Η αργινίνη είναι ένα αμινοξύ που συμμετέχει στη βιοσύνθεση των πρωτεϊνών. Μπορεί να προσληφθεί από τρόφιμα, αλλά και να παραχθεί ενδογενώς από το ανθρώπινο σώμα, γι' αυτό και η έλλειψή της είναι σχετικά σπάνια. Η αργινίνη είναι ένα ημι-απαραίτητο αμινοξύ. Σε ορισμένες καταστάσεις μεγάλων απαιτήσεων η ενδογενής
Τί είναι η αργινίνη;
Η αργινίνη είναι ένα αμινοξύ που συμμετέχει στη βιοσύνθεση των πρωτεϊνών. Μπορεί να προσληφθεί από τρόφιμα, αλλά και να παραχθεί ενδογενώς από το ανθρώπινο σώμα, γι' αυτό και η έλλειψή της είναι σχετικά σπάνια.
Η αργινίνη είναι ένα ημι-απαραίτητο αμινοξύ. Αυτό σημαίνει πως η αναγκαιότητα κατανάλωσης της εξαρτάται από την κατάσταση του ατόμου.
Σε ορισμένες καταστάσεις μεγάλων απαιτήσεων, η ενδογενής σύνθεση αργινίνης δεν επαρκεί να καλύψει τις απαιτούμενες ανάγκες, με αποτέλεσμα να πρέπει να γίνει λήψη της από εξωτερικές πηγές.
Η αργινίνη υπάρχει σε μεγάλη ποικιλία ζωικών και φυτικών προϊόντων όπως κρέας και πουλερικά, ψάρια, όσπρια, γαλακτοκομικά κ.α.
Ποιοι είναι οι ρόλοι της αργινίνης;
Σύνθεση πρωτεϊνών
Η αργινίνη είναι αμινοξύ – τα οποία αποτελούν τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών. Οπότε η αργινίνη, όπως και τα υπόλοιπα αμινοξέα που καταναλώνουμε, χρησιμοποιούνται από το σώμα για τη σύνθεση νέων πρωτεϊνών.
Οι πρωτεΐνες κατέχουν πάρα πολλούς ρόλους στην λειτουργία του οργανισμού μας – από τη σύνθεση μυϊκού ιστού μέχρι και στην κατάλυση χημικών αντιδράσεων.
Σύνθεση μονοξειδίου του αζώτου
Η αργινίνη είναι πρόδρομη ουσία του μονοξειδίου του αζώτου (NO).
Το μονοξείδιο του αζώτου στον οργανισμό δρα ως σημαντικός «βιολογικός αγγελιοφόρος» - δηλαδή ουσίες οι οποίες σηματοδοτούν τον οργανισμό ως απάντηση σε συγκεκριμένες καταστάσεις ή διεγέρσεις.
Συγκεκριμένα, το μονοξείδιο του αζώτου αποτελεί β (δεύτερο) αγγελιοφόρο. Οι δεύτεροι αγγελιοφόροι βρίσκονται εντός των κυττάρων και προκαλούν αλλαγές σε κυτταρικό επίπεδο, σαν απάντηση σημάτων από α (πρώτους) αγγελιοφόρους οι οποίοι βρίσκονται εκτός των κυττάρων.
Το μονοξείδιο του αζώτου παίζει σημαντικό ρόλο στο αμυντικό σύστημα του οργανισμού καθώς και στην αγγειοδιαστολή και άρα, κατ’ επέκταση, την μείωση της πίεσης του αίματος.
Έκκριση αζωτούχων αποβλήτων
Η αργινίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην λειτουργία των νεφρών και την εκκαθάριση του οργανισμού από απόβλητες ουσίες. Παίζει σημαντικό ρόλο δηλαδή, στον κύκλο της ουρίας.
Στον κύκλο της ουρίας, η αργινίνη μετατρέπεται σε ορνιθίνη και ουρία οι οποίες είναι δύο κρίσιμες ουσίες στον κύκλο της ουρίας.
Λόγω του ρόλου της στον κύκλο της ουρίας, η αργινίνη, έμμεσα, παίζει σημαντικό ρόλο και στην οξεοβασική ισορροπία του οργανισμού.
Που βρίσκουμε την αργινίνη;
Η αργινίνη μπορεί να συντεθεί στο σώμα μας είτε μέσω της ανακύκλωσης των αμινοξέων είτε μέσω καινούργιας σύνθεσης της από πρόδρομες ουσίες. Για αυτούς τους λόγους, η αργινίνη δεν θεωρείται απαραίτητο αμινοξύ.
Σημειώστε πως η ονομασία «απαραίτητο αμινοξύ» δεν αναφέρεται στην σημαντικότητα του αμινοξέους στον οργανισμό, αλλά στην αναγκαιότητα πρόσληψης του από τη διατροφή.
Απαραίτητα αμινοξέα ονομάζονται τα αμινοξέα που δεν μπορούν να συντεθούν από το σώμα και άρα πρέπει να λαμβάνονται από τη διατροφή.
