαρκων ατόμων.
- Στην ομάδα ελέγχου, η εξέλιξη του zBMI δεν έδειξε σημαντικές αλλαγές σε κανένα από τα δύο έτη της μελέτης. Ωστόσο, στην ομάδα παρέμβασης, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του zBMI τόσο μετά το πρώτο έτος της παρέμβασης όσο και μετά το πέρας του δεύτερου έτους
- Σημαντική παρατήρηση ήταν ότι στην υποομάδα των ασθενών με zBMI χαμηλότερο ή ίσο με το διάμεσο, ο zBMI έδειξε παρόμοια εξέλιξη τόσο στην ομάδα ελέγχο όσο και στην ομάδα παρέμβασης. Από την άλλη στην υποομάδα των ασθενών με zBMI πάνω από τη διάμεση τιμή, παρατηρήθηκε διαφορετική εξέλιξη μεταξύ του zBMI στις δύο ομάδες. Ενώ στην ομάδα ελέγχου δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές στην εξέλιξη του zBMI, στην ομάδα παρέμβασης σημειώθηκε σημαντική μείωση zBMI, τόσο το πρώτο έτος όσο και κατά το δεύτερο έτος.
- Όσον αφορά την εξέλιξη του επιπολασμού του υπέρβαρου ή της παχυσαρκίας, δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους σε καμία από τις δύο ομάδες. Ωστόσο, μετά από 2 χρόνια, διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση 7,6% στον επιπολασμό του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας στην ομάδα ελέγχου ενώ στην ομάδα παρέμβασης δεν υπήρχαν σημαντικές αλλαγές .
Ποιο το Συμπέρασμα για τον επαγγελματία Υγείας;
To συγκεκριμένο πρόγραμμα παρέμβασης για γονείς πέτυχε σημαντική βελτίωση στο ΔΜΣ των παιδιών των οποίων οι γονείς έλαβαν την εκπαιδευτική παρέμβαση, ειδικά στα παιδιά που ξεκίνησαν με υψηλό ΔΜΣ για την ηλικία τους. Ως εκ τούτου, η εκπαίδευση σχετικά με τη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα θα πρέπει να συνιστάται ως μέρος των σχολικών δραστηριοτήτων από την ηλικία των 3 ετών με τη συμμετοχή των γονέων.
Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες μελέτες σε αυτόν τον τομέα με μεγαλύτερο μέγεθος δείγματος και μεγαλύτερους χρόνους παρακολούθησης για την επιβεβαίωση και την καλύτερη οριοθέτηση των ευεργετικών επιδράσεων που αναδείχθηκαν από τη συγκεκριμένη μελέτη.
