Φόρμα Στοχοθεσίας (SWOT)

Βλέποντας τις ανάγκες μίας διαιτολογικής συνεδρίας, μέσα από δικές μας και δικές σας εμπειρίες, έχουμε σχεδιάσει για εσάς τη «Φόρμα Στοχοθεσίας»!

Πρόκειται για ένα εργαλείο καθοδήγησης – τύπου coaching, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε μόνο του, είτε συνδυαστικά με τη Φόρμα Πορείας Πελάτη, αλλά και το Ημερολόγιο Καταγραφής. Στόχο έχει την ποιοτική ανάλυση διατροφικής συμπεριφοράς, χωρίς να παραγνωρίζει ότι η αποτελεσματικότητα διαχείρισης του βάρους υπόκειται σε 3 βασικούς άξονες:

• Διατροφική Διαχείριση,
• Φυσική Δραστηριότητα,
• Διαχείριση Στρες.

Πρακτικά, «κλέβει» ιδέες από το Στρατηγικό Σχεδιασμό αναγνωρίζοντας το ρόλο της έννοιας «SWOT» και στη διαχείριση τροφής και βάρους. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το διαιτολόγο-καθοδηγητή, αλλά και από τον ίδιο τον πελάτη που γνωρίζει βασικές έννοιες διατροφής και που αποσκοπεί στη διατροφοκεντρική «αυτοανακάλυψή» του.

Πώς να τη χρησιμοποιήσετε;

Πρόκειται για ένα εργαλείο που βοηθά τη Συμβουλευτική και την Καθοδήγηση του ενδιαφερόμενου. Είναι μέρος μια υποστηρικτικής διαδικασίας μεταξύ συμβούλου και συμβουλευόμενου, υποβοηθώντας το άτομο να γίνει πιο αποτελεσματικό στα διατροφικά του ζητήματα. 

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά την πρώτη συνεδρία και να αξιοποιείται τακτικά

Ανακαλύπτοντας την πρώτη σελίδα

Βήμα 1: Συστήνεται πρώτα, χρονικά, στην εν λόγω συνεδρία να ερωτηθεί ο ενδιαφερόμενος «Τι βαθμό βάζεις στη διατροφική σου συμπεριφορά αυτήν την περίοδο;» (με άριστα το 10).

Βήμα 2: Ύστερα, ακολουθεί η ποιοτική ανάλυση των 3 αξόνων (Διατροφική Διαχείριση, Φυσική Δραστηριότητα, Διαχείριση Στρες). Οι 3 βασικοί άξονες που εξετάζονται (Διατροφική Διαχείριση, Φυσική Δραστηριότητα, Διαχείριση Στρες), παρουσιάζουν τις δικές τους συνιστώσες. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη διαύγαση στόχων, αλλά και στην αποκάλυψη αδυναμιών. Η διαύγαση στόχου είναι σημαντικό να υπάρξει, καθιστώντας χρήσιμη τη συνεδρία και την παρέμβαση του ειδικού (διαιτολόγος), ώστε να βοηθηθεί ο ενδιαφερόμενος να βελτιώσει με πιο συγκεκριμένα «όπλα» συνιστώσες διατροφικής συμπεριφοράς.

Βήμα 3: Εν τέλει, μπορεί διαλεκτικά να επαναδιατυπωθεί, με τη βοήθεια του ειδικού, ο βαθμός που έχει βάλει ο ενδιαφερόμενος στον εαυτό του, ανάλογα με την έκβαση των επιμέρους στόχων όλων των συνιστωσών της διατροφικής συμπεριφοράς. Αυτή η ανάκληση, αυτή η επαναδιατύπωση, μπορεί να βοηθήσει στην αυτεπίγνωση του ενδιαφερόμενου.

Πώς να αξιοποιήσεις τη δεύτερη σελίδα;

Η 2^η σελίδα «κλέβει», όπως αναφέρω και παραπάνω, στοιχεία από οικονομικές επιστήμες, που εξετάζουν Στρατηγικό Σχεδιασμό: «Κάνε το Διατροφικό σου SWOT».

