Τα καρδιαγγειακά νοσήματα συνεχίζουν να αποτελούν τη Νο1 αιτία θανάτου παγκοσμίως, ενώ το κόστος περίθαλψης για θεραπείες καρδιαγγειακών νοσημάτων και συναφών ασθενειών (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, αρτηριακή υπέρταση) ολοένα και αυξάνεται. Οι επιστήμονες αναζητούν αποτελεσματικές στρατηγικές να μεταβάλλουν παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση καρδιαγγειακού νοσήματος. Ένας σημαντικός παράγοντες είναι η διατροφή και συγκεκριμένα τα κορεσμένα λιπαρά οξέα, των οποίων η κατανάλωση δε θα πρέπει να ξεπερνά το 10% των συνολικών ημερήσιων ενεργειακών αναγκών.
Σε πρόσφατη ανασκόπηση που διενεργήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Reading στη Βρετανία, η προσοχή εστιάστηκε στην κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, τα οποία συνεισφέρουν σημαντικά στην πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Η ανασκόπηση αυτή χρησιμοποιεί αποτελέσματα από τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες, προοπτικές μελέτες μεγάλης διάρκειας και συστηματικές ανασκοπήσεις. Παρουσιάζονται, επομένως, τα πιο αξιόπιστα αποτελέσματα βάσει ερευνητικού σχεδιασμού.
Η ανασκόπηση σχολιάζει την έρευνα σε τρία θέματα:
- Επίδραση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακού νοσήματος
- Επίδραση γάλακτος και γαλακτοκομικών στον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και μεταβολικού συνδρόμου
- Επίδραση γάλακτος και γαλακτοκομικών σε δείκτες καρδιαγειακής υγείας (λιπίδια αίματος, γλυκόζη/ινσουλίνη, δείκτες φλεγμονής, αρτηριακή πίεση και σωματικό βάρος)
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
1. Καρδιαγγειακά νοσήματα
Είναι προφανές ότι στόχος των συγγραφέων είναι πρωταρχικά να απορρίψουν την αντίληψη ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν κάποιο ρόλο στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων συνολικά σχετίζεται με μικρή μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακού νοσήματος, σύμφωνα με συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων, πλήρη ή χαμηλότερα σε λιπαρά, σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα γαλακτοκομικά μπορούν να βοηθήσουν έμμεσα μέσω της δράσης τους στη μείωση του σωματικού βάρους αλλά και μέσω της πληθώρας μακρο- και μικροθρεπτικών συστατικών που περιέχουν, όπως πρωτεΐνη, ασβέστιο, βιταμίνη D και φώσφορος.
2. Διαβήτης και Μεταβολικό σύνδρομο
Κάθε επιπλέον μερίδα γαλακτοκομικών μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη έως και 15% και οι ερευνητές χαρακτηρίζουν τα δεδομένα «σαφή και αξιόπιστα». Αντιθέτως, τα δεδομένα για το ρόλο των γαλακτοκομικών στην εμφάνιση μεταβολικού συνδρόμου δεν είναι επαρκή, λόγω μεθοδολογικών περιορισμών στις υπάρχουσες έρευνες.
3. Τι ισχύει για τους δείκτες καρδιαγγειακής υγείας;
Όσον αφορά τους δείκτες καρδιαγγειακής υγείας, αν και είναι γνωστό ότι τα κορεσμένα λιπαρά αυξάνουν την LDL-χοληστερόλη, αυτό δεν αποδεικνύεται στην περίπτωση της κατανάλωσης γαλακτοκομικών (που είναι πλούσιες πηγές κορεσμένων λιπαρών). Πιθανές αιτίες, σύμφωνα με τους συγγραφείς, είναι το ασβέστιο, το οποίο εμποδίζει την απορρόφηση του λίπους και οι πρωτεΐνες του γάλακτος, που έχουν ρόλο στον έλεγχο της χοληστερόλης. Ακόμη τα γαλακτοκομικά έχουν «μικρή, αλλά κλινικά σημαντική» δράση στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε σταθερά επίπεδα. Η αρτηριακή υπέρταση έχει αναγνωριστεί ως ανεξάρτητος παράγοντας εμφάνισης καρδιαγγειακού νοσήματος. Τέλος, τα δεδομένα για τη δράση σε γλυκόζη και ινσουλίνη αίματος, καθώς και σε δείκτες φλεγμονής, δεν είναι επαρκή.
Ποια είναι τα συμπεράσματα για τους διαιτολόγους;
Συνολικά, οι συγγραφείς παρουσιάζουν δεδομένα από αξιόπιστες έρευνες ώστε να καταρρίψουν το μύθο γύρω από την κατανάλωση γάλακτος / γαλακτοκομικών προϊόντων και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική ομάδα τροφίμων, η οποία παρέχει πολλά θρεπτικά συστατικά για την υγεία μας. Είναι σημαντικό ωστόσο, να έχουμε κατά νου ότι πρόκειται για πηγές κορεσμένων λιπαρών των οποίων η σύσταση παραμένει σε μέγιστη κατανάλωση του 10% της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης. Λύσεις, επομένως, στα χέρια των διαιτολόγων αποτελούν τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλότερα λιπαρά.
Δύο βασικά στοιχεία για την αξιοπιστία αυτής της ανασκόπησης:
- Το περιοδικό που δημοσιεύτηκε η ανασκόπηση έχει με έναν από τους μεγαλύτερους δείκτη απήχησης (Impact Factor) στον τομέα της Διατροφής, όμως
- Έχει υπάρξει επιχορήγηση από τον οργανισμό Dairy Council. Με δεδομένο ότι η διενέργεια μίας ανασκόπησης δεν κοστίζει σε τίποτα παρά μόνο χρόνο, κάποιος θα υπέθετε ότι ο οργανισμός επεδίωξε τη διενέργεια αυτής της ανασκόπησης και ότι δεν υπήρξε ξεκάθαρο αρχικό ενδιαφέρον από την ερευνητική κοινότητα. Ένα μικρό ερωτηματικό σε μία, κατά τα άλλα, ενδιαφέρουσα ανασκόπηση.
