Αχλάδι

Το αχλάδι (Pyrus communis) είναι ο καρπός της αχλαδιάς. Από τη σκοπιά της βοτανολογίας είναι ένα "μούρο" που ανήκει στην οικογένεια των δέντρων Rosaceae, στο γένος Pyrus. Οι αχλαδιές είναι μέσου μεγέθους δέντρα που βρίσκονται σε ημιτροπικές περιοχές γύρω από το βόρειο ημισφαίριο και φέρουν μεσαίου μεγέθους φρούτα, τα οποία χαρακτηριστικά έχουν αρκετούς μικρούς σπόρους στο κέντρο τους, εγκλωβισμένους σε μια σκληρή κάψουλα. Το αχλάδι έχει σχήμα μακρύ και στενεύει στο άκρο που βρίσκεται το κοτσάνι ενώ είναι φαρδύ στο κάτω μέρος.

Υπάρχουν πάνω από 5.000 γνωστές ποικιλίες αχλαδιών στον κόσμο, οι οποίες ταξινομούνται ευρέως με βάση τον τόπο προέλευσής τους ως ασιατικά αχλάδια και ευρωπαϊκά αχλάδια

Οι ασιατικές ποικιλίες διαθέτουν τραγανή υφή και σταθερή συνοχή που δεν αλλάζουν ακόμη και μετά τη συγκομιδή ή την αποθήκευση, ενώ οι ευρωπαϊκές ποικιλίες είναι καρποί που γίνονται γενικά μαλακοί και ζουμεροί όταν ωριμάσουν. Μερικές γνωστές ποικιλίες είναι οι κοντούλες, τα κόσια, τα κρυστάλλια ή βουτυράτα, οι σάντες, τα habatefetel, τα Kaiser, τα passacrassana και τα Packham's Triumph.

Ποια τα χαρακτηριστικά του αχλαδιού;

Ανάλογα με την ποικιλία τα αχλάδια εξωτερικά έχουν χρώμα ανοιχτό πράσινο, πρασινοκίτρινο, κιτρινωπό, ελαφρύ κίτρινο, πράσινο με κόκκινο ενώ εσωτερικά η σάρκα τους είναι συνήθως λευκή πιο μαλακή από τα μήλα και πιο γλυκιά.  Στην Ελλάδα οι συχνότερα απαντώμενες ποικιλίες είναι τα κρυστάλλια  και οι κοντούλες. Τα κρυστάλλια έχουν  βάρος 100-130 γραμμάρια και σχήμα κωδωνοειδές. Το χρώμα τους είναι κιτρινοπράσινο και η σάρκα τους λευκή, μαλακή, πολύ χυμώδης και γλυκιά.

Οι κοντούλες, έχουν καρπό 60-90 γραμμαρίων μετρίου μεγέθους, κοντόχοντρο σχήμα και σαρκώδη λαιμό. Το εξωτερικό τους χρώμα είναι ανοιχτό πρασινοκίτρινο και χαρακτηρίζονται από το ιδιαίτερο άρωμα και τη γεύση τους. Είναι χαρακτηριστικό τους η ευαισθησία στη μεταφορά. Μια άλλη ποικιλία αχλαδιών, τα βουτυράτα, με χρώμα κιτρινωπό εξωτερικά, είναι αρκετά μεγάλα αχλάδια με βάρος 120-160 γραμμάρια. Η σάρκα τους είναι μαλακή και η γεύση τους ελαφρώς βουτυράτη.

Ποια είναι η θρεπτική αξία του αχλαδιού;

Τα αχλάδια είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά, μέταλλα και βιταμίνες, ενώ έχουν λίγες θερμίδες, χαμηλή οξύτητα και πολύ χαμηλή αλλεργιογόνο δράση.

Αποτελούν καλή πηγή διαιτητικών ινών, καθώς 100 g αχλαδιού παρέχουν 3,1 g φυτικών ινών

Το μεγαλύτερο μέρος των φυτικών ινών του αχλαδιού είναι μη διαλυτοί πολυσακχαρίτες (NSP). Επιπροσθέτως, τα αχλάδια αποτελούν καλή πηγή μετάλλων όπως ο χαλκός, ο σίδηρος, το κάλιο, το μαγγάνιο και το μαγνήσιο, καθώς και βιταμινών του συμπλέγματος Β, όπως η ριβοφλαβίνη και η πυριδοξίνη.