Το SWOT αποτελεί αρκτικόλεξο που προκύπτει από τις αγγλικές λέξεις: Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats (αντίστοιχα στα ελληνικά: δυνάμεις, αδυναμίες, ευκαιρίες, απειλές)

Η στοχοθεσία του swot μπορεί να γίνει στην 1^η συνεδρία, αλλά και σε αμέσως επόμενη ή ακόμα και να αποτελέσει αυτοτελή συνεδρία (πχ στα πλαίσια των αναμνηστικών συνεδριών «συντήρησης»/ «ανάκλησης»).

Βοηθά τον ενδιαφερόμενο στο να αναγνωρίσει ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία του ίδιου, ως στοιχεία που συνθέτουν κατά κάποιο τρόπο την προσωπικότητά του (εσωτερικό περιβάλλον: δυνάμεις, αδυναμίες). Από την άλλη βοηθά τον ενδιαφερόμενο να προσδιορίσει μεταβλητές του εξωτερικού περιβάλλοντος (ευκαιρίες, απειλές).

Έτσι, αφού ο ενδιαφερόμενος παρωθείται να αναλύσει κάποιο διατροφικό στόχο υπό εσωτερικές και εξωτερικές μεταβλητές, μπορεί να βοηθηθεί να γίνει αποτελεσματικός ή αποτελεσματικότερος, κάτι που θα κάνει τον ειδικό-καθοδηγητή να γίνει χρησιμότερος. Όλα αυτά με «έξυπνο» τρόπο (SMART στόχος, αρκτικόλεξο από τις λέξεις Specific: Συγκεκριμένος, Measurable: Μετρήσιμος, Achievable: Εφικτός, Relevant: σχετικός, Timely: Έγκαιρος).

Κατά κάποιον τρόπο, με την τέχνη της καθοδήγησης, ο ασθενής εντυπώνει στοιχεία που αφορούν τον ίδιο και το περιβάλλον του, διαλεκτικά και ευχάριστα χάρη (και) στη χρήση παρωθητικών αρκτικόλεξων (SMART στόχος!).

Η Φόρμα Στοχοθεσίας ως εργαλείο Παρώθησης

«Όταν δεν πάνε τα πράγματα καλά, τότε αρχίζουμε πάλι από την αρχή» έλεγε ένας μεγάλος στοχαστής της πράξης του προηγούμενου αιώνα. Πολλές φορές, μπορεί να έχει κολλήσει η προσπάθεια αλλαγής. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να λάβει τέλος η προσπάθεια! Το εν λόγω έντυπο μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει στοιχείο παρώθησης (nudge) σε νέες καλύτερες διατροφικές συνήθειες. Ο ειδικός καλείται να επιτελέσει μια καθοδηγητική προσπάθεια εξεύρεσης λύσεων (solution oriented) μαζί με τον ενδιαφερόμενο.

Με ευεργετικές μεθόδους μπορεί να βοηθηθεί ο ενδιαφερόμενος «να ψάξει μέσα του». Ένα ψάξιμο που παίρνει σάρκα και οστά με την αποτύπωσή του στο εν λόγω έντυπο (η αποτύπωση μπορεί να γίνεται κι από τον ειδικό), με τη βοήθεια αξόνων- συνιστωσών, διαχωρισμού εσωτερικών και εξωτερικών μεταβλητών κα. Ένα έντυπο που στηρίζεται στο γραπτό λόγο, μπορεί να ξεκλειδώσει τον ενδιαφερόμενο.

Με τη βοήθεια της ενδεικτικής βιβλιογραφίας μπορείτε να ενισχύσετε και να αξιοποιήσετε ακόμα πιο αποτελεσματικά τις δυνατότητες του εν λόγω τόσο χρήσιμου εντύπου.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Skinner K, Hanning RM, Sutherland C, et al. (2012). Policies Using a SWOT analysis to inform healthy eating and physical activity strategies for a remote First Nations community in Canada. Am J Health Promot. 26(6):159-70
• Richard H. Thaler, Cass R. Sunstein (2008). Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness. Yale University Press
• Peter Szabo, Daniel Meier (2014). To Coaching ξεκάθαρα και απλά (μτφ: Φάνια Παλληκαράκη). Εκδόσεις: πληθώρα
• Chade-Meng Tan (2018). Ψάξε μέσα σου (μτφ: Χρύσα Ξενάκη). Εκδόσεις: Πεδίο
• Doran, G. T. (1981). There's a S.M.A.R.T. way to write management's goals and objectives. Management Review. AMA FORUM. 70 (11): 35–36.