Ωστόσο, σε συγκεκριμένες καταστάσεις όπως στρες ή πολύ ραγδαία ανάπτυξη, οι ανάγκες για αργινίνη μπορούν να αυξηθούν σε σημείο το οποίο δεν μπορεί να καλυφθεί από την σύνθεση της από το σώμα, καθιστώντας την ως ημιαπαραίτητο ή περιστασιακά απαραίτητο αμινοξύ.
Πέραν της σύνθεσης της από το σώμα, η αργινίνη μπορεί να ληφθεί και από τη διατροφή, ως ένα από τα συστατικά των πρωτεϊνών που καταναλώνουμε.
Όλα τα πρωτεϊνούχα τρόφιμα θα περιέχουν μια ποσότητα αργινίνης. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένα τρόφιμα (ακόμα και τρόφιμα χαμηλά σε ολική πρωτεΐνη) τα οποία θεωρούνται πως περιέχουν μεγάλη ποσότητα αργινίνης όπως:
- Θαλασσινά
- Καρπούζι
- Ξηροί καρποί
- Άλγη
- Κόκκινο κρέας
- Πρωτεΐνη σόγιας
Θεωρείται πως η αργινίνη που λαμβάνουμε από τη διατροφή, σε απουσία καταστάσεων οι οποίες αυξάνουν την αναγκαία πρόσληψη και εξαιρώντας συμπληρωματική χορήγηση, αποτελεί περίπου το 20-25% της αναγκαίας πρόσληψης. Το υπόλοιπο ποσοστό καλύπτεται από τη σύνθεση της από το σώμα.
Παρέχει η αργινίνη οφέλη στην υγεία;
Η αργινίνη είναι εξαιρετικά σημαντικό αμινοξύ για διάφορες λειτουργίες του οργανισμού μας – από την απέκκριση βλαβερών ουσιών στην μείωσης της αρτηριακής πίεσης.
Ωστόσο, το αν η συμπληρωματική χορήγηση της μπορεί να προσφέρει επιπρόσθετα οφέλη, είναι θέμα συζήτησης.
Αθλητική απόδοση
Λόγω της θέσης της στην παραγωγή νιτρικού οξέος, το οποίο είναι υπεύθυνο για αγγειοδιαστολή, θεωρείται από κάποιους πως η συμπληρωματική χορήγηση αργινίνης θα μπορούσε να βελτιώσει την αθλητική απόδοση.
Ωστόσο τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν μειχτά αποτελέσματα, ίσως με μια κλίση προς το ότι η αργινίνη δεν αυξάνει σημαντικά την αθλητική απόδοση.
Ρύθμιση αρτηριακής πίεσης
Η αργινίνη, όπως αναφέραμε πολλές φορές πιο πάνω, μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της αρτηριακής πίεσης λόγω της σύνθεσης της σε νιτρικό οξύ.
Ωστόσο είναι σημαντικό να αναφερθεί πως, αν το άτομο ήδη καταναλώνει όλη την απαραίτητη ποσότητα αργινίνης που χρειάζεται από τη διατροφή, τότε η επιπλέον συμπληρωματική χορήγηση μπορεί να μην προσφέρει επιπρόσθετο όφελος (εφόσον όχι όλη η αργινίνη θα συντεθεί σε νιτρικό οξύ).
Ρύθμιση γλυκόζης (ζαχάρου)
Το νιτρικό οξύ είναι σημαντική ουσία στον κύκλο του Krebs – τη μεταβολική διαδικασία κατά την οποία οι υδατάνθρακες διασπώνται και παράγουν ενέργεια. Λόγω αυτού, η επαρκής κατανάλωση αργινίνης είναι σημαντική για τη ρύθμιση του ζαχάρου.
Ωστόσο, παρομοίως με τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, επιπρόσθετη αργινίνη από αυτήν που απαιτείται καθημερινά μπορεί να μην προσφέρει επιπλέον όφελος στη ρύθμιση του ζαχάρου.
Αυτό καθιστά την συμπληρωματική χορήγηση σπάνια αναγκαία.
Βελτίωση στη στυτική δυσλειτουργία
Ορισμένες έρευνες δείχνουν πως η συμπληρωματική χορήγηση αργινίνης ίσως βοηθά κατά της στυτικής δυσλειτουργίας. Ωστόσο χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί.
Ποιος πρέπει και ποιος δεν πρέπει να λαμβάνει συμπλήρωμα αργινίνης;
Οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες δεν χρειάζονται συμπλήρωμα αργινίνης εφόσον ο συνδυασμός παραγωγής από τον οργανισμό και κατανάλωσης από τη διατροφή παρέχει συνήθως επαρκή ποσότητα αργινίνης για τη βέλτιστη λειτουργία του οργανισμού.
Ωστόσο, ορισμένες καταστάσεις και παθήσεις καθιστούν την συμπληρωματική χορήγηση αργινίνης βοηθητική ή ακόμα και απαραίτητη. Καταστάσεις όπως:
- Προεκλαμψία ή κίνδυνος προεκλαμψίας κατά την εγκυμοσύνη.
- Όταν μια γυναίκα ακολουθεί περιοριστική δίαιτα κατά την εγκυμοσύνη ή θηλασμό.
- Για ανάρρωση από τραύμα ή σοβαρή λοίμωξη.
- Για καταπολέμηση των συμπτωμάτων της κυνάγχης
