Σας έχει τύχει ποτέ να αισθανθείτε ξαφνικά όλα γύρω σας ν' αρχίσουν να γυρίζουν σαν σβούρα; Σίγουρα θα μπορούσε. Ο ίλιγγος αποτελεί έναν από τους συχνότερους λόγους επίσκεψης σε ωτορινολαρυγγολόγο και σύμφωνα με διάφορες μελέτες στις ΗΠΑ το 40% των ενηλίκων έχουν παρουσιάσει συμπτώματα σχετιζόμενα με ίλιγγο τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους.
Ίλιγγος: Πάθηση ή σύμπτωμα;
Όπως εξηγεί ο Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος κ. Θωμάς Χαλάστρας που έχει ασχοληθεί αρκετά με το συγκεκριμένο θέμα, ο ίλιγγος δεν είναι μία πάθηση αλλά ένα σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε βλάβες του κεντρικού ή του περιφερικού νευρικού συστήματος ή και σε άλλα αίτια.
Πιο συγκεκριμένα ως ίλιγγος περιγράφεται η ψευδαίσθηση της κίνησης του ασθενή, που εκδηλώνεται με την έννοια της περιστροφής, με την έννοια της ώθησης ή της αιώρησης του σώματος προς τα πλάγια, εμπρός, πίσω, πάνω ή κάτω, όπως επίσης και με την έννοια της τάσης για πτώση του σώματος. Ο ασθενής σχεδόν πάντα γνωρίζει ότι τα συμπτώματα αυτά είναι ψευδή και τις περισσότερες φορές παρότι είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά δεν είναι επικίνδυνα.
Ο ίλιγγος είναι συχνότερος στις γυναίκες και η έναρξη του είναι θορυβώδης με έντονα συμπτώματα στην αρχή τα οποία υποχωρούν σταδιακά. Η επίσκεψη στο γιατρό είναι βασική, τόσο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, όσο και για τον αποκλεισμό άλλων νοσολογικών οντοτήτων που έχουν συμπτώματα παρόμοια με τον ίλιγγο.
Που μπορεί να οφείλεται ο ίλιγγος;
Περιφερικά αίτια
Σ' ένα ποσοστό 80% οφείλεται σε βλάβες του περιφερικού αιθουσαίου οργάνου, του λαβυρίνθου ή σε βλάβες της αιθουσαίας οδού, της διαδρομής δηλαδή μεταφοράς των ερεθισμάτων από τον λαβύρινθο του αυτιού στο εγκεφαλικό στέλεχος.
Κεντρικά αίτια
Σ' ένα μικρότερο ποσοστό οφείλεται σε βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος (σκλήρυνση κατά πλάκας, αγγειακά έμφρακτα ή αιμορραγίες του εγκεφάλου, ημικρανία, όγκοι, αποστήματα εγκεφάλου, παρεγκεφαλίδας κ.α.).
Άλλες αιτίες
Ψυχογενή αίτια, (σε περιπτώσεις αγχώδους νεύρωσης ή κατάθλιψης), παρενέργειες από φάρμακα, όπως ωτοτοξικά αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά κ.α., ορθοστατική υπόταση, υπογλυκαιμία κ.α.
Στo αυτί η συχνότερη αιτία του προβλήματος
Φαίνεται λοιπόν ότι στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων η αιτία εμφάνισης ιλίγγου βρίσκεται στο αυτί.
Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο, μεταξύ άλλων όργανα ισορροπίας, οι λαβύρινθοι, τοποθετημένοι ένας σε κάθε αυτί που στέλνουν πληροφορίες στα κέντρα ισορροπίας του εγκέφαλου. Πληροφορίες επίσης στέλνουν και τα μάτια μας όπως επίσης και διάφορες νευρικές απολήξεις ιδιοδεκτικών οργάνων (οστά, τένοντες, αρθρώσεις, μύες του κορμού και των άκρων κυρίως).
