Τα Ηνωμένα Έθνη στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης έχουν θέσει τον εξής στόχο: «Έως το 2030, τερματισμός όλων των μορφών κακής διατροφής, επιτυγχάνοντας, έως το 2025, τους διεθνώς συμφωνηθέντες στόχους για την καχεξία και την εξασθένηση των παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών, καθώς και αντιμετώπιση των διατροφικών αναγκών των έφηβων κοριτσιών, των εγκύων, των γυναικών που θηλάζουν και των ηλικιωμένων ανθρώπων.»
Η διατροφή των γονέων πριν τη σύλληψη
Η διατροφική κατάσταση τόσο της μητέρας όσο και του πατέρα πριν από τη σύλληψη του εμβρύου έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και τη μακροπρόθεσμη υγεία του απογόνου τους. Τα διαθέσιμα ερευνητικά στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων που εφαρμόζονται στο διάστημα πριν από τη σύλληψη τόσο στις μητέρες όσο και στα βρέφη είναι ελλιπή. Ωστόσο, δεδομένης του οφέλους για την μελλοντική υγεία και του χαμηλού κόστους και πιθανοτήτων παρενεργειών, η διερεύνηση αποτελεσματικών παρεμβάσεων για αυτό το στάδιο της ζωής είναι αναγκαία.
Ποιες στρατηγικές προτείνει πρόσφατη ανασκόπηση;
Σε πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στο περιοδικό Lancet εντοπίστηκαν τρεις στρατηγικές για παρέμβαση που πιθανώς να είναι επεκτάσιμες και να έχουν θετικές επιπτώσεις σε μια σειρά δεικτών υγείας. Συγκεκριμένα πρόκειται για τη χρήση συμπληρωμάτων και τον διατροφικό εμπλουτισμό των τροφίμων, την απόδοση χρηματικού ποσού ή άλλων δώρων/ κινήτρων καθώς και παρεμβάσεις αλλαγής συμπεριφοράς. Με βάση αυτές τις στρατηγικές, προτάθηκε ένα μοντέλο που θα καθορίζει τα πιθανά μονοπάτια προς το αποτέλεσμα (figure 1). Οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της διατροφικής κατάστασης των γυναικών και των συμπεριφορών υγείας σε όλες οι φάσεις πριν τη σύλληψη (figure 2) πρέπει να λαμβάνουν υπόψη κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς καθοριστικούς παράγοντες, ώστε να αποφεύγεται η ενίσχυση των ανισοτήτων στην υγεία και στο φύλο και να υποστηριχθεί από ένα κοινωνικό κίνημα που να περιλαμβάνει το σύνολο του πληθυσμού.
Τι συμπεριλαμβάνει η μελέτη;
Οι συγγραφείς προτείνουν μία διπλή στρατηγική που θα στοχεύει συγκεκριμένα τις υποψήφιες μητέρες που σχεδιάζουν ενεργά την εγκυμοσύνη, βελτιώνοντας παράλληλα την υγεία του πληθυσμού ευρύτερα. Σύγχρονες τεχνικές μάρκετινγκ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση ενός κοινωνικού κινήματος βασισμένου στη συναισθηματική αλλά και στη συμβολική σχέση μεταξύ της βελτιωμένης υγείας και διατροφής της μητέρας και της υγείας των απογόνων. Καταλήωντας, οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι γρήγορα και επεκτάσιμα οφέλη για τη δημόσια υγεία θα μπορούσαν να επιτευχθούν μέσω στρατηγικής συμπερίληψης του ιδιωτικού τομέα. Η πολιτική θεωρία υποστηρίζει την ανάπτυξη ενός συνασπισμού συνηγορίας ομάδων που ενδιαφέρονται για την υγεία πριν τη σύλληψη για την αξιοποίηση της πολιτικής βούλησης και της ηγεσίας που απαιτούνται για να μετατραπεί μία τέτοιου επιπέδου πολιτική σε αποτελεσματική συντονισμένη δράση.
Βασικά σημεία-κλειδιά που είναι καλό να κρατήσετε
- Τα επιδημιολογικά δεδομένα και τα ευρήματα από την αναπτυξιακή βιολογία υποδηλώνουν ότι παρέμβαση για τη βελτίωση της διατροφικής κατάστασης των ανδρών και των γυναικών πριν από τη σύλληψη βελτιώνει μακροπρόθεσμα τους δείκτες υγείας για τις μητέρες και τα βρέφη
- Οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της διατροφικής κατάστασης πριν από τη σύλληψη και τη γέννηση είναι λιγοστές, ωστόσο νέες δοκιμές βρίσκονται σε εξέλιξη
- Αποτελεσματικές διατροφικές παρεμβάσεις είναι η συμπληρωματική χορήγηση ή ο εμπλουτισμός των τροφίμων με σκοπό την παροχή μικροθρεπτικών συστατικών, ιδιαίτερα φυλλικού οξέος και ιωδίου
- Για τη μεγιστοποίηση του οφέλους και την επίτευξη υγιούς ανάπτυξης στην επόμενη γενιά, οι στρατηγικές που εφαρμόζονται πριν από τη σύλληψη πρέπει να είναι ευρύτερες από τη συμπληρωματική χορήγηση ή τον εμπλουτισμό των τροφίμων, και να αντιμετωπίσει ευρύτερους καθοριστικούς παράγοντες υγείας
- Τα κίνητρα για την ενασχόληση με τη διατροφή πριν από τη σύλληψη διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία και τη φάση της ζωής. Η κατανόηση και η αξιοποίηση αυτών των κινήτρων είναι το κλειδί για την επιτυχή παρέμβαση
- Οι παρεμβάσεις πρέπει να είναι συγκεκριμένες για το περιβάλλον που αφορούν και να χρησιμοποιούν τις ήδη υπάρχουσες πλατφόρμες/ δομές για την υλοποίησή τους
- Οι παρεμβάσεις για το διάστημα πριν από τη σύλληψη πρέπει να υποστηρίζονται από ένα κοινωνικό κίνημα και πολιτική βούληση, τα οποία απαιτούν δεσμεύσεις με ισχυρά εμπορικά συμφέροντα
