Όλο και αυξανόμενο είναι το ενδιαφέρον γύρω από διάφορα χορτοφαγικά διατροφικά σχήματα, μιας και φαίνεται πως είναι ευεργετικά για την υγεία μας. Ο αποκλεισμός του κρέατος από τη διατροφή μας σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης, γλυκόζης αίματος και Δείκτη Μάζας Σώματος. Ακόμη, άτομα που ακολουθούν χορτοφαγικά σχήματα διατροφής έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης κάποιου καρδιαγγειακού νοσήματος και πιθανώς καρκίνου.
Παρ’όλα τα οφέλη, δεν έχει μελετηθεί η συνολική ποιότητα των χορτοφαγικών διαιτών. Ποια τρόφιμα «αντικαθιστούν» το κρέας (και σε κάποιες περιπτώσεις όλα τα ζωικά προϊόντα) σε μια χορτοφαγική δίαιτα; Είναι η ποιότητα μιας χορτοφαγικής δίαιτας καλύτερη ή χειρότερη μιας διατροφής που περιλαμβάνει το κρέας; Τα ερωτήματα αυτά προσπάθησαν να απαντήσουν οι Conrad και συνεργάτες, χρησιμοποιώντας δεδομένα από μία εκ των μεγαλύτερων και μακροχρόνιων επιδημιολογικών μελετών, της National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES).
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από ανακλήσεις 24ώρου 16.810 εθελοντών μεταξύ 2007 και 2012. Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: σε αυτούς που ακολουθούσαν χορτοφαγική διατροφή και σε αυτούς που κατανάλωναν κρέας. Ένας εθελοντής θεωρούνταν «χορτοφάγος», δηλαδή ακολουθούσε κάποιο χορτοφαγικό διατροφικό σχήμα, αν δύο τυχαίες ανακλήσεις 24ώρου δεν περιείχαν κρέας. Έτσι, βρέθηκε ότι 280 άτομα ήταν χορτοφάγοι (1,7% του δείγματος) και 16.530 (98,3%) παμφάγοι.
Η αξιολόγηση της ποιότητας διατροφής έγινε με δύο δείκτες, τον Healthy Eating Index-2010 (HEI-2010) και τον Alternative Healthy Eating Index-2010 (AHEI-2010). Οι δύο αυτοί δείκτες αποτελούν τα καλύτερα έως τώρα εργαλεία αξιολόγησης της ποιότητας διατροφής τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο πληθυσμού.
Τι φάνηκε στα αποτελέσματα;
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα άτομα που ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή έχουν καλύτερη ποιότητα διατροφής σε σχέση με τα άτομα που καταναλώνουν κρέας. Η διαφορά ποιότητας αντικατοπτρίστηκε και στους δύο δείκτες, αφού υπήρχε σημαντική διαφορά 16 μονάδων στο ΗΕΙ και 11 μονάδων στο ΑΗΕΙ. Η προσοχή των ερευνητών στράφηκε στην ποιότητα διατροφής μεταξύ των χορτοφάγων.
Εκεί φάνηκε ότι σημαντικό ποσοστό του δείγματος κατανάλωνε υψηλές ποσότητες της κατηγορίας «άδειες θερμίδες», που είχε ως αποτέλεσμα αυξημένη πρόσληψη πρόσθετων σακχάρων και κορεσμένων λιπαρών. Ακόμη, υπήρχε σημαντική διακύμανση στην κατανάλωση ξηρών καρπών και οσπρίων. Χορτοφάγοι με χαμηλό συνολικό σκορ είχαν σημαντικά μικρότερη κατανάλωση των παραπάνω σημαντικών ομάδων τροφίμων σε σχέση με χορτοφάγους με υψηλό συνολικό σκορ.
Πώς ερμηνεύονται τα αποτελέσματα αυτά για το διαιτολόγο;
Ο σχεδιασμός της μελέτης είναι ένας από τους πιο συνήθεις στις επιδημιολογικές μελέτες. Ωστόσο, παρόλο το μεγάλο δείγμα, η ποιότητα της διατροφής βασίζεται σε μία μόνο ανάκληση 24ώρου ενώ η κατηγοριοποίηση σε χορτοφάγους και παμφάγους σε δύο ανακλήσεις. Με βάση λοιπόν τη μεθοδολογία, αποκτούμε μια εικόνα της ποιότητας διατροφής των δυό αυτών ομάδων σε επίπεδο πληθυσμού και όχι σε ατομικό επίπεδο.
Συνοψίζοντας, η μελέτη ανέδειξε την ποιότητα ενός χορτοφαγικού σχήματος σε σχέση με μια διατροφή που περιέχει κρέας. Ωστόσο, εντόπισε διατροφικές συνήθειες χορτοφάγων που πρέπει να αλλάξουν, ώστε να αποφεύγονται πιθανές θρεπτικές ανεπάρκειες σε όσους επιλέγουν χορτοφαγικά σχήματα διατροφής.
