Το Vo2max αντανακλά την ικανότητα του αναπνευστικού και καρδιαγγειακού συστήματος να μεταφέρει οξυγόνο στους μύες. Πιο συγκεκριμένα, είναι δείκτης αντοχής και μπορεί να μας δώσει δεδομένα σχετικά με τον ανώτατο όγκο οξυγόνου που μπορούν να καταναλώσουν τα μυϊκά κύτταρα σε μονάδα χρόνου. Είναι ένα από τα διάφορα εργομετρικά τεστ που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της καρδιαγγειακής ικανότητας του αθλητή και μπορεί να χαρακτηριστεί ως δείκτης αερόβιας ικανότητας. Η προπόνηση ακόμα και σε χαμηλές εντάσεις μπορούν να βελτιώσουν το Vo2max ενός ασκούμενου. Επίσης, άτομα με πιο βελτιωμένες τιμές φαίνεται να έχουν την ικανότητα για πιο γρήγορη αποκατάσταση (recovery).
Πως όμως γίνεται ο υπολογισμός της μέγιστης απόδοσης οξυγόνου (Vo2max);
Ο υπολογισμός του Vo2max γίνεται συνήθως εντός εργαστηρίου με ειδικό εξοπλισμό. Υπάρχουν διάφορα τεστ τα οποία περιλαμβάνουν διαφορετικά επίπεδα και εντάσεις μέχρι να φτάσει ο δοκιμαζόμενος στην μέγιστη προσπάθεια του. Η επιλογή του πρωτοκόλλου θα πρέπει να γίνεται με βάση την ικανότητα και τον τύπο του αθλήματος του ατόμου, την ηλικία και το φύλο. Τα πιο κοινά πρωτόκολλα περιλαμβάνουν τρέξιμο, ποδηλασία και περπάτημα. Η μέτρηση του Vo2max μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί και σε πισίνα αν αφορά κολυμβητές.
Ποια η διαδικασία αξιολόγησης της Vo2max;
Κατά την αξιολόγηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ένας διάδρομος ή ένα σταθερό ποδήλατο. Γενικά, τα τεστ στο διάδρομο μας δίνουν συγκριτικά μεγαλύτερες τιμές από ότι στο ποδήλατο λόγω του ότι γίνεται χρησιμοποίηση μεγαλύτερης μυϊκής μάζας. Πριν από τη δοκιμή τοποθετείται μια μάσκα προσώπου στον δοκιμαζόμενο όπου είναι συνδεδεμένη με μια μηχανή και μπορεί να αναλύσει τον αναπνευστικό ρυθμό και τον όγκο παράλληλα με τη συγκέντρωση οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στον εισπνεόμενο και εκ-πνεόμενο αέρα.
Επίσης κατά την διάρκεια του τεστ μετριέται και ο καρδιακός ρυθμός. Η δοκιμή διαρκεί συνήθως 10-20 λεπτά. Το μέγιστο VO2 επιτυγχάνεται όταν η κατανάλωση οξυγόνου παραμένει σταθερή παρά το αυξημένο φόρτο. Σε αυτή την τιμή ο ασκούμενος μετακινείται από τον αερόβιο στον αναερόβιο μεταβολισμό. Η κόπωση είναι ένδειξη της αλλαγής, καθώς μόλις αρχίσει η παραγωγή του γαλακτικού οξέος το Vo2max “σταματά”.
Ποια η μονάδα μέτρησης της Vo2max;
Η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου μετράτε σε L/min (απόλυτες τιμές) ή σε ml/kg/min (σχετικές τιμές). Οι απόλυτες τιμές χρησιμοποιούνται στα αθλήματα στα οποία δεν υπάρχει μετατόπιση του σωματικού βάρους (κωπηλασία, ποδηλασία), ενώ οι σχετικές τιμές σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, την καλαθοσφαίριση κλπ.
Ποιοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τη Vo2max;
Ο μέσος άνδρας με καθιστική ζωή θα επιτύχει μέγιστη τιμή VO2 περίπου 35-40 mL/ kg / min, ενώ η μέση γυναίκα με καθιστική ζωή θα επιτύχει μέγιστη τιμή VO2 περίπου 27-30 mL / kg / min. Αυτές οι βαθμολογίες μπορούν να βελτιωθούν με την καθημερινή προπόνηση αλλά μπορεί να περιορίζονται από ορισμένους παράγοντες. Ανάμεσα τους: η ηλικία, το φύλο, το επίπεδο της φυσικής κατάστασης, η κληρονομικότητα και ο τύπος αθλήματος. Υψηλότερες βαθμολογίες VO2max συνδέονται με αθλήματα αντοχής, ειδικότερα στην ποδηλασία, κωπηλασία, στον μαραθώνιο κλπ.
Τι μας δείχνουν οι τιμές του τεστ της Vo2max;
Δοκιμή Treadmill Balke
Το τεστ Treadmill Balke είναι μια ευρέως γνωστή κλινική δοκιμή για τον προσδιορισμό και την αξιολόγηση της καρδιαγγειακής ικανότητας στους αθλητές. Για τους άνδρες η ταχύτητα του treadmill ρυθμίζεται στα 3,3mph, με την κλίση να αρχίζει από 0%. Μετά από 1 λεπτό αυξάνεται σε 2%, και στη συνέχεια 1% κάθε λεπτό. Για τις γυναίκες η ταχύτητα του treadmill ρυθμίζεται στα 3,0mph, με την κλίση να αρχίζει από 0% και να αυξάνεται κατά 2,5% κάθε τρία λεπτά. Οι εξισώσεις του τεστ Treadmill Balke, για τους άνδρες είναι: VO2max = 1.444 (Τ) + 14.99 [Pollock et al., 1976), ενώ για τις γυναίκες: VO2max = 1.38 (Τ) + 5.22 [Pollock et al., 1982).
