Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για τη σχέση ανάμεσα στα επίπεδα της βιταμίνης D στον ορό και την πρόληψη και θεραπεία της Covid-19.
Εισαγωγή
Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη. Συναντάται σε δύο μορφές την εργοκαλσιφερόλη (βιταμίνη D2) και την χοληκασιφερόλη (βιταμίνη D3). Tόσο η βιταμίνη D3, όσο και η D2 είναι βιολογικά ανενεργές. Χρειάζονται περαιτέρω ενζυμική κατεργασία, ώστε να μετατραπούν στις δραστικές τους μορφές, μέσω υδροξυλίωσης
Φυσιολογικά Επίπεδα
Tα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα θα πρέπει φυσιολογικά να είναι πάνω από 30 ng/mL. Ως ‘σχετική ανεπάρκεια’ ορίζονται τα επίπεδα από 20 έως 30 ng/mL ενώ ως ‘έλλειψη’ ορίζονται οι συγκεντρώσεις κάτω από 20 ng/mL.
Πηγές βιταμίνης D
Κύρια πηγή βιταμίνης D είναι η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου αλλά μπορεί επίσης να προσληφθεί από μερικά τρόφιμα
Τέτοια είναι:
- Λιπαρά ψάρια, όπως σαρδέλες, ρέγγα, τόνος, σκουμπρί και σολομός
- Κρόκοι αυγών
- Μανιτάρια
- Συκώτι
- Εμπλουτισμένα τρόφιμα, όπως δημητριακά, χυμός πορτοκαλιού, γαλακτοκομικά και φυτικά γάλατα
Ο ρόλος της βιταμίνης D στην πρόληψη και θεραπεία του κορωνοϊού
Ο SARS-CoV-2 είναι γνωστό ότι προκαλεί έναν καταρράκτη φλεγμονωδών αντιδράσεων, όπου τα επίπεδα βιοδεικτών οξείας φάσης είναι αυξημένα. Αντίστοιχα με άλλες ασθένειες της αναπνευστικής οδού, μελέτες έχουν διερευνήσει τον πιθανό ρόλο της συμπληρωματικής χορήγησης βιταμίνης D στη μείωση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας που σχετίζεται με τον Covid-19. Λίγες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (RCT) έχουν δείξει ότι η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D σε δόση τουλάχιστον 4000 IU/ημέρα σχετίζεται με:
- Μείωση κινδύνου νοσηλείας
- Μειωμένη ανάγκη για μηχανικό αερισμό
- Μείωση εισαγωγών στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ)
Αντίθετα σε άτομα με ανεπάρκεια ή έλλειψη της βιταμίνης διαπιστώθηκε:
- 77% αυξημένος κίνδυνος θετικού τεστ για Covid-19
- 59% αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων κατά τη νόσηση
- Αυξημένη διάρκεια του χρόνου νοσηλείας
- Καλύτερη ανταπόκριση στο συμπλήρωμα σε σχέση με τα άτομα τα οποία βρίσκονται στα φυσιολογικά όρια
Προβληματισμοί
Παρά τα ενθαρρυντικά μηνύματα από τη χορήγηση συμπληρωμάτων, η πληροφορία και οι κλινικές μελέτες μέχρι σήμερα είναι συγκεχυμένες. H ενσωμάτωση της συμπληρωματικής χορήγησης βιταμίνης D στις κατευθυντήριες γραμμές πρόληψης ή θεραπείας για τον Covid -19 δεν έχει προταθεί από κανένα διεθνή οργανισμό ή τον Π.Ο.Υ. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να οφείλεται σε έλλειψη καλά σχεδιασμένων RCTs με μεγαλύτερο μέγεθος δείγματος, στην ετερογένεια όσον αφορά το σχεδιασμό, τη δόση του συμπληρώματος, τα χαρακτηριστικά του δείγματος και τέλος στην έλλειψη σαφήνειας σχετικά με την επίδραση διαφόρων μεταβαλλόμενων παραγόντων, όπως η εθνικότητα, η φυλή, η ηλικία, το φύλο και η συννοσηρότητες στην αποτελεσματικότητα της βιταμίνης D.
Συμπερασματικά
Χρειάζεται περισσότερη διερεύνηση μέσω καλά σχεδιασμένων ερευνητικών μελετών με κοινή μεθοδολογία προκειμένου να αποσαφηνιστεί ο ρόλος της συμπληρωματικής χορήγησης βιταμίνης D στην πρόληψη και θεραπεία της Covid-19.
