Μήπως τον τελευταίο καιρό έχετε παρατηρήσει να αυξάνεται το βάρος σας και η περιφέρεια της μέσης σας; Μήπως τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος που κάνατε τελευταία είναι και πάλι πάνω από τα όρια; Μήπως ο γιατρός σας είπε ότι είστε «στο όριο» για κάποιες παθολογικές καταστάσεις; Τότε ίσως να πάσχετε από το λεγόμενο «μεταβολικό σύνδρομο» και δεν το γνωρίζετε.
Το μεταβολικό σύνδρομο δεν είναι μια ασθένεια, αλλά ένα σύνολο από μεταβολικές διαταραχές που συμβαίνουν στον ανθρώπινο οργανισμό και έχουν ως κοινό αιτιολογικό παράγοντα την αντίσταση στην ινσουλίνη. Πρώτος που προσπάθησε να οριοθετήσει το μεταβολικό σύνδρομο ή το «σύνδρομο Χ», όπως το ονόμασε, ήταν ο G. Reaven το 1988, που παρουσίασε ότι η κεντρικού τύπου παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία έχουν κοινό αίτιο, την ινσουλινοαντίσταση. Πολλοί είναι οι επιστήμονες που έχουν προσπαθήσει έκτοτε να οριοθετήσουν τα χαρακτηριστικά αυτού του συνδρόμου, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει βρεθεί ο ακριβής ορισμός του.
Διαταραχές του μεταβολικού συνδρόμου
Στις περισσότερες περιπτώσεις συνυπάρχουν 3 ή και περισσότερες από τις παρακάτω διαταραχές, σύμφωνα με την Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία:
Κεντρική παχυσαρκία
- Περιφέρεια μέσης >102cm στους άνδρες
- Περιφέρεια μέσης > 88 cm στις γυναίκες
Γλυκόζη αίματος νηστείας
Τουλάχιστον 110mg/dl
«Καλή» χοληστερόλη
- HDL-χοληστερόλη <40mg/dl για τους άνδρες
- HDL-χοληστερόλη <50mg/dl για τις γυναίκες
Τριγλυκερίδια αίματος
Τουλάχιστον 150mg/dl
Αρτηριακή πίεση
Συστολική πίεση >130mmHg ή διαστολική πίεση >85mmHg
Στην ανάπτυξη του μεταβολικού συνδρόμου σημαντικό ρόλο διατρέχουν περιβαλλοντικοί, αλλά και γενετικοί παράγοντες, οι οποίοι επεμβαίνουν σημαντικά σε πολλές παραμέτρους. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα άτομα έχουν την τάση να αναπτύσσουν το σύνδρομο Χ περισσότερο σε σχέση με άλλους. Παρ΄ όλα αυτά, οι ασθενείς που έχουν το μεταβολικό σύνδρομο και δε το γνωρίζουν είναι αρκετοί, καθώς δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Εντοπίζεται μόνο με ειδικές ιατρικές εξετάσεις, επειδή συνυπάρχουν οι συνέπειες των μεταβολικών διαταραχών.
Το μεταβολικό σύνδρομο αυξάνει τις πιθανότητες για καρδιαγγειακά επεισόδια, για σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και επιφέρει πρόωρο θάνατο.
Πρόληψη ή θεραπεία;
Ο ακρογωνιαίος λίθος για την αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου είναι η πρόληψη. Μπορεί να θεραπευθεί και να αντιμετωπιστούν οι συνέπειές του, όταν υπάρχει έγκαιρη διάγνωση και αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής.
Μέτρα πρόληψης του μεταβολικού συνδρόμου
- Υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου διατροφής. Προσπαθήστε να μειώσετε την κατανάλωση των κορεσμένων λιπαρών και αυξήστε την κατανάλωση των ω-3 λιπαρών. Ενημερωθείτε από την καμπάνια "Λιπαρά... Δεν είναι αυτό που νομίζεις!” (www.meetthefats.gr) για τα «καλά» και «κακά» λιπαρά.
- Προσπαθήστε να αυξήσετε την κατανάλωση των φυτικών ινών με τα αγαπημένα σας φρούτα και λαχανικά και να περιορίσετε την κατανάλωση των τροφίμων με επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
- Υιοθετήστε συνήθειες στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, σύμφωνα με τη μεσογειακή διατροφή.
- Ελαττώστε την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος και αυξήστε την κατανάλωση του ψαριού.
- Περιορίστε το αλκοόλ.
- Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. 30 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση θα συμβάλει θετικά στον οργανισμό σας ή ακολουθήστε τις συμβουλές κάποιου ειδικού.
- Έλεγχος περιφέρειας μέσης και μείωση του σωματικού βάρους με τη χρήση εξατομικευμένων συμβουλών και προγραμμάτων διατροφής από έναν ειδικό διατροφολόγο.
- Διακοπή του καπνίσματος στα πλαίσια του υγιεινού τρόπου ζωής.
- Συχνός εργαστηριακός έλεγχος των τιμών γλυκόζης, τριγλυκεριδίων, χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης.
Συμπερασματικά
Η έγκαιρη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου είναι υψίστης σημασίας πριν εμφανιστεί ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και η παχυσαρκία. Μη διστάσετε να ζητήσετε συμβουλές για τα σωστά μέτρα πρόληψης του μεταβολικού συνδρόμου από τον θεράποντα γιατρό και το διατροφολόγο σας, γιατί έτσι θα τα καταφέρετε!
