Εισαγωγή
Είναι γεγονός πως πολλά μικρά παιδιά παρουσιάζουν δυσκολίες με το φαγητό. Όπως για παράδειγμα:
- Επιλεκτική κατανάλωση τροφής
- Νεοφοβία
Μία από τις ομάδες τροφίμων που συχνά απορρίπτονται είναι τα λαχανικά, οδηγώντας σε ανεπαρκή πρόσληψη. Έχει φανεί ότι μόνο το 23,5% των Ευρωπαίων παιδιών πληρούν τη σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την πρόσληψη λαχανικών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο αρκετών ασθενειών.
Μελλοντικά αποτελέσματα
Οι διατροφικές συμπεριφορές φαίνονται δύσκολο να αλλάξουν αργότερα στη ζωή και, ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να τονωθούν οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες στα μικρά παιδιά. Η επαρκής πρόσληψη υγιεινής τροφής ξεκινά με την αποδοχή της τροφής, κάτι που δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα όταν τα παιδιά είναι στο πρώτο έτος.
H ηλικία που αρχίζουν οι προτιμήσεις
Ωστόσο, περίπου στην ηλικία των 2-4 ετών, τα παιδιά αρχίζουν να αποφεύγουν άγνωστα τρόφιμα και να απορρίπτουν τα τρόφιμα που τους άρεσαν στο παρελθόν. Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά ηλικίας 2 ετών τείνουν να κάνουν επιλογές τροφίμων με βάση τις προτιμήσεις τους.
Πότε τα παιδιά αυξάνουν την πρόσληψη των λαχανικών;
Τα παιδιά τρώνε περισσότερα λαχανικά όταν μπορούν να διαλέξουν τα λαχανικά που προτιμούν. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα της επιλογής ως στρατηγικής για την ενίσχυση της αποδοχής της τροφής στα παιδιά δεν έχει αποδειχτεί οριστικά στη βιβλιογραφία. Συνολικά, φαίνεται ότι η συμμετοχή των παιδιών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της αποδοχής και της κατανάλωσης τροφίμων.
Τα οφέλη της επιλογής
Αν και η προσφορά επιλογής φαίνεται να είναι μια πολλά υποσχόμενη στρατηγική για την αύξηση της πρόσληψης τροφής με βάση διαθέσιμες μελέτες στη βιβλιογραφία, αρκετοί παράγοντες μπορούν να έχουν επηρεάσει το εύρημα αυτό. Εφόσον οι συμμετέχοντες των μελετών δεν επιλέγουν τυφλά τα λαχανικά που θα καταναλώσουν, είναι εύλογο ότι η αρχική προτίμηση προκάλεσε την αυξημένη πρόσληψη λαχανικών.
Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι το σερβίρισμα μιας ποικιλίας μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματικό στην αύξηση της πρόσληψης. Επειδή η προσφορά επιλογής συνεπάγεται ότι παρέχονται περισσότερα από ένα λαχανικά, επομένως μεγαλύτερη ποικιλία, μπορεί να είναι δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ ποικιλίας και επιλογής ως παρέμβαση.
Η θεωρία της προτίμησης
Μελέτες με τυφλό σχεδιασμό έχουν δείξει στο παρελθόν ότι η επιλογή μπορεί να αυξήσει την προτίμηση. Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η επιλογή μπορεί να αυξήσει την προτίμηση είναι επειδή δίνει στα παιδιά:
- Αυτονομία
- Έλεγχο
- Ενισχύει τα εγγενή κίνητρα
Σκοπός της μελέτης
Να διερευνήσει την επίδραση της επιλογής στην αποδοχή από τα μικρά παιδιά ενός άγνωστου λαχανικού.
Σχεδιασμός μελέτης
- Πρόκειται για μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή στην οποία συμμετείχαν 161 παιδιά ηλικίας 4-5 ετώνχρησιμοποιώντας ένα σχέδιο μεταξύ ατόμων με δύο συνθήκες
- Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από κάθε παιδί κατά τη διάρκεια μιας ατομικής συνεδρίας στο δημοτικό σχολείο του, είτε σε πρωινή είτε απογευματινή συνεδρία
- Τα παιδιά χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες: στην πρώτη ομάδα υπήρχε η συνθήκη της επιλογής, όπου τα παιδιά μπορούσαν να επιλέξουν ένα από τα τρία κλειστά φλιτζάνια που περιείχαν ένα κρυμμένο λαχανικό και στην δεύτερη ομάδα δεν υπήρχε η συνθήκη της επιλογής, καθώς η επιλογή του φλιτζανιού γινόταν από τους ερευνητές. Τα παιδιά δεν γνώριζαν ότι όλα τα φλιτζάνια περιείχαν το ίδιο λαχανικό: ένα κομμάτι ωμής σελινόριζας.
- Αφού επιλέχτηκε το φλιτζάνι και αποκαλύφθηκε το φαγητό, τα παιδιά προσκλήθηκαν να δοκιμάσουν τη σελινόριζα και η αποδοχή τους βαθμολογήθηκε σε μια κλίμακα από 1 (άρνηση δοκιμής) έως 6 (κατάποση του φαγητού).