Ποια είναι η αντιοξειδωτική δράση του αχλαδιού;

Η συνολική αντιοξειδωτική ισχύς των αχλαδιών (τιμή ORAC) είναι 2941 μmol TE / 100 g. Η αντιοξειδωτική τους ικανότητα σχετίζεται με την υψηλή περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C και με τις μέτριες ποσότητες β-καροτενίου, λουτεΐνης και ζεαξανθίνης που περιέχουν.

Αχλάδι: Ποια η συμβολή του στην υγεία;

Η περιεκτικότητα του αχλαδιού σε φυτικές ίνες παρέχει προστασία έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου, στην ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Οι φυτικές ίνες, στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, συμβάλλουν στη μείωση του σωματικού βάρους και των επιπέδων LDL χοληστερόλης. Επιπλέον, προστατεύουν τον βλεννογόνο του παχέος εντέρου από την επαφή με δευτερογενή χολικά οξέα, τα οποία δεσμεύουν, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου παχέος εντέρου.

Εκτός από τις φυτικές ίνες, στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, οι φλαβονόλες και ανθοκυανίνες που περιέχονται στο αχλάδι, συμβάλουν στην βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Επιπροσθέτως, η αντιοξειδωτική δράση του αχλαδιού συμβάλλει στη μείωση των ελεύθερων ριζών οξυγόνου, καθιστώντας υψηλή την αντικαρκινική του δράση.

Διαβάστε Επίσης: Ποια Τρόφιμα είναι πλούσια σε Φυτικές Ίνες;

Τι να προσέξετε στην αγορά του αχλαδιού;

Η επιλογή των αχλαδιών γίνεται με βάση το χρώμα, το οποίο διαφέρει ανάλογα με την ποικιλία, και την ακεραιότητα του φρούτου. Καθώς τα αχλάδια είναι ευαίσθητα φρούτα είναι επιρρεπή στη δημιουργία μαύρων κηλίδων λόγω μη σωστής μεταφοράς, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα πιο μικρή διάρκεια ζωής του φρούτου. Για το λόγο αυτό συστήνεται να αγοράζει κανείς τα αχλάδια σχετικά άγουρα και να τα καταναλώνει μόλις αρχίζουν να ωριμάζουν, μόλις δηλαδή το φρούτο είναι σχετικά μαλακό στην κορυφή του. Τα πολύ ώριμα αχλάδια συστήνεται να χρησιμοποιούνται κυρίως σε μαγειρικές παρασκευές, καθώς έχει σχετικά αλλοιωθεί η γεύση τους και δεν είναι ασφαλή για κατανάλωση χωρίς επεξεργασία. Στην αλλοίωση του αχλαδιού συμβάλλει η υψηλή θερμοκρασία φύλαξης.

Πως μπορείτε να καταναλώσετε ένα αχλάδι; 

Τα αχλάδια, ως φρούτα, μπορούν να καταναλωθούν ωμά, με τον φλοιό ή χωρίς ή σε μορφή κομπόστας σε σιρόπι ή σε χυμό μήλου. Ωστόσο λόγω του ιδιαίτερου αρώματος και γεύσης έχουν περίοπτη θέση σε μαγειρικές παρασκευές και στη ζαχαροπλαστική.

Αλμυρές συνταγές

Συνοδεύουν την κατανάλωση τυριών, ξηρών καρπών και κρασιού, όπως το Porto και το Marsala, συνδυάζονται με σαλάτες και ταιριάζουν με αλμυρές συνταγές όπως το κυνήγι και η πάπια.

Ζαχαροπλαστική

Στη ζαχαροπλαστική χρησιμοποιούνται σε τάρτες, τερίν, τράιφλ, τηγανίτες και Poires Belle Helene, το οποίο είναι αχλάδι βρασμένο με συνοδεία παγωτού βανίλιας και ζεστής σως σοκολάτας. Επίσης γλύκισμα με αχλάδι αποτελεί το αχλάδι βρασμένο σε κόκκινο κρασί αρωματισμένο με κανέλα, γαρίφαλο και φλούδα λεμονιού ή σε σιρόπι με άρωμα βανίλιας.

