Το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποτελεί την άμυνά του και βασικός του ρόλος είναι να αναγνωρίζει και να εξαλείφει τα παθογόνα μικρόβια. Ωστόσο, υπάρχει μια συμβιωτική σχέση του ανθρώπου με πολλά είδη «καλών» βακτηρίων που αποικίζουν το έντερό του και τα οποία αποτελούν τη φυσική εντερική χλωρίδα ή αλλιώς μικροχλωρίδα.
Η εντερική μικροχλωρίδα συνίσταται από μια ποικιλία μικροοργανισμών που κατοικούν σε όλο το μήκος και το πλάτος της γαστρεντερικής οδού. Έχει συγκεκριμένη σύσταση, εξελίσσεται καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου και είναι ευπαθής, τόσο σε εξωγενείς όσο και σε ενδογενείς τροποποιήσεις.
Ποια η λειτουργία της εντερικής μικροχλωρίδας;
Η μικροχλωρίδα είναι εξαιρετικά σημαντική για την πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και επίσης, συμβάλλει στην πρόληψη του αποικισμού του εντέρου, και όχι μόνο, από δυνητικά παθογόνα βακτήρια. Επιπλέον, διάφορες μελέτες έχουν δείξει, ότι τα μεμονωμένα είδη της μικροχλωρίδας μπορούν να διεγείρουν πολύ διαφορετικούς τύπους κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος και να προκαλέσουν διαφορετικές απαντήσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι η σύνθεση της, μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην ανοσολογική απόκριση.
Πώς επιδρά στο ανοσοποιητικό;
Παρόλο που η μικροχλωρίδα ανευρίσκεται στο έντερο, φαίνεται να έχει γενικότερη επίδραση στη συστηματική ανοσολογική απόκριση. Πράγματι, ορισμένα βακτήρια του εντέρου έχουν αποδειχθεί ότι αποτρέπουν την ανάπτυξη νόσων ή διαταραχών και σε άλλα όργανα πλην του εντέρου. Η διαταραχή της ισορροπίας της εντερικής μικροχλωρίδας και η μειωμένη ανοσολογική απόκριση ενδέχεται να οδηγήσουν σε παθολογικές καταστάσεις, κυρίως αλλεργίες και αυτοάνοσες/φλεγμονώδεις παθήσεις.
Τι μπορεί να προκαλέσει η διαταραχή της;
Διαταραχή της εντερικής μικροχλωρίδας μπορεί να σχετίζεται με παθήσεις όπως:
- η ατοπική δερματίτιδα
- η παχυσαρκία
- το μεταβολικό σύνδρομο
- ο διαβήτης τύπου 1
- το άσθμα
- το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
- οι φλεγμονώδεις νόσοι του παχέος εντέρου
Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης των παραπάνω παθήσεων;
Σχετικά με τις αιτίες εμφάνισης των παραπάνω παθήσεων, ειδικά των αλλεργικών αντιδράσεων, έχουν γίνει αρκετές υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένης και της «υπόθεσης της υγιεινής». Η υπόθεση αυτή διατυπώθηκε για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και υποστηρίζει ότι η έλλειψη πρώιμης παιδικής έκθεσης σε λοιμώδεις παράγοντες, παθογόνους μικροοργανισμούς και παράσιτα, έχει ως αποτέλεσμα την καταστολή της φυσικής ανάπτυξης του ανοσοποιητικού συστήματος και την αυξημένη ευαισθησία σε αλλεργικές αντιδράσεις και άλλα προβλήματα που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό.
Πώς μπορούν να μειωθούν τα συμπτώματα;
Προβιοτικά και μηχανισμοί δράσης από μελέτες φαίνεται ότι, η αύξηση των πληθυσμών ορισμένων βακτηρίων στη μικροχλωρίδα του εντέρου θα μπορούσε να μειώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων διαφόρων διαταραχών. Τέτοια είναι τα προβιοτικά βακτήρια, τα οποία θα μπορούσαν να διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα διαμορφώνοντας τη σύνθεση και τη δραστικότητα της εντερικής μικροχλωρίδας.
