Σε όλο τον κόσμο, υπάρχει η συνήθεια της κατανάλωσης ενδιάμεσων γευμάτων (σνακ) πέρα από τα κυρίως γεύματα δηλαδή το πρωινό, το μεσημεριανό και το δείπνο. Ωστόσο, στην βιβλιογραφία δεν υπάρχει σαφής ορισμός για τα ενδιάμεσα γεύματα, είτε ως προς το είδος των τροφίμων είτε ως προς τη χρονική στιγμή κατανάλωσης.
Η ιδιαιτερότητα αυτή έχει οδηγήσει σε αβεβαιότητα σχετικά με τη συχνότητα κατανάλωσης τους αλλά και τη σχέση τους με την αύξηση, τη μείωση ή τη διατήρηση του βάρους. Θεωρείται ότι η κατηγοριοποίηση τους ως κυρίως ή ενδιάμεσα γεύματα μπορεί να επηρεάσει τις διατροφικές επιλογές ενός ατόμου μέσα στην ημέρα, καθώς και τον κορεσμό του μετά από το γεύμα αυτό. Ως εκ τούτου, η διάκριση μεταξύ κυρίως και ενδιάμεσων γευμάτων είναι σημαντική.
Ποιος ήταν ο σκοπός πρόσφατης μελέτης;
Σε πρόσφατη ανασκόπηση αξιολογήθηκε ο ορισμός των επιπρόσθετων αυτών διατροφικών επεισοδίων με σκοπό να γίνει κατανοητός ο λόγος της ύπαρξης τους και να διερευνηθούν τα τρόφιμα που χρησιμοποιούνται συχνότερα στα ενδιάμεσα αυτά γεύματα με απώτερο σκοπό την ανίχνευση περιθωρίου παρέμβασης και βελτίωσης.
Δεδομένου ότι η κατανάλωση ενδιάμεσων γευμάτων οδηγεί σε επιπρόσθετα διατροφικά επεισόδια κατά τα οποία, οι άνθρωποι καταναλώνουν ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, ακόμη και αν η επίδραση της κατανάλωσης τους στην υγεία παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, η επιλογή υγιεινών σνακ θα μπορούσε να συμβάλλει στη μείωση των αρνητικών επιδράσεων των ανθυγιεινών σνακ και στην προώθηση και της υγιεινής και θρεπτικής διατροφής.
Ποιος είναι ο επικρατέστερος ορισμός του σνακ;
Παρόλο που έχουν προταθεί διάφοροι διαφορετικοί ορισμοί στη βιβλιογραφία, ο επικρατέστερος μέχρι στιγμής είναι αυτός που περιγράφει το ενδιάμεσο γεύμα ως την κατανάλωση θερμίδων ως στερεά τρόφιμα ή υγρές τροφές μεταξύ των κανονικών γευμάτων. Από την άλλη όταν ο όρος σνακ αναφέρεται στα τρόφιμα που καταναλώνονται συχνά περιγράφει ενεργειακά πυκνά τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε σε νάτριο, ζάχαρη, και / ή λίπος όπως έτοιμα αρτοπαρασκευάσματα, κέικ, ζαχαρούχα ποτά και πατατάκια.
Επιλογές σνακ...
Η βιβλιογραφία έχει δείξει ότι τα τρόφιμα που καταναλώνονται συνήθως ως σνακ περιλαμβάνουν γλυκά, αναψυκτικά με ζάχαρη και αλμυρά σνακ, όπως πατατάκια, ξηρούς καρπούς ή κράκερς. Σε ελάχιστες χώρες τα φρούτα παραμένουν δημοφιλής επιλογή. Έτσι, η κατανάλωση σνακ μπορεί να σχετίζεται με υψηλό ΔΜΣ, με κατανάλωση φαγητού απουσία πείνας και εκτός σπιτιού και τα κοινωνικά πρότυπα.
Παρόλο που αυτοί οι παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με κακές διατροφικές επιλογές σε μερικούς πληθυσμούς, το κίνητρο για την κατανάλωση ενδιάμεσων γευμάτων καθώς και επιπτώσεις τους στην υγεία παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές μεταξύ διαφορετικών ατόμων και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Καθώς οι ανθυγιεινές επιλογές για σνακ παραμένουν δημοφιλής σε αρκετές χώρες, οι συστάσεις θα μπορούσαν να επαναπροσδιορίσουν τα τρόφιμα που καταναλώνονται ως σνακ ώστε η κατανάλωση ενδιάμεσων γευμάτων να αποσυνδεθεί από την εικόνα που έχει ως μία ευκαιρία για την υπερκατανάλωση τροφίμων με χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά.
