Η λιραγλουτίδη αποτελεί ένα ανάλογο του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου 1 (GLP-1) που είναι αποτελεσματικό στη μείωση του βάρους. Αρχικά, χορηγούταν σε μικρές δόσεις για τη διαχείριση του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου ΙΙ, ωστόσο 3 mg λιραγλουτίδης εγκρίθηκαν σαν δόση για τη θεραπεία της παχυσαρκίας με ή χωρίς διαβήτη σε Αμερική και Ευρώπη.
Η δράση της φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένη πρόσληψη φαγητού – αρχόμενη από την επίδρασή της στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.
Σχεδιασμός μελέτης
Στη συγκεκριμένη μελέτη, οι ερευνητές σχεδίασαν μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη, διασταυρούμενη, διπλά τυφλή, κλινική δοκιμή με σκοπό να κατανοήσουν πως επιδρούν τα 3 mg λιραγλουτίδης στην εγκεφαλική λειτουργία και την πιθανή σύνδεση της σταδιακής αύξησης της δόσης με το φαινόμενο του πλατώ (όπως αυτό εμφανίζεται σε κάθε θεραπεία της παχυσαρκίας).
Στη μελέτη συμμετείχαν 20 άντρες και γυναίκες με ΔΜΣ μεγαλύτερο του 30, που λάμβαναν λιραγλουτίδη σταδιακά μέχρι τη δόση των 3 mg ή placebo. Μεταξύ των δύο παρεμβάσεων παρεμβάλλονταν 3 εβδομάδες σαν περίοδος wash out. Για την ομάδα που έπαιρνε λιραγλουτίδη, η δόση αυξανόταν σταδιακά κατά 0,6 mg την εβδομάδα στην εβδομαδιαία συνάντηση με τους ερευνητές: κάτι που αποτελεί την συνήθη πρακτική για τη μείωση των γαστρεντερικών συμπτωμάτων με αποτέλεσμα την 1η εβδομάδα να λαμβάνουν 0,6 mg, τη 2η 1,2 mg κ.ο.κ. Στην τελική συνάντηση, στην οποία οι συμμετέχοντες είχαν κλείσει 7 ημέρες με 3 mg λιραγλουτίδης ή placebo ημερησίως, υποβάλλονταν σε fMRI scan, νευρογνωσιακό τεστ και εκτίμηση της πείνας, του κορεσμού και της ευχαρίστησης από το φαγητό σε οπτική αναλογική κλίμακα πριν και μετά το fMRI.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
- Το βάρος, ο ΔΜΣ, η περιφέρεια μέσης, η γλυκόζη νηστείας και τα επίπεδα χοληστερόλης βελτιώθηκαν σε όσους έπαιρναν λιραγλουτίδη. Η απώλεια βάρους ήταν μεγαλύτερη σε όσους ήταν στην ομάδα παρέμβασης σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (ποσοστό απώλειας βάρους −2.50±1.89% στην ομάδα παρέμβασης σε σχέση με 0.19±1.93%; στην ομάδα ελέγχου p<.001).
- Τα άτομα που έπαιρναν λιραγλουτίδη δήλωσαν επίσης πως μπορούσαν να καταναλώσουν λιγότερο φαγητό και τους ήταν λιγότερο ευχάριστο να φάνε σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (Στην ερώτηση “How much do you think you could eat right now?” η ομάδα ελέγχου είχε 6.29±0.66cm στην οπτική αναλογική κλίμακα σε σχέση με την ομάδα παρέμβασης που σκόραρε 4.60±0.58cm; p<.006) και αντίστοιχα στην ερώτηση “How pleasant would it be to eat right now?” η ομάδα ελέγχου είχε 6.33±0.62cm στην οπτική αναλογική κλίμακα σε σχέση με την ομάδα παρέμβασης που σκόραρε 4.87±0.61cm; p<.01) – κάτι που παρέμεινε στατιστικά σημαντικό αφότου λήφθηκε υπόψιν στη στατιστική ανάλυση η αλλαγή στο βάρος. Να σημειωθεί πως στις 5 εβδομάδες, δεν υπήρχε διαφορά στις αναφερόμενες γαστρεντερικές διαταραχές (κάτι που αποτελεί συνήθη παρενέργεια σε αυτό το είδος φαρμάκου).
- Στη δειγματοληπτική ημερήσια καταγραφή, όσοι λάμβαναν λιραγλουτίδη είχαν μία τάση να καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες και λιγότερο λίπος ημερησίως.
- Στο νευρολογικό τεστ, διαφορά εντοπίστηκε στο σήμα για τη διακοπή (stop signal task)– με αποτέλεσμα όσοι έπαιρναν λιραγλουτίδη να έχουν περισσότερες επιτυχημένες διακοπές της κατανάλωσης φαγητού (placebo: 49±8%; liraglutide: 55±6%; p<.004). Το σήμα για τη διακοπή μετράει την ικανότητα να σταματάει κανείς τον εαυτό του από μία προδιαγεγραμμένη πράξη, όπως η κατανάλωση φαγητού υψηλού σε θερμίδες, κάτι που είναι συνήθως δυσλειτουργικό στην παχυσαρκία.
- Τέλος, το fMRI έδειξε μεγαλύτερη ενεργοποίηση του δεξιού μετωπιαίου λοβού στο οπτικό ερέθισμα του φαγητού, σε όσους λάμβαναν λιραγλουτίδη – η ενεργοποίηση αυτού του μέρους του εγκεφάλου σχετίζεται με την επιβράβευση από το φαγητό.
Συμπέρασμα για τον επαγγελματία διαιτολόγο
Η θεραπεία με 3mg λιραγλουτίδης (αλλά και στις δόσεις μέχρι αυτή) είναι αποτελεσματική στη μείωση του βάρους, της γλυκόζης νηστείας, της χοληστερόλης καθώς και την ενεργειακής πρόσληψης. Φαίνεται πως συμβάλλει σε ένα καλύτερο έλεγχο του φαγητού παρότι στην 5η εβδομάδα φαίνεται να αυξάνεται η επιβράβευση από το φαγητό, κάτι που πιθανό να αποτελεί προοίμιο της επερχόμενης σταθεροποίησης του βάρους (φαινόμενο πλατώ) που συναντάται σε όλες τις μορφές θεραπείας της παχυσαρκίας. Μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας μελέτες θα συμπληρώσουν την εικόνα για τη συμβολή του ΚΝΣ στο μηχανισμό της διαχείρισης του βάρους με λιραγλουτίδη. Να σημειωθεί, πως στους συμμετέχοντες δεν είχε ζητηθεί να μειώσουν το φαγητό τους.