Ποια προβιοτικά είναι ευεργητικά και πού βρίσκονται;
Τα περισσότερα ανήκουν στα γένη Lactobacillus και Bifidobacterium και χαρακτηρίζονται για τις ευεργετικές τους ιδιότητες στην υγεία. Τα προβιοτικά ανευρίσκονται φυσικά σε ζυμωμένα τρόφιμα (π.χ. κεφίρ, τουρσί κ.α.), προστίθενται, συνηθέστερα, σε γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ κυκλοφορούν ευρέως και με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής (προϊόντα ειδικής διατροφής). Η εξασφάλιση μιας ισορροπημένης μικροχλωρίδας με τη λήψη προβιοτικών, μπορεί να είναι μια καλή στρατηγική για την πρόληψη ή/και τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό.
Οι προβιοτικοί μηχανισμοί σύμμαχοι κατά των αλλεργιών
Ο επιπολασμός των αλλεργικών νοσημάτων έχει αυξηθεί τα τελευταία 35-40 χρόνια, ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες
Μια μελέτη σε παιδιά ηλικίας 2 ετών έδειξε ότι ο επιπολασμός της αλλεργίας κυμαινόταν ανάλογα με τις διαφορές στην εντερική τους μικροχλωρίδα. Αυτό εξηγείται από το γεγονός, ότι οι διαφορές στην εντερική χλωρίδα μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος στην πρώιμη παιδική ηλικία με αποτέλεσμα τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αλλεργιών. Επιπλέον, προβιοτικοί μικροοργανισμοί όπως ο Lactobacillus GG (LGG), φάνηκε ότι μπορούν να είναι χρήσιμοι στην ανακούφιση από μερικά συμπτώματα των τροφικών αλλεργιών, όπως της αλλεργίας που σχετίζεται με την πρωτεΐνη του γάλακτος.
Προβιοτικά και ατοπική δερματίτιδα
Ενδιαφέρον παρουσιάζει μια σειρά από μελέτες που έχουν ασχοληθεί με την προγεννητική και μεταγεννητική χορήγηση προβιοτικών σε έγκυες γυναίκες και τη σχέση της με την εμφάνιση βρεφικής ατοπικής δερματίτιδας/εκζέματος. Η χορήγηση προβιοτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού φαίνεται να είναι μια ασφαλής παρέμβαση για τις έγκυες γυναίκες με προσωπικό ή οικογενειακό ατοπικό ιστορικό.
Τα συγκεντρωτικά στοιχεία από 6 δημοσιευμένες μελέτες έδειξαν ότι προσφέρει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό τρόπο για την ενίσχυση της ανοσοπροστατευτικής δράσης του θηλασμού και τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ατοπικού εκζέματος κατά τα 2 πρώτα χρόνια της ζωής.
Τα παρόντα στοιχεία μελετών υποστηρίζουν περισσότερο τη χρήση προβιοτικών για την πρόληψη του ατοπικού εκζέματος και λιγότερο για τη θεραπεία, για την οποία απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση.
Βοηθούν τα προβιοτικά στην αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα;
Δημοσιευμένες μελέτες υπογράμμισαν ότι τα προβιοτικά μπορεί να είναι ευεργετικά για τη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας. Συγκεκριμένα, οι περισσότερες από αυτές έδειξαν μια μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων και της χρήσης φαρμάκων στους ασθενείς, ενώ παράλληλα έτεινε να βελτιωθεί και η συνολική ποιότητα της ζωής τους. Ωστόσο, οι δοκιμές από τις επιπτώσεις των προβιοτικών στο άσθμα είναι λίγες και τα αποτελέσματα τους είναι αντιφατικά. Έτσι, αν και υπάρχουν κάποιες θετικές πειραματικές ενδείξεις από μελέτες σε ζώα, δημιουργείται η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα.
Τα προβιοτικά στην πρόληψη και τη μείωση συμπτωμάτων
Συμπερασματικά, η μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων αυτοάνοσων και αλλεργικών ασθενειών. Αυτή η σημαντική της δράση στην ανθρώπινη υγεία υποδηλώνει ότι, τα προβιοτικά μπορεί να είναι μια νέα αποτελεσματική προσέγγιση για την πρόληψη και τη μείωση των συμπτωμάτων τέτοιων ασθενειών. Σαφώς όμως, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να αξιολογηθούν οι κλινικές και ανοσολογικές επιδράσεις των διαφόρων στελεχών των προβιοτικών.
Αναδημοσίευση από το eligast.gr