Ολοένα περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι το αυξημένο σωματικό βάρος και η παχυσαρκία σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη. Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι οι ασθενείς με καρκίνο που είναι παχύσαρκοι έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν παρενέργειες από τη θεραπεία, υποτροπή και θνησιμότητα, ενώ έχουν και αυξημένο κίνδυνο για συννοσηρότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη.
Συνήθως όταν κάποιος σκέφτεται τις παρενέργειες από τη θεραπεία για τον καρκίνο σκέφτεται την απώλεια βάρους. Στην πραγματικότητα όμως πολλοί ασθενείς με καρκίνο αυξάνουν το σωματικό τους βάρος κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η αύξηση του σωματικού βάρους είναι συνηθισμένη ανάμεσα στους ασθενείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία, ιδιαίτερα όταν η χημειοθεραπεία περιλαμβάνει στεροειδή ή όταν έχει σαν αποτέλεσμα την πρόωρη εμμηνόπαυση. Πολλοί ασθενείς εμφανίζουν και τη λεγόμενη «σαρκοπενική παχυσαρκία», δηλαδή χάνουν μυική μάζα και αυξάνουν το σωματικό τους λίπος.
Διαιτητικές παρεμβάσεις για απώλεια βάρους σε ασθενείς με καρκίνο
Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία από μεγάλης κλίμακας μελέτες όσον αφορά στην επίδραση της σκόπιμης απώλειας βάρους σε παχύσαρκους καρκινοπαθείς, έχουν μελετηθεί συμπεριφοριστικές παρεμβάσεις που στοχεύουν τη μείωση της θερμιδικής πρόσληψης και την αύξηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας, κυρίως σε γυναίκες που έχουν επιβιώσει από καρκίνο του μαστού.
Οι μελέτες λοιπόν που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, δείχουν ότι η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων και η αύξηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση του σωματικού βάρους κατά 5-7%, κάτι το οποίο έχει βρεθεί ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, όπως ο διαβήτης και τα καρδιαγγειακά νοσήματα
Τα προγράμματα απώλειας βάρους που έχουν πραγματοπιηθεί έχουν εστιάσει σε δίαιτες χαμηλών θερμίδων, χαμηλών λιπαρών, χαμηλών υδατανθράκων και στο μεσογειακό μοντέλο διατροφής. Δεν υπάρχουν όμως επαρκή στοιχεία που να δείχνουν ότι κάποια από αυτές τις δίαιτες είναι πιο επωφελείς από τις άλλες. Η αύξηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας από μόνη της συνήθως δεν οδηγεί σε σημαντική απώλεια βάρους, σε συνδυασμό όμως με θερμιδικό περιορισμό έχει καλύτερα αποτελέσματα, κυρίως σε ότι αφορά την διατήρηση της απώλειας του βάρους, από ό,τι ο θερμιδικός περιορισμός χωρίς άσκηση.
Συμπερασματικά
Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι ένας ασθενής με καρκίνο, ο οποίος έχει αυξημένο σωματικό βάρος είναι σημαντικό να λαμβάνει εξατομικευμένες διατροφικές συμβουλές με στόχο όχι μόνο την πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, αλλά και τον έλεγχο του σωματικού βάρους. Για πολλούς ασθενείς βέβαια, η απώλεια βάρους μπορεί να μην είναι προτεραιότητά τους, είναι σημαντικό όμως να γνωρίζουν ότι με αυτό τον τρόπο μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου ή την εμφάνιση κάποιας άλλης μορφής καρκίνου κι ότι ποτέ δεν είναι αργά να βελτιώσουν την υγεία τους.
