Τα ενεργειακά ποτά έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της πνευματικής και της σωματικής διέγερσης. Τα συστατικά που χρησιμοποιούνται συνήθως στα ενεργειακά ποτά, όπως η καφεΐνη, η ταυρίνη, τα εκχυλίσματα βοτάνων, η ζάχαρη και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, στοχεύουν στην ενίσχυση της ενέργειας. Η πρώτη εμφάνισή τους έγινε στην Ευρώπη και την Ασία τη δεκαετία του 1960. Από τότε η δημοτικότητα των ενεργειακών ποτών έχει αυξηθεί εκθετικά, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι το 2006 κυκλοφόρησαν περίπου 500 νέες μάρκες που παγκοσμίως, ενώ έχει παρατηρηθεί αύξηση της τάξης του 240% στις πωλήσεις μεταξύ του 2004 και του 2009. Τα ενεργειακά ποτά είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο προϊόν στη βιομηχανία των ποτών από τότε που εμφανίστηκε το εμφιαλωμένο νερό.
Ωστόσο, ανησυχία υπάρχει σχετικά με τις πιθανές ανεπιθύμητες επιδράσεις που μπορεί να προκύψουν από την κατανάλωσή τους.
Σε πρόσφατη ανασκόπηση αξιολογήθηκαν οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της κατανάλωσης ενεργειακών ποτών. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν κλινικές μελέτες που ανέφεραν ανεπιθύμητες ενέργειες μετά από κατανάλωση ενεργειακού ποτού από τις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων MEDLINE, EMBASE και PubMed έως τον Νοέμβριο του 2019.
Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν συνολικά 32 μελέτες και 96.549 άτομα. Συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες επιδράσεις στον παιδιατρικό πληθυσμό ήταν η αϋπνία (35,4%), το στρες (35,4%) και η καταθλιπτική διάθεση (23,1%). Συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες επιδράσεις στον ενήλικο πληθυσμό ήταν η αϋπνία (24,7%), η νευρικότητα/ανησυχία/το τρέμουλο στα χέρια (29,8%) και γαστρεντερικές διαταραχές (21,6%). Η κατανάλωση ενεργειακών ποτών αύξησε σημαντικά την πιθανότητα αϋπνίας (OR, 5,02; 95% CI, 1,72-14,63) και νευρικότητας (OR, 3,52; 95% CI, 1,28-9,67) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Επιπλέον, η πιθανότητα εμφάνισης πονοκεφάλων, ταχυκαρδίας, μυϊκού πόνου, άγχους και κοιλιακού άλγους ήταν μεγαλύτερες στην ομάδα πρόσληψης ενεργειακών ποτών σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου αλλά τα αποτελέσματα δεν ήταν σημαντικά. Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι ότι τα ποσοστά αυτοκτονικού ιδεασμού και οι απόπειρες βρέθηκαν επίσης σημαντικά υψηλότερα στους συμμετέχοντες που κατανάλωναν ενεργειακά ποτά περισσότερες από μία φορές την ημέρα, ακολουθούμενοι από εκείνους που κατανάλωναν 3 έως 6 ποτά την εβδομάδα και 1 με 2 ποτά την εβδομάδα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα:
Η κατανάλωση αλκοόλ σε συνδυασμό με ενεργειακά ποτά μείωσε σημαντικά την πιθανότητα κατασταλτικών επιδράσεων και αύξησε την πιθανότητα διεγερτικών επιδράσεων. Οι καταναλωτές που αναμείγνυαν αλκοόλ με ενεργειακά ποτά φάνηκε ότι έπιναν πολύ περισσότερο αλκοόλ από ό,τι οι καταναλωτές που προσλάμβαναν μόνο αλκοόλ.
Ποιά τα Συμπεράσματα για τον επαγγελματία Διαιτολόγο;
Συμπερασματικά, συνιστάται η αποφυγή της συχνής κατανάλωσης ενεργειακών ποτών (<5-7 ενεργειακά ποτά/εβδομάδα) και η αποφυγή της ταυτόχρονης κατανάλωσης αλκοόλης. Επιπλέον θα ήταν καλό να ληφθούν μέτρα για τον έλεγχο της πώλησης ενεργειακών ποτών στον παιδιατρικό πληθυσμό λόγω των αρνητικών επιδράσεων που ανευρέθηκαν σε υψηλά ποσοστά σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.