Αλκοολούχο ποτό

Τα αχλάδια επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην παρασκευή ποτού όπως το eau-de-νie de poires και το Poire William, ένα λικέρ το οποίο περιέχει ένα ολόκληρο αχλάδι, που δε χωράει να περάσει από το στόμιο του μπουκαλιού. Για την παρασκευή του ο καρπός του αχλαδιού τοποθετείται μέσα στο μπουκάλι σε εμβρυϊκή φάση και αναπτύσσεται μέσα στο μπουκάλι. Όταν ωριμάσει, στο μπουκάλι προστίθεται με λικέρ με γεύση αχλαδιού.

«Το δώρο των θεών»

Το αχλάδι ήταν γνωστό από τα αρχαία χρόνια και μάλιστα υπάρχει αναφορά στο αχλάδι στην Οδύσσεια του Όμηρου, όπου χαρακτηρίζεται ως «το δώρο των θεών». Η προέλευση του ανιχνεύεται 3000 χρόνια πριν στη Δυτική Ασία, ωστόσο υπάρχουν κάποιες υποθέσεις ότι η αρχική προέλευση του απαντάται στη λίθινη εποχή. Φαίνεται ότι τα αχλάδια καλλιεργήθηκαν από τους αρχαίους Φοίνικες και τους Ρωμαίους και αποτελούσαν εκλεκτό έδεσμα για τους αρχαίους Πέρσες Βασιλιάδες. Για πρώτη φορά, βρίσκουμε απεικονίσεις τους σε τοιχογραφίες της Πομπηίας και σε ρωμαϊκά ψηφιδωτά, ενώ σε μωσαϊκό χριστιανικής εκκλησίας στην Ιορδανία το δέντρο της αχλαδιάς φιγουράρει ως ένα από τα τέσσερα ιερά δέντρα. Στην Κίνα, το αχλάδι ήταν ένα διαδεδομένο φρούτο ήδη από το 2.500 π.Χ. Το αχλάδι αποτελούσε και ένα σύμβολο. Για τους αρχαίους Αιγύπτιους, ήταν ιερό φρούτο και μάλιστα συνδεόταν με τη λατρεία της θεάς Ίσιδας. 

Τι γνωρίζετε για την άγρια αχλαδιά;

Η άγρια αχλαδιά καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στη νοτιοανατολική Ευρώπη και εξελίχθηκε σε χιλιάδες ποικιλίες.  Έγιναν τόσο γρήγορα δημοφιλή ώστε στη μεσαιωνική Ιταλία καλλιεργούσαν πάνω από 200 ποικιλίες. Μέχρι το 17ο αιώνα οι Γάλλοι είχαν αναπτύξει 300 διαφορετικές ποικιλίες, εμπνευσμένοι από το πάθος του Λουδοβίκου XIV για το συγκεκριμένο φρούτο. Γενικότερα το αχλάδι την εποχή αυτή καθιερώθηκε ως φρούτο της αριστοκρατίας, σύμβολο αφθονίας και ευμάρειας, γι’ αυτό και απεικονίζεται συχνά σε πορτρέτα της εποχής.

Η πρώτη αχλαδιά φυτεύτηκε στην Αμερική το 1620 μ.Χ., ενώ μέχρι εκείνη την εποχή γινόταν μεγάλη εισαγωγή τους από τη Γαλλία. Σήμερα, οι κύριες χώρες που παράγουν αχλάδια είναι η Ιταλία, η οποία έχει και τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο, η Γαλλία, η Ιαπωνία και η Κίνα. Μάλιστα στην Κίνα, ακόμα και σήμερα, το αχλάδι είναι σύμβολο μακροζωίας, αγνότητας, σοφίας και δικαιοσύνης. 

Πότε γίνεται η συγκομιδή αχλαδιών;

Στην  Ελλάδα η εποχή που γίνεται η συγκομιδή αχλαδιών είναι από το τέλος Αυγούστου μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Τους υπόλοιπους μήνες του έτους γίνονται εισαγωγές αχλαδιών και από το εξωτερικό.