Η άνοια εχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις για τη δημόσια υγεία με περίπου 50 εκατομμύρια περιπτώσεις παγκοσμίως και σχεδόν 10 εκατομμύρια περιπτώσεις ετησίως. Περιλαμβάνει τη νόσο Alzheimer, η οποία καταλαμβάνει περίπου 50-70% των περιπτώσεων άνοιας, την αγγειακή άνοια, η οποία καταλαμβάνει το ~25% και άλλες μορφές άνοιας.
Η ανάπτυξη και η εξέλιξη της άνοιας συνδέεται τόσο με γενετικούς όσο και με περιβαλλοντικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής και του τρόπου ζωής. Οι παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και οι διατροφικοί παράγοντες που σχετίζονται με την άνοια είναι δυνητικά τροποποιήσιμοι και επομένως αντιπροσωπεύουν στόχους για πρωτογενή πρόληψη.
Η κατανάλωση κρέατος, αποτελεί έναν διατροφικό παράγοντα, που έχει συσχετιστεί σε πλήθος μελετών με τον κίνδυνο άνοιας. Ακόμα και σήμερα, όμως, δε γνωρίζουμε πολλά αναφορικά με συγκεκριμένες ποσότητες και τύπους κρέατος και την ακριβή συσχέτισή τους με τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Πως σχεδιάστηκε η μελέτη;
Η UK Biobank είναι μια μεγάλης κλίμακας πληθυσμιακή μελέτη κοόρτης με μισό εκατομμύριο συμμετέχοντες (493.888) ηλικίας 40–69 που επιλέχθηκαν από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2006 και 2010, χρησιμοποιώντας μητρώα ασθενών της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας.
Κατά την επίσκεψη στο κέντρο αξιολόγησης πρόσληψης, ζητήθηκε από κάθε συμμετέχοντα να συμπληρώσει ένα σύντομο ερωτηματολόγιο, με 47 διαιτητικά στοιχεία που καλύπτουν κύρια τρόφιμα, ομάδες τροφίμων και συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ. Τα ερωτηματολόγια που σχετίζονται με το κρέας (δεν περιλαμβάνονται τα ψάρια) που εξετάστηκαν στην τρέχουσα μελέτη ήταν τα ακόλουθα: επεξεργασμένο κρέας (όπως μπέικον, ζαμπόν, λουκάνικα, κρεατόπιτες, κεμπάπ, μπιφτέκια, κοτομπουκιές), μη επεξεργασμένο πουλερικό, μη επεξεργασμένο βοδινό κρέας, μη επεξεργασμένο αρνί /πρόβειο κρέας και χοιρινό μη επεξεργασμένο. Η κατανάλωση μη επεξεργασμένου βοείου κρέατος, αρνιού και χοιρινού κρέατος αθροίστηκαν για να παρέχουν τον τύπο «μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος» και όλα τα είδη κρέατος που αναφέρονται παραπάνω συνδυάστηκαν σε «συνολικό κρέας».
Οι περιπτώσεις εμφάνισης άνοιας εντός της Βιοτράπεζας του Ηνωμένου Βασιλείου διαπιστώθηκαν μέσω σύνδεσης δεδομένων με εισαγωγές νοσοκομείων σε νοσοκομεία και μητρώα θανάτων. Ενώ ταυτόχρονα διερευνήθηκε και η συσχέτιση κατανάλωσης κρέατος με την Απολιποπρωτεΐνη Ε4, γνωστό και ως APOE Ε4 (ενός αλληλόμορφου που έχει συνδεθεί με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης Alzheimer)
Τα αποτελέσματα της Μελέτης
Μεταξύ των 493.888 συμμετεχόντων, εντοπίστηκαν 2896 περιπτώσεις άνοιας κάθε αιτίας, 1006 περιπτώσεις νόσου Alzheimer και 490 περιπτώσεις αγγειακής νόσου. Κάθε πρόσθετη πρόσληψη 25 g/ημέρα επεξεργασμένου κρέατος συσχετίστηκε με αυξημένους κινδύνους εμφάνισης άνοιας για όλες τις αιτίες (Σχετικός Στιγμιαίος Κίνδυνος:1,44, P-trend < 0,001) και νόσου Alzheimer (Σχετικός Στιγμιαίος Κίνδυνος:1,52, P-trend = 0,001). Αντίθετα, μια αύξηση κατά 50 g/ημέρα στην πρόσληψη μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος συσχετίστηκε με μειωμένους κινδύνους άνοιας κάθε αιτίας (Σχετικός Στιγμιαίος Κίνδυνος: 0,81, P-trend = 0,009).
Όσον αφορά την αγγειακή άνοια, δεν εντοπίστηκαν στατιστικά σημαντικές γραμμικές τάσεις, αν και για το επεξεργασμένο κρέας, οι υψηλότερες κατηγορίες κατανάλωσης συσχετίστηκαν με αυξημένους κινδύνους. Το αλληλόμορφο APOE Ε4 αύξησε τον κίνδυνο άνοιας κατά 3 έως 6 φορές, αλλά δεν τροποποίησε σημαντικά τις συσχετίσεις με τη διατροφή.
Ποιά τα συμπεράσματα για τον επαγγελματία Διαιτολόγο;
Τα συγκεκριμένα ευρήματα, καταδεικνύουν την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος, ως έναν παράγοντα εμφάνισης Άνοιας (κυρίως νόσου Alzheimer και άνοιας όλων των αιτιών, και λιγότερο αγγειακής άνοιας) ανεξάρτητα από το αλληλόμορφο APOE Ε4.