Οι πληροφορίες αυτές είναι βασικές για την διατήρηση της ισορροπίας του σώματος και κάθε φορά που διαταράσσεται η αρμονική τροφοδοσία του εγκεφάλου με πληροφορίες από οποιοδήποτε σύστημα από αυτά, επέρχεται διαταραχή της ισορροπίας των ερεθισμάτων που στέλνονται στον φλοιό του εγκεφάλου, ο οποίος τα ερμηνεύει ως κίνηση και το αποτέλεσμα είναι αίσθημα ζάλης, περιστροφής, αστάθεια στη βάδιση, απώλεια στήριξης, με την συνοδεία πιθανότατα ναυτίας και εμέτων.
Αιτίες ιλίγγου περιφερικής αιτιολογίας
Αιθουσαία νευρωνίτιδα
Μία από τις αιτίες ιλίγγου περιφερικής αιτιολογίας που όπως είπαμε αφορά το 80% των περιπτώσεων ιλίγγου θα μπορούσε να είναι η αιθουσαία νευρωνίτιδα που χαρακτηρίζεται από έντονο ίλιγγο και εμέτους, εισβάλει απότομα και διαρκεί από λίγες μέρες έως τρεις εβδομάδες. Οποιαδήποτε κίνηση της κεφαλής επιδεινώνει στην αρχή τα συμπτώματα και γι' αυτό ο ασθενής θα πρέπει ν' αποφεύγει οποιαδήποτε κίνηση. Ο άρρωστος συχνά πάσχει ή αναρρώνει από μία ιογενή λοίμωξη και γι' αυτό πιθανολογείται ως αιτία ιογενής λοίμωξη που προσβάλει το αιθουσαίο νεύρο.
Νόσος του Meniere
Άλλο πιθανό αίτιο εκδήλωσης ιλίγγου περιφερικής αιτιολογίας είναι η νόσος του Meniere. Ονομάζεται και ενδολεμφικός ύδρωπας λόγω της αυξήσεως της πιέσεως της ενδολέμφου του έσω ωτός και χαρακτηρίζεται από βαρηκοΐα, εμβοές και ίλιγγο. Η βαρηκοΐα στις περιπτώσεις αυτές εμφανίζει διακυμάνσεις παρουσιάζοντας επιδείνωση κατά την διάρκεια των επεισοδίων και βελτίωση μετά το πέρας τους.
Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος
Υπάρχει ακόμη ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσεως ο οποίος χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σύντομων επεισοδίων έντονου ιλίγγου όταν ο ασθενής λάβει μια συγκεκριμένη θέση. Η χαρακτηριστική θέση είναι η ύπτια με την κεφαλή στραμμένη προς τα πλάγια, ώστε ο πάσχων λαβύρινθος να είναι προς τα κάτω. Η θεραπεία περιλαμβάνει το χειρισμό του Epley που διενεργείται από έμπειρο ωτορινολαρυγγολόγο παρουσιάζοντας βελτίωση των συμπτωμάτων σε ποσοστό 90%.
Ακουστικό νευρίνωμα
Το ακουστικό νευρίνωμα αποτελεί ένα ακόμη αίτιο ιλίγγου περιφερικής αιτιολογίας. Πρόκειται για ένα καλοήθη βραδέως αυξανόμενο όγκο που χαρακτηρίζεται από μονόπλευρη βαρηκοΐα, εμβοές και ίλιγγο. Η βαρηκοΐα είναι προοδευτική και αφορά στην αρχή κυρίως τις υψηλές συχνότητες.
Διάσειση του λαβυρίνθου
Ίλιγγο μπορεί ακόμη να προκαλέσει διάσειση του λαβυρίνθου, μετά από κάκωση της κεφαλής και ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει ταυτόχρονα κυμαινόμενη βαρηκοΐα και εμβοές.
Αμφοτερόπλευρη δυσλειτουργία λαβυρίνθων
Τέλος, μία σπάνια διαταραχή η οποία μπορεί να είναι κληρονομική ή επίκτητη και προκαλεί ίλιγγο περιφερικής αιτιολογίας είναι η αμφοτερόπλευρη δυσλειτουργία λαβυρίνθων.
