Ορμόνες ονομάζονται οι χημικές ουσίες που παράγονται από ειδικούς ιστούς ή αδένες του σώματός μας. Εκκρίνονται στο αίμα και μέσω αυτού μεταφέρονται σε διάφορα σημεία στα οποία ρυθμίζουν τη δραστηριότητα συγκεκριμένων κυττάρων ή και οργάνων του σώματος. Οι ορμόνες κατατάσσονται σε κατηγορίες με βάση τον τόπο παραγωγής, τον τρόπο δράσης και τη φυσιολογική τους λειτουργία.
Σε τι κατηγορίες χωρίζονται;
Ως χημικά μόρια μπορούν επίσης να καταταγούν με βάση τη χημική τους δομή οπότε και χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:
- Στεροειδείς ορμόνες (π.χ. αλδοστερόνη, κορτιζόλη και οι ορμόνες του φύλλου)
- Πεπτιδικές ορμόνες (π.χ. γλυκαγόνη, ινσουλίνη)
- Ορμόνες που προέρχονται από αμινοξέα (π.χ. επινεφρίνη, αδρεναλίνη, θυροξίνη)
Πώς δρουν οι ορμόνες;
Οι ορμόνες συμμετέχουν στη διαδικασία μεταβίβασης σήματος, επικοινωνίας δηλαδή, από το ένα κύτταρο στο άλλο. Αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα - στόχους τους μέσω ειδικών υποδοχέων που βρίσκονται είτε στη μεμβράνη του κυττάρου είτε μέσα στο κύτταρο. Η αλληλεπίδραση ορμόνης - υποδοχέα μπορεί να δημιουργεί δεύτερους αγγελιοφόρους ή να ρυθμίζει τη γονιδιακή έκφραση. Τελικό αποτέλεσμα; Η ανταπόκριση του κυττάρου - στόχου σε μία συγκεκριμένη ρύθμιση της λειτουργικότητάς του (π.χ. σύσπαση μυών ποδιού για να περπατήσει κάποιος).
Τι προκαλούν οι ορμονικές διαταραχές;
Οι ορμονικές διαταραχές οφείλονται σε υπέρ ή υποπαραγωγή των ορμονών ή σε ανικανότητα του οργάνου-στόχου να ανταποκριθεί σε αυτές. H υπέρ ή αντίστοιχα η υποπαραγωγή κάποιων ορμονών μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και να προκαλέσει εμφανή συμπτώματα, άλλοτε έντονα και άλλοτε όχι. Συχνά, πρόκειται για μία φυσιολογική διακύμανση (π.χ. κύκλος έμμηνου ρύσης στις γυναίκες) και άλλες φορές για καταστάσεις που χρήζουν ιατρικής αντιμετώπισης (π.χ. υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών ή κορτιζόλης).