Ποιος είναι ο ρόλος του επαγγελματία υγείας;
Έτσι, ο επαγγελματίας υγείας είναι σημαντικό να εξετάσει την αντίληψη που έχει το άτομα για τα ενδιάμεσα γεύματα ώστε να κατευθύνει τις επιλογές του κατάλληλα.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι συστάσεις σχετικά με την κατανάλωση σνακ ανά χώρα:
|
Χώρα |
Σύσταση σχετικά με τα ενδιάμεσα γεύματα |
|
Αυστραλία |
Οι Αυστραλιανές Διατροφικές Συστάσεις βασίζονται σε έναν ορισμό των σνακ ως κατηγορία τροφίμων που πρέπει να καταναλώνονται σπάνια και σε μικρές μερίδες ("snack foods"). Από την άλλη, αναφέρουν ότι "τα όσπρια, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι μπορούν να καταναλωθούν ως σνακ. |
|
Βραζιλία |
Οι Διατροφικές Συστάσεις της Βραζιλίς αποθαρρύνουν την κατανάλωση σνακ μεταξύ των γευμάτων, αλλά αναφέρουν ότι άτομα με υψηλές ενεργειακές ανάγκες μπορούν να καταναλώνουν φρούτα, γάλα, γιαούρτι ή ξηρούς καρπούς ως σνακ. |
|
Καναδάς |
Ο Καναδικές Διατροφικές Συστάσεις συνιστούν περιορισμό των αλμυρών σνακ και την κατανάλωση λαχανικών και φρούτων για σνακ. Για τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, οι συστάσεις ενθαρρύνουν τα φρούτα και το γιαούρτι για σνακ. |
|
Αγγλία |
Η Εθνική Διεύθυνση Υγείας της Αγγλίας συνιστά την κατανάλωση αποξηραμένων φρούτων ως σνακ το βράδυ ως μέθοδος αύξησης της κατανάλωσης φρούτων ενώ επίσης συνιστά τους ξηρούς καρπούς και τα φρούτα ως σνακ. Στον ιστότοπό της προσφέρει μία λίστα με προτάσεις για σνακ με χαμηλές θερμίδες. |
|
Γαλλία |
Ο Γαλλικός Οδηγός Διατροφής συνιστά την κατανάλωση ενός κανονικού σνακ αντί για την ασυναίσθητη κατανάλωση φαγητού ή το τσιμπολόγημα. Τα προτεινόμενα για σνακ τρόφιμα είναι τα παρακάτω: γιαούρτι, γάλα, φρούτα, χυμός φρούτων, λαχανικά ή ψωμί με βούτυρο ή μαρμελάδα. |
|
Ελλάδα |
Ο Εθνικός Διατροφικός Οδηγός συνιστά μερικά τρόφιμα (ξηρούς καρπούς, σπόρους και φρούτα) ως σνακ με την προϋπόθεση ότι η ενεργειακή πρόσληψη δεν υπερβαίνει την ενεργειακή δαπάνη. |
|
Γροιλανδία |
Ο οδηγός της Γροιλανδίας συνιστά τον περιορισμό των ανθυγιεινών τροφίμων που καταναλώνονται ως σνακ σε 1 φορά/ εβδομάδα αλλά συνιστά την κατανάλωση μικρών υγιεινών σνακ όπως "ένα κομμάτι φρούτου ή λαχανικού, φρυγανισμένο ψωμί ή αποξηραμένα ψάρια" ενδιάμεσα στα γεύματα. |
|
Σκανδιναβικές χώρες |
Οι συστάσεις σχετικά με τη σκανδιναβική διατροφή συνιστούν μόνο τον περιορισμό των ανθυγιεινών τροφίμων που καταναλώνονται ως σνακ λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε αλάτι, λίπος και ζάχαρη. |
|
Ομάν |
Ο οδηγός του Ομάν για την υγιεινή διατροφή προτείνει τη συνετή επιλογή τροφίμων για σνακ, προτείνοντας τρόφιμα χαμηλά σε θερμίδες και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Τα τρόφιμα που καταναλώνονται ως σνακ παρουσιάζονται ως σημαντική πηγή λιπαρών. |
|
Σουηδία |
Οι Σουηδικές συστάσεις διατροφής αναφέρουν ότι 2-3 ενδιάμεσα γεύματα μπορούν να συμπεριλαμβάνονται κάθε μέρα ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής. |
|
Ελβετία |
Η Ελβετία παρέχει μια ολόκληρη σελίδα με ιδέες για υγιεινά σνακ, που περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, ψωμί ολικής άλεσης, τυρί, γιαούρτι, γάλα και ξηρούς καρπούς αλλά συμβουλεύει τον περιορισμό της κατανάλωσης γλυκών, αλμυρών και λιπαρών σνακ. |
|
ΗΠΑ |
Οι κατευθυντήριες οδηγίες του 2010 για τους Αμερικανούς προτείνουν τα ωμά κομμένα λαχανικά και τα φρούτα ως σνακ. Σε πιο πρόσφατη επιστημονική έκθεση συνιστάται η μείωση της πρόσληψης σνακ, ως γεύματα που συμβάλουν σημαντικά στην πρόσληψη ενέργειας, ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών, ενώ εκφράζεται ανησυχία για το γεγονός ότι τα σνακ τείνουν να είναι λιγότερο θρεπτικά από τα κυρίως γεύματα, και δίνονται ιδέες για "έξυπνα" σνακ. |