Ποια είναι η διάγνωση;
Για την διάγνωσή του ιλίγγου απαιτείται αναλυτικό ιστορικό και νευροωτολογικός-ακοολογικός έλεγχος που θα συμπεριλαμβάνει και δοκιμασίες πρόκλησης ιλίγγου που τις περισσότερες φορές θα δώσουν στοιχεία για ποιο από τα συστήματα που είναι υπεύθυνα για την ισορροπία έχει πάθει βλάβη: οπτικό, αιθουσαίο, παρεγκεφαλιδικό, σωματοαισθητικό. Στον κλινικό έλεγχο περιλαμβάνονται η εξέταση των αιθουσο-νωτιαίων και των αιθουσο-οφθαλμικών αντανακλαστικών και η δοκιμασία ιλίγγου θέσεως. Η εξέταση της ακοής με τονική ακοομετρία, και τα προκλητά ακουστικά δυναμικά του εγκεφαλικού στελέχους μας δίνουν πληροφορίες για πιθανή βλάβη στον λαβύρινθο ή στην ακουστική οδό.
Ο έλεγχος του οπισθίου λαβυρίνθου με θερμικούς διακλυσμούς, ταλαντευόμενο έδρανο και ηλεκτρονυσταγμογραφία μας κατευθύνει στην ανεύρεση του πάσχοντος λαβυρίνθου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξειδικευμένες αυτές εξετάσεις είναι σχετικά απλές αλλά αναγκαίες, διότι με αυτές θα αποκλειστούν παθήσεις με παρόμοια κλινική εικόνα. Η δυναμική ισορροπομετρία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις βοηθά στο διαχωρισμό των βλαβών των διαφόρων συστημάτων ισορροπίας. Οι εξετάσεις αυτές θα βοηθήσουν τον ασθενή στο να βρεθεί η αιτία και να του δοθεί έγκαιρα η κατάλληλη θεραπεία που θα βελτιώσει τα συμπτώματα σε μεγάλο βαθμό.
Ποια είναι η αντιμετώπιση;
Η αντιμετώπιση του ιλίγγου γίνεται με την βοήθεια φαρμάκων, ασκήσεων, ή σε σπάνιες περιπτώσεις με χειρουργική θεραπεία.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση
Τα φάρμακα που χορηγούνται στην οξεία φάση συνήθως είναι τα αντιισταμινικά, τα αντιεμετικά και τα κατασταλτικά του λαβυρίνθου. Αυτά παρότι βελτιώνουν στην οξεία φάση τα συμπτώματα, στη χρόνια φάση τα επιδεινώνουν, επειδή εμποδίζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα να αναπτύξει μηχανισμούς εξισορρόπησης της βλάβης γι' αυτό σύμφωνα με την οδηγία του θεράποντος ιατρού θα πρέπει να διακόπτονται.
Ειδικές ασκήσεις
Τα συμπτώματα αυτά παρότι είναι έντονα, τις περισσότερες φορές δεν είναι επικίνδυνα και μπορούν να περιοριστούν με τη βοήθεια ειδικών ασκήσεων. Αυτές έχουν σαν σκοπό να προκαλέσουν τα συμπτώματα και να βοηθήσουν τον εγκέφαλο στο ν' αντισταθμίσει τις άνισες απαντήσεις από τους δύο λαβύρινθους, εκπαιδεύοντάς τον να αγνοεί τα ερεθίσματα που προκαλούν ίλιγγο. Οι ασκήσεις αυτές περιλαμβάνουν καθημερινή επανάληψη των κινήσεων του κεφαλιού και του σώματος που προκαλούν ίλιγγο με συνέπεια σιγά-σιγά το σύμπτωμα αυτό να φθίνει. Για να αρχίσει η αντιρρόπηση αποτελεσματικά, οι ασκήσεις αυτές πρέπει να γίνονται κατά τακτά χρονικά διαστήματα και για ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών.
Χειρουργική θεραπεία
Η χειρουργική τέλος θεραπεία είναι σπάνια σε περιπτώσεις μη ανταπόκρισης στην φαρμακευτική θεραπεία και σωματικών ασκήσεων.
