Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στις ανεπτυγμένες χώρες. Ο ρόλος της διατροφής στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, αν και η ερευνητική δραστηριότητα υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Έως σήμερα, δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις για κανένα μακρο- ή μικροθρεπτικό συστατικό και το ρόλο του (υπέρ ή κατά) στην ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
Επιστήμονες από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, σε συνεργασία με πέντε δημόσια νοσοκομεία της Αττικής, μελέτησαν τη συσχέτιση κατανάλωσης προϊόντων ολικής άλεσης με την επίπτωση καρκίνου του μαστού
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Για να απαντήσουν στο ερώτημα τους, οι ερευνητές σχεδίασαν μία μελέτη ασθενών – μαρτύρων. Οι ερευνητές συνέλεξαν πληροφορίες από 250 γυναίκες που είχαν πρόσφατα (εντός 6 μηνών) διαγνωσθεί με καρκίνο μαστού το διάστημα Νοεμβρίου 2010 και Ιουλίου 2012. Οι γυναίκες αυτές συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο που αξιολογούσε διατροφικες συνήθειες, κλινικά χαρακτηριστικά και στοιχεία τρόπου ζωής μέσω προσωπικών συνεντεύξεων. Άλλες 250 γυναίκες χωρίς τη νόσο και με παρόμοια ηλικία και δημογραφικά χαρακτηριστικά πήραν μέρος στην ίδια μελέτη.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα
- Η σύγκριση των δεδομένων από τις δύο ομάδες έδειξε ότι οι γυναίκες που εκδήλωσαν καρκίνο του μαστού κατανάλωναν λιγότερο συχνά προϊόντα ολικής άλεσης σε σχέση με γυναίκες χωρίς τη νόσο.
- Σχεδόν οι μισές γυναίκες (46%) της πρώτης ομάδας δήλωσαν ότι δεν καταναλώνουν καθόλου (ή σπάνια) προϊόντα ολικής άλεσης, σε αντίθεση με το 27% της άλλης ομάδας.
- Η κατανάλωση >7 μερίδων προϊόντων ολικής άλεσης την εβδομάδα σχετίστηκε με 50-65% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σχέση με την μη κατανάλωση των τροφίμων αυτών.
Οι ερευνητές δημιούργησαν διάφορα στατιστικά μοντέλα, λαμβάνοντας υπόψη πολλούς συγχυτικούς παράγοντες που ενδέχεται να επηρέασαν την βαρύτητα των αποτελεσμάτων, όπως ο δείκτης μάζας σώματος, γενετική προδιάθεση, το κάπνισμα και η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή (MedDiet Score). Τα αποτελέσματα παρέμειναν στατιστικά σημαντικά στις περισσότερες περιπτώσεις, τόσο όσον αφορά την κατανάλωση >7 μερίδων εβδομαδιαία αλλά και στην κατανάλωση 1-6 μερίδων την εβδομάδα!
Ποιος είναι ο πιθανός μηχανισμός;
Τα αποτελέσματα δείχνουν την προστατευτική δράση των προϊόντων ολικής άλεσης ενάντια στον καρκίνο του μαστού, ανεξάρτητα από την ποιότητα της συνολικής διατροφής. Ένας πιθανός μηχανισμος είναι η παρουσία φυτικών ινών στα τρόφιμα αυτά. Άλλωστε η κατανάλωση φυτικών ινών έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις. Επίσης, πρόσφατη αναφορά του World Cancer Research Fund (2014) ‘προήγαγε’ την κατηγορία ‘Προϊόντα που περιέχουν φυτικές ίνες’ από limited evidence – no conclusion σε limited evidence – suggested, δηλώνοντας ότι υπάρχουν ενδείξεις, αλλά όχι ακόμα ισχυρές αποδείξεις για τη δράση των φυτικών ινών έναντι του καρκίνου του μαστού.
Πώς μεταφράζονται τα αποτελέσματα αυτά για τους Έλληνες;
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι ότι η μελέτη αυτή διενεργήθηκε σε Ελληνικό πληθυσμό, λαμβάνοντας υπόψη ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και δίνοντας τη δυνατότητα γενίκευσης των αποτελεσμάτων (στο μέτρο που επιτρέπει ο σχεδιασμός της μελέτης). Όπως αναφέρει και η ερευνητική ομάδα, η μελέτη παρουσιάζει μία υπόθεση για προστατευτική δράση της κατανάλωσης προϊόντων ολικής άλεσης στην ανάπτυξη καρκίνου μαστού, γεγονός που είναι καλό να έχουν κατά νου οι επαγγελματίες υγείες στην καθημερινή τους πρακτική. Προοπτικές μελέτες θα δώσουν απαντήσεις μεγαλύτερης βαρύτητας στο ερώτημα αυτό.
