Μελέτες σε ζωικά μοντέλα έχουν δείξει ότι η έκθεση σε τεχνητό φως κατά τη διάρκεια της νύχτας επιδρά στην παραγωγή μελατονίνης και έχει συσχετιστεί θετικά με την αύξηση του σωματικού βάρους & την παχυσαρκία.
Τα δεδομένα στον άνθρωπο είναι λίγα και απορρέουν κυρίως από μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε εργαζομένους με βάρδιες, οι οποίοι αδιαμφισβήτητα έχουν σημαντικά μεγαλύτερη έκθεση σε τεχνητό φως κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Τι συμβαίνει όμως στο γενικό πληθυσμό;
Sister Study
Στη μελέτη συμμετείχαν 43.722 γυναίκες από Αμερική & Πουέρτο Ρίκο, μέσης ηλικίας 55,4 ετών. Η διάρκειά της ήταν 6 έτη. Αξιολογήθηκαν ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, ενώ ανάλογα με την έκθεσή τους σε τεχνητό φως κατά τη διάρκεια της νύχτας οι συμμετέχουσες κατηγοριοποιήθηκαν στις εξής κατηγορίες:
- καθόλου φως,
- χαμηλός φωτισμός,
- φως έξω από το δωμάτιο,
- ανοιχτό φως ή
- τηλεόραση μέσα στο δωμάτιο.
Διερευνήθηκε η σχέση της έκθεσης σε τεχνητό φως τη νύχτα με συνιστώσες της παχυσαρκίας.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Στο baseline, η έκθεση σε τεχνητό φως κατά τη διάρκεια της νύχτας συσχετίστηκε θετικά με την παχυσαρκία, όπως αυτή ορίστηκε με ΔΜΣ μεγαλύτερο του 30 kg/m2, περιφέρεια μέσης τουλάχιστον 88 cm, WHR τουλάχιστον 0.85 και WHtR τουλάχιστον 0.5, ανεξάρτητα από συγχυτικούς παράγοντες.
Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι η έλλειψη ύπνου (<7 ώρες), οι συχνές μεταβολές τόσο στην ώρα που πηγαίνουμε για ύπνο όσο και στην ώρα αφύπνισης, η καθυστέρηση στο χρόνο μέχρι τελικά να αποκοιμηθούμε, η συνήθεια να ανάβουμε το φως όταν ξυπνάμε τη νύχτα, και η χρήση φαρμάκων για την βελτίωση του ύπνου εμφανίζουν επίσης συσχέτιση με διάφορους δείκτες παχυσαρκίας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στην προοπτική ανάλυση των δεδομένων, παρατηρήθηκε :
θετική συσχέτιση της έκθεσης σε τεχνητό φως ή στην τηλεόραση κατά τη διάρκεια του ύπνου με αύξηση του ΣΒ κατά 5 κιλά ή περισσότερο καθώς και με αύξηση του ΔΜΣ κατά 10% ή και περισσότερο σε βάθος χρόνου.
Ερμηνεία των αποτελεσμάτων
Η έκθεση σε τεχνητό φως θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαταραχές ύπνου και μικρότερη διάρκεια η οποία με τη σειρά της συσχετίζεται με αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη κατά τη διάρκεια της ημέρας και σε βάθος χρόνου με μικρότερη ενεργειακή δαπάνη λόγω εξάντλησης. Επιπλέον παρατηρείται μειωμένη έκκριση μελατονίνης η οποία συνεπάγεται διαταραχή των κυρκάδιων ρυθμών, ενώ η συνήθεια αυτή θα μπορούσε, επηρεάζοντας την έκκριση ορμονών του στρες, να έχει άμεση επίδραση και στο μεταβολισμό.
Τι να κρατήσει ο διαιτολόγος;
Μήπως ήρθε η ώρα, σαν επαγγελματίες υγείας και στα πλαίσια του αγώνα μας για τη διαχείριση της παχυσαρκίας και του υπέρβαρου, να αφυπνίσουμε το κοινό και να λάβουμε μέτρα και για τη μείωση της έκθεσης στο φως κατά τη διάρκεια της νύχτας, πέρα από τις στρατηγικές που ήδη εφαρμόζουμε;