Αξίζει να διερευνηθεί το σύμπτωμα του ιλίγγου τόσο για θεραπευτικούς, όσο και για προληπτικούς λόγους
Ζήτημα πολλών ειδικοτήτων
Στην διάγνωσή του ιλίγγου εκτός από τους ωτορινολαρυγγολόγους εμπλέκονται κι άλλες ειδικότητες όπως νευρολόγοι, καρδιολόγοι, οφθαλμίατροι, οι οποίοι αναζητούν πιθανές παθήσεις από την ειδικότητά τους που να προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά του ιλίγγου.
Άλλο ίλιγγος και άλλο ζάλη;
Δεν πρέπει να συγχέεται με τον ίλιγγο το αίσθημα ζάλης το οποίο εμφανίζεται με την μορφή λιποθυμίας, πτώσης στο κενό, διαταραχής της οράσεως, ορθοστατικής υπότασης, κρίσεων πανικού με υπεραερισμό, ή ακόμα και απώλειας συνείδησης που δεν είναι λαβυρινθικής αιτιολογίας. Αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό που απαιτεί διαφορετική διαγνωστική διερεύνηση και αντιμετώπιση.
Απο συνέντευξη του Χαλάστρα Θωμά, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος.
Τι ρόλο μπορεί να παίξει η διατροφή;
Από επιστημονικά δεδομένα μια συγχρονική μελέτη του 2015 που έγινε με συμμετέχοντες 487 ηλικιωμένους βρήκε σημαντική σχέση μεταξύ του BPPV και της ανεπαρκούς πρόσληψης υδατανθράκων και φυτικών ινών και της αυξημένης πρόσληψης πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Ωστόσο, η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το θέμα χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
Σε μελέτη του 2023 κατά την οποία μελετήθηκαν τα επίπεδα της 25 υδροξυβιταμίνης D στον ορό με τη συχνότητα εμφάνισης του BPPV και τα ποσοστά υποτροπής αυτό που διεξάχθηκε ως συμπέρασμα ήταν ότι πολλοί ασθενείς με BPPV είχαν ανεπαρκή επίπεδα βιταμίνης και οι ασθενείς με υποτροπές είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα από εκείνους χωρίς υποτροπές.
Ορισμένες συνήθειες που μπορεί επίσης να εντείνουν τα συμπτώματα είναι:
Καφεΐνη
Η κατανάλωση άφθονων ροφημάτων με καφεΐνη μπορεί να αυξήσει την αίσθηση του βουητού μέσα στα αυτιά. Επομένως συστήνεται ο περιορισμός του τσάι, του καφέ, των ενεργειακών ποτών και οτιδήποτε άλλο την περιέχει (πχ αναψυκτικά τύπου cola).
Αλάτι
Το αλάτι προκαλεί κατακράτηση υγρών στον οργανισμό, επηρεάζοντας την ισορροπία τους και την πίεση. Μια διατροφή πλούσια σε αλάτι μπορεί να επηρεάζει την εσωτερική ομοιόσταση του αιθουσαίου συστήματος. Πρέπει, επίσης, να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε νάτριο, όπως σάλτσα σόγιας, πατατάκια, ποπ κορν, τυρί, τουρσί, κονσέρβες κ.ο.κ. Μπορείτε να αντικαταστήσετε το συμβατικό αλάτι με αλάτι χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο.
Κάπνισμα
Η νικοτίνη έχει αποδειχτεί ότι πιέζει και περιορίζει τα αιμοφόρα αγγεία και όταν αυτό συμβαίνει, τα προβλήματα του αιθουσαίου συστήματος χειροτερεύουν. Ακόμη, μειώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και εμποδίζει την ανάκαμψη.
Αλκοόλ
Το αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά τον μεταβολισμό, αφυδατώνει τον οργανισμό και οι μεταβολίτες του είναι βλαβεροί για το εσωτερικό του αυτιού και τον εγκέφαλο. Μπορεί επίσης να πυροδοτήσει ίλιγγο, ημικρανία, ναυτία και εμετό σε κάποιον που είναι επιρρεπής στους ιλίγγους, ενώ εμποδίζει την αποκατάσταση και την επαναφορά και επηρεάζει αρνητικά τις γνωστικές λειτουργίες.
Τέλος, μπορεί να παρέμβει στη δυναμική των υγρών στο εσωτερικό του αυτιού και να πυροδοτήσει ίλιγγο και στην περίπτωση κατανάλωσης κρασιού να έχετε περιστατικό ημικρανίας.
Ακόμη καλό είναι να αποφεύγονται:
- Αναψυκτικά και γενικότερα συμπυκνωμένα υγρά με ζάχαρη ή αλάτι.
- Τουρσί και τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση.
- Επεξεργασμένες τροφές.
- Τηγανητά.
- Ψωμί και γλυκά.
Τροφές που αποτρέπουν την εμφάνιση ιλίγγου είναι:
- Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο όπως σπόροι, ξηροί καρποί, φασόλια, γάλα μαγνησίας και πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Αντίθετα, η κατανάλωση τροφών, συμπεριλαμβανομένου του γιαουρτιού, που έχουν υψηλές ποσότητες ασβεστίου σε περίσσεια έχει ως αποτέλεσμα την εξάντληση των επιπέδων μαγνησίου του σώματος και οδηγεί σε ίλιγγο.
- Τροφές πλούσιες σε κάλιο: Η μπανάνα, η ντομάτα, το αβοκάντο, η γλυκοπατάτα, τα φασόλια βοηθούν στην απομάκρυνση των παραπανίσιων υγρών από τον οργανισμό.
- Καρύδια και ξηροί καρποί γενικότερα: Είναι αντιοξειδωτικοί, αντιφλεγμονώδεις, βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος στον οργανισμό και το εσωτερικό του αυτιού και μειώνουν την πίεση στο αυτί. Στις περιπτώσεις της αιθουσαίας ημικρανίας παρ’ όλ’ αυτά, οι ξηροί καρποί πρέπει να αποφεύγονται.
- Τζίντζερ: Η γνωστή σε όλους μας πιπερόριζα μπορεί να απαλύνει τα συμπτώματα του ιλίγγου (ναυτία, τάση για λιποθυμία και εμετό), αλλά δεν συστήνεται για ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά και φάρμακα για το σάκχαρο.
- Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Β, βιταμίνη C, ψευδάργυρο: οι τροφές αυτές μπορούν να αποκαταστήσουν ζημιές στα νεύρα και να βελτιώσουν την κυκλοφορία του αίματος, καταναλώστε ξηρούς καρπούς, ηλιόσπορους, φασόλια και ρεβίθια, ολικής άλεσης προϊόντα, θαλασσινά, μανιτάρια, σπανάκι. Δοκιμάστε και συμπλήρωμα βιταμινών Β για καλύτερα αποτελέσματα.
- Τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο: όπως μπανάνα, σπανάκι, λάχανο, φαγόπυρο, αβοκάντο, σπόροι κολοκύθας, χουρμάδες, στρείδια, μπρόκολο, αμύγδαλα κ.ά. Υπάρχουν κάποιες έρευνες που έχουν συνδέσει την έλλειψη μαγνησίου με ζαλάδες, γι’ αυτό φροντίστε να το έχετε σε επάρκεια στην καθημερινότητά σας.
- Ginkgo Biloba: Είναι γνωστό για τη δράση του στην ενδυνάμωση της μνήμης, αλλά έχει αποδειχτεί ότι βοηθά και σε περιπτώσεις ιλίγγων, ενώ έχει πλούσια αντιοξειδωτική δράση.
- Νερό: φροντίστε να πίνετε πολύ.
Τι να Προσέξετε;
Επί επιμονής του ιλίγγου και μέχρι αποθεραπείας του είναι αναγκαίο να τροποποιηθούν μερικές καθημερινές συνήθειες και δραστηριότητες για να ελεγχθεί αποτελεσματικότερα η πιθανή έκλυση του ιλίγγου.
- Αποφεύγουμε να πλαγιάσουμε στην πλευρά του αυτιού που πάσχει.
- Προσέχουμε τις κινήσεις της κεφαλής στο κομμωτήριο, στον οδοντίατρο, στο γυμναστήριο και το κολυμβητήριο.
- Αποφεύγουμε την έντονη καταπόνηση, το σκύψιμο και το απότομο σήκωμα, καθώς και την κίνηση της κεφαλής σε ακραίες θέσεις. Αποφεύγουμε την έντονη και απότομη κίνηση πάνω, κάτω ή αριστερά, δεξιά.
- Μόλις ξυπνήσουμε το πρωί παραμένουμε στο κρεβάτι για 1 με 2 λεπτά πριν σηκωθούμε από αυτό.
- Αποφεύγουμε να ξαπλώσουμε ύπτια, με την πλάτη μας, χωρίς να υποστηρίζεται ο αυχένας μας από μαξιλάρι.
Συμβουλές άσκησης κατά τον Ίλιγγο
Εάν αισθανθείτε ζάλη κατά τη διάρκεια της άσκησης, διακόψτε ό,τι κάνετε και ξεκουραστείτε. Καθίστε σε μια καρέκλα, περπατήστε, πιείτε νερό ή καταναλώστε ένα μικρό σνακ. Αν η ζάλη δεν υποχωρήσει μετά την κατανάλωση υγρών ή τρώγοντας κάτι και δεν καλυτερεύει μετά από μία ώρα, απευθυνθείτε σε έναν γιατρό.
Μπορεί να μην είναι πάντα δυνατό να αποφευχθεί ο ίλιγγος, αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνο να τον αναπτύξετε ή να αντιμετωπίσετε επαναλαμβανόμενα επεισόδια:
Παραμένετε ενυδατωμένοι - Πίνετε νερό
Η αφυδάτωση μπορεί να συμβάλει σε ζάλη και ζαλάδα. Η κατανάλωση νερού είναι σημαντική πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη γυμναστική. Είναι σημαντικό να παραμένετε καλά ενυδατωμένοι, γιατί όταν ασκείστε, τα υγρά αποβάλλονται μέσω της εφίδρωσης. Να έχετε πάντα μαζί σας νερό, και αν ασκείστε έξω, προσπαθήστε να αποφεύγετε την άσκηση κατά τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας για να αποφύγετε πιθανή ζάλη και θερμοπληξία.
Αναπνέετε βαθιά
Η σωστή αναπνοή έχει ηρεμιστική επίδραση, ενώ παράλληλα θα σας βοηθήσει να αποφύγετε την αδιαθεσία από την έλλειψη οξυγόνου. Πολλοί άνθρωποι συνηθίζουν να αναπνέουν μόνο από το στήθος. Όταν γυμνάζεστε είναι καλύτερο να χρησιμοποιείτε το μέγιστο της ικανότητας της αναπνοής σας. Αυτό σημαίνει μια βαθιά, πλήρη εισπνοή και εκπνοή που «φουσκώνει» τα πλευρά καθώς και την πλάτη.
Από την άλλη, πρέπει να είστε προσεκτικοί να μην αναπνέετε υπερβολικά, τόσο που θα μπορούσε να σας προκαλέσει ζάλη και να οδηγήσει ακόμη και σε υπεραερισμό!
Κυκλοφορία
Η απότομη μείωση της κυκλοφορίας του αίματός σας μετά την άσκηση μπορεί επίσης να προκαλέσει ζάλη. Όταν συμμετέχετε σε αερόβιες ασκήσεις, ανεβαίνει ο καρδιακός ρυθμός σας, αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος και προκαλείται διαστολή των αιμοφόρων αγγείων. Όταν διακόψετε τις έντονες κινήσεις, τόσο ο καρδιακός ρυθμός όσο και η κυκλοφορία του αίματος μειώνονται και πάλι, ωστόσο τα αιμοφόρα αγγεία σας εξακολουθούν να διαστέλλονται. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων μπορεί να σας προκαλέσει προσωρινά λιποθυμία και ζάλη.
