Λεξικό Διατροφής

Ακτινίδιο

της Παρασκευής Κουστουράκη
24 Σεπτεμβρίου 2018
330165 Προβολές
3 λεπτά να διαβαστεί
aktinidio diatrofikh aksia

Photo source: www.bigstockphoto.com

Πράσινο, χνουδωτό, με ιδιαίτερη και συνήθως όξινη γεύση, το ακτινίδιο κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια. Άλλωστε, αποτελεί την πρώτη συνήθως σύσταση γιατρών και διαιτολόγων σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας, ανεξάρτητα από την αιτιολογία της (ευερέθιστο έντερο, εγκυμοσύνη, συμπληρώματα σιδήρου κ.α).

Που καλλιεργείται το ακτινίδιο;

Στις μέρες μας, Ιταλία, Νέα Ζηλανδία, Χιλή, Γαλλία, Ιαπωνία και ΗΠΑ αποτελούν τους κυρίαρχους της παραγωγής του ακτινίδιου. Η θέση της Ελληνικής παραγωγής ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά στην παγκόσμια αγορά χρόνο με το χρόνο. Το γνωστότερο είδος που καλλιεργείται στην Ελλάδα ονομάζεται ακτινίδιον το σινικό. Η σπορά του φυτού γίνεται κατά την άνοιξη και η συγκομιδή του στα μέσα Οκτωβρίου. Καλλιεργείται στην Πιερία, στην περιοχή του ποταμού Σπερχειού στη Φθιώτιδα, όπου  είναι φρούτο Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), αλλά και στην Πέλλα, την Ημαθία, το Μεσολόγγι, τα Χανιά, το Ρέθυμνο, την Άρτα και την Πρέβεζα.

Ποια είναι η θρεπτική αξία του ακτινιδίου;

Το ακτινίδιο αποτελεί ένα εξαιρετικά θρεπτικό φρούτο. Είναι μια σημαντική πηγή βιταμίνης C, περιέχοντας στην ίδια ποσότητα, μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης C σε σύγκριση με ένα πορτοκάλι. Επιπλέον, περιέχει βιταμίνη Κ, καθώς και χαλκό, βιταμίνη Ε, κάλιο, φυλλικό οξύ και μαγνήσιο. Υψίστης σημασίας και τα 3γρ φυτικών ινών που περιέχει στα 100γρ. 

Θρεπτική αξία ακτινιδίου ανά 100γρ
Θερμίδες 58 Kcal
Πρωτεΐνη 1,06γρ
Λίπος 0,44γρ
Υδατάνθρακες 14 γρ
Φυτικές Ίνες 3gr
Νερό 83,9%
Βιταμίνες
Βιταμίνη C 74,5mg
Βιταμίνη Β1 0,03mg
Βιταμίνη Β2 0,03mg
Βιταμίνη Α 4 μg
Βιταμίνη Κ 40,3μg
Βιταμίνη Ε 1,3mg
Μέταλλα
Φώσφορο 34mg
Νάτριο 5mg
Ασβέστιο 35mg
Σίδηρος 0,24mg
Κάλιο 198mg
Χαλκός 0,13mg
Μαγνήσιο 16mg

Ακτινίδιο και οφέλη στην υγεία

Καταναλώνοντας ακτινίδια, στα πλαίσια μια ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής, μπορούμε να αποκομίσουμε πολλαπλά οφέλη. Είναι πολύ πιθανό να βελτιωθούν τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων, να μειωθεί η συσσώρευση των αιμοπεταλίων και η αυξημένη αρτηριακή πίεση. Επιπλέον, η κατανάλωση ακτινίδιου μπορεί να συμβάλει σε καλύτερα επίπεδα σιδήρου αίματος καθώς και στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου και του ανοσοποιητικού συστήματος.

Καρδιαγγειακή λειτουργία

Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει φανεί ότι δρα προστατευτικά στη λειτουργία της καρδιάς. Αν και οι μηχανισμοί δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως, φαίνεται, ότι τα αντιοξειδωτικά, που περιέχουν, πιθανότατα προστατεύουν τις λιποπρωτεΐνες και τα αγγεία από την οξείδωση, μειώνουν τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης καθώς και των τριγλυκεριδίων και επηρεάζουν τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων.

Μελέτη που ασχολήθηκε με την κατανάλωση ακτινίδιου έδειξε ότι η κατανάλωση 2 ακτινίδιων καθημερινά για 28 ημέρες μείωσε τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων και των επιπέδων των τριγλυκεριδίων στο αίμα. Επιπλέον το ακτινίδιο αποτελεί μια “βόμβα” αντιοξειδωτικών αφού περιέχει βιταμίνη C, βιταμίνη Ε και πολυφαινόλες. Παρόμοια αποτελέσματα φάνηκαν και μετά την κατανάλωση 2 ακτινίδιων για 8 εβδομάδες. Αυξήθηκε η συγκέντρωση της HDL χοληστερόλης, ενώ μειώθηκαν οι λόγοι LDL/HDL και Ολική Chol/HDL. Ταυτόχρονα αυξήθηκαν σημαντικά οι συγκεντρώσεις της των βιταμινών C και Ε.