- Πριν από το τεστ επιλογής, η επιλεκτικότητα του παιδιού αξιολογήθηκε μέσω φωτογραφιών λαχανικών
- Παρουσιάστηκαν στα παιδιά φωτογραφίες 12 λαχανικών και βαθμολόγησαν την προθυμία τους να δοκιμάσουν κάθε λαχανικό χρησιμοποιώντας μια κλίμακα από το 1 (καθόλου πρόθυμο να δοκιμάσω) έως το 4 (πολύ πρόθυμο να δοκιμάσω).
- Οι χαμηλότερες βαθμολογίες έδειχναν υψηλότερα επίπεδα επιλεκτικότητας, ενώ οι υψηλότερες βαθμολογίες έδειχναν χαμηλή επιλεκτικότητα.
Φωτογραφίες
Οι φωτογραφίες ήταν ένα μείγμα λαχανικών που καταναλώνονται συνήθως στην Ολλανδία, για παράδειγμα:
- Ντομάτα
- Καρότο
- Πιπεριά
- Αγγούρι
- Μανιτάρια
- Μπρόκολο
και πιο ασυνήθιστα λαχανικά όπως:
- Μάραθος
- Σελινόριζα
- Μπάμιες
- Ρίζα λωτού
- Μπρόκολο Ρομανέσκο
- Αγκινάρα
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι φωτογραφίες φαγητού είναι αποτελεσματικές στη λήψη πληροφοριών σχετικά με τις διατροφικές προτιμήσεις και τις επιλογές τροφίμων σε παιδιά διαφόρων ηλικιών.
Βαθμολογίες
Βαθμολογήθηκαν με μια κλίμακα χαμόγελων 4 σημείων από 1 (καθόλου πρόθυμο να δοκιμάσει) έως 4 (πολύ πρόθυμο να δοκιμάσει).
Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκαν smileys
Οι υψηλότερες βαθμολογίες έδειξαν χαμηλότερη επιλεκτικότητα.
Αποτελέσματα
Συνολικά, 80 κορίτσια και 81 αγόρια συμμετείχαν στη μελέτη. Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι η δυνατότητα της επιλογής αυξάνει την αποδοχή των λαχανικών, ανεξάρτητα από την επιλεκτικότητα.
Συζήτηση
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης υποδηλώνουν ότι η επιλογή είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την προώθηση της κατανάλωσης άγνωστων λαχανικών σε μικρά παιδιά. Η συμπερίληψη των παιδιών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να είναι μια πρακτική στρατηγική για τους εκπαιδευτικούς και τους φροντιστές ώστε να αυξήσουν την πρόσληψη λαχανικών από τα παιδιά.
Θεωρία αυτοκαθορισμού
Η αυξημένη αίσθηση αυτονομίας και προσωπικού ελέγχου αυξάνει τα εγγενή κίνητρα για τη διεξαγωγή μιας δραστηριότητας, επομένως μεγαλύτερη αποδοχή λαχανικών στα παιδιά που ήταν σε θέση να επιλέξουν. Η επιλογή φαίνεται να είναι μια χρήσιμη τεχνική για την παρακίνηση των παιδιών να δοκιμάσουν ένα νέο φαγητό και αυτό μπορεί να είναι το πρώτο βήμα προς την αύξηση της πρόσληψης λαχανικών.
Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να ενισχυθεί η αποδοχή και η πρόσληψη νέων λαχανικών στα μικρά παιδιά είναι μέσω της επανειλημμένης έκθεσης. Στα παιδιά αρέσει αυτό που ξέρουν και τρώνε ό,τι τους αρέσει. Η επανειλημμένη έκθεση στη γεύση ενός νέου λαχανικού μπορεί να το κάνει πιο οικείο και, επομένως, πιο προτιμώμενο.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά, αυτή η μελέτη έδειξε ότι η επιλογή δεν αυξάνει απλώς την αποδοχή των τροφίμων από τα παιδιά επειδή μπορούν να επιλέξουν αυτό που προτιμούν, αλλά η επιλογή από μόνη της μπορεί να έχει θετική επίδραση στην αποδοχή του φαγητού.
Έτσι, η συμμετοχή των παιδιών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μπορεί να είναι μια χρήσιμη προσθήκη σε ένα πρόγραμμα έκθεσης, που ενσωματώνεται εύκολα σε ένα περιβάλλον στην τάξη για την προώθηση της κατανάλωσης λαχανικών.
Περιορισμός
Ωστόσο, ένας περιορισμός που πρέπει να ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο του αποτελέσματος είναι ότι η μελέτη δεν μέτρησε την πρόσληψη λαχανικών με βάση την ad libitum ποσότητα που κατανάλωσαν οι συμμετέχοντες. Οι συμμετέχοντες σε αυτή τη μελέτη είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν μόνο ένα κομμάτι σελινόριζας. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την ποσότητα που καταναλώνεται.