Υπάρχουν λοιπόν ενδείξεις ότι η καθημερινή κατανάλωση ακτινίδιων θα μπορούσε να δράσει προστατευτικά στην καρδιαγγειακή λειτουργία.

Γαστρεντερικό σύστημα

Το ακτινίδιο φαίνεται ότι μπορεί να συμβάλλει και στη βελτίωση της λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος. Η δυσκοιλιότητα πιθανότατα βελτιώνεται εάν πραγματοποιηθεί αύξηση της πρόσληψης των φυτικών ινών μέσω της αύξησης της κατανάλωσης ακτινίδιων. Βελτιωτικά φαίνεται να δρα και στην περίπτωση του Συνδρόμου του Ευερέθιστου Εντέρου. Οι φυτικές ίνες που περιέχονται στο ακτινίδιο κατακρατώντας νερό, βελτιώνοντας το χρόνο διέλευσης των κοπράνων και διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην αλλαγή και βελτίωση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου, βελτιώνουν τη λειτουργία

Άλλα οφέλη

Σίδηρος: τα επίπεδα βιταμίνης C που περιέχει το ακτινίδιο, εάν η κατανάλωση του συνδυαστεί με ένα γεύμα πλούσιο σε σίδηρο μπορεί να βελτιώσει την απορρόφησή του, ιδιαίτερα του μη αιμικού σιδήρου που είναι και η λιγότερο καλά απορροφήσιμη μορφή του σιδήρου.

Άμυνα – Διάθεση: Τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς και τη διάθεση φαίνεται ότι μπορεί να βελτιώσει η καθημερινή κατανάλωση ακτινίδιου. Πιθανότατα λόγω της αυξημένης περιεκτικότητάς του σε βιταμίνη C καθώς και σε  φυτοχημικά. Οι έρευνες πάντως στους τομείς αυτούς συνεχίζονται.

Προτεινόμενοι τρόποι κατανάλωσης του ακτινιδίου

Το ακτινίδιο είναι καλύτερο να καταναλωθεί ωμό, με αυτό το τρόπο θα κερδίσουμε όλα τα οφέλη της αυξημένης περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C, μεγάλο μέρος της οποίας θα καταστραφεί κατά τη θερμική επεξεργασία.

Μπορείτε να το καταναλώσετε ως ενδιάμεσο σνακ συνδυάζοντας το με λίγους ξηρούς καρπούς ή ένα γιαούρτι. Προσθέτοντας και άλλα φρούτα, ξηρούς καρπούς και λίγο μέλι, έχετε μια βραδινή, δροσερή φρουτοσαλάτα. Συνδυάζεται επίσης με σαλάτες.

Λίγα ιστορικά στοιχεία

Κατάγεται από την Κίνα όπου είναι γνωστό ως “Yang Tao”. Μεταφέρθηκε από την Κίνα στην Νέα Ζηλανδία στις αρχές του 20ου αιώνα (1906). Στην Αμερική έκανε την εμφάνισή του περίπου το 1960, όπου και χρησιμοποιήθηκες για πρώτη φορά η ονομασία “kiwi”, προς τιμήν του ομώνυμου, αυτόχθονου πουλιού της Νέας Ζηλανδίας. Με τη σημερινή μορφή του, το ακτινίδιο καλλιεργείται από το 1950.

Πως να επιλέξετε το καλύτερο ακτινίδιο;

Πριν τα αγοράσετε κρατήστε τα ανάμεσα στον αντίχειρα και το δείκτη σας. Ασκήστε μικρή πίεση. Όσο πιο μαλακά είναι τόσο πιο γλυκιά θα είναι και η γεύση τους. Πολύ μαλακά, ζαρωμένα, με μώλωπες ή υγρές κηλίδες καλό είναι να αποφεύγονται.

Αν διαπιστώσετε ότι τα ακτινίδια είναι πολύ σκληρά, μην τα καταναλώσετε. Αφήστε τα να ωριμάσουν, άλλωστε ωριμάζουν πολύ εύκολα, λίγες μέρες, το περισσότερο μια εβδομάδα, σε θερμοκρασία δωματίου αρκούν. Κρατήστε τα μακρυά από την ηλιακή ακτινοβολία. Αν από την άλλη, επιθυμείτε να επισπεύσετε την ωρίμανση τους, τοποθετήστε τα σε μια χάρτινη σακούλα μαζί με μια μπανάνα ή ένα μήλο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Richardson DP, Ansell J,Drummond LN., “The nutritional and health attributes of kiwifruit: a review.”, Eur J Nutr.2018 Feb 22. doi: 10.1007/s00394-018-1627-z.

Duttaroy AK., “Cardioprotective properties of kiwifruit”., Adv Food Nutr Res. 2013;68:273-82. doi: 10.1016/B978-0-12-394294-4.00015-8.

Chun-Chao Chang, Yi-Ting Lin, Ya-Ting Lu, Yu-Shian Liu, Jen-Fang Liu. “Kiwifruit improves bowel function in patients with irritable bowel syndrome with constipation” Asia Pac J Clin Nutr 2010;19 (4):451-457

Παρασκευή Κουστουράκη
Παρασκευή Κουστουράκη Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc