Τι εννοούμε με τον όρο "στρες";
Με τον όρο στρες συνήθως έχουμε στο μυαλό μας μια κατάσταση στην οποία νιώθουμε έντονη ανησυχία και πίεση και αισθανόμαστε καταβεβλημένοι. Εξ oρισμού, όταν μιλάμε για στρες εννοούμε “μια αρνητική συναισθηματική εμπειρία, που συνοδεύεται από κάποιες προβλέψιμες βιοχημικές, φυσιολογικές και συμπεριφοριστικές αλλαγές που έχουν σαν στόχο την προσαρμογή του οργανισμού, είτε μεταβάλλοντας τον στρεσογόνο παράγοντα, είτε με αποδοχή των αποτελεσμάτων από την επίδρασή του.”
Σε κάποιες περιόδους το στρες μπορεί να είναι ευεργετικό, καθώς δημιουργεί μια “ώθηση” για κίνηση και ενέργεια, βοηθώντας τους ανθρώπους σε διάφορες καταστάσεις, όπως σε εξετάσεις ή εργασιακές προθεσμίες. Όμως, το υπερβολικό στρες μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες για την υγεία και να επηρεάσει δυσμενώς το ανοσοποιητικό, καρδιαγγειακό, νευροενδοκρινικό και κεντρικό νευρικό σύστημα.
Με ποιες καταστάσεις σχετίζεται;
Όταν το στρες είναι χρόνιο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις υγείας, όπως:
- άγχος
- αϋπνία
- πόνους στους μυς
- υψηλή αρτηριακή πίεση
- αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα
- καρδιακές παθήσεις
- κατάθλιψη
- παχυσαρκία
Ερευνες έχουν αποδείξει ισχυρή συσχέτιση οξέος και χρόνιου στρες, με την κατάχρηση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Στρες και ΣΔ τύπου 2
Το στρες έχει συσχετιστεί επίσης με αυξημένο κίνδυνο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Όταν είμαστε σε κατάσταση στρες, το σώμα μας δίνει σήμα στο νευρικό σύστημα και την υπόφυση, ώστε να παράγει επινεφρίνη και κορτιζόλη, δύο ορμόνες γνωστές ως «ορμόνες του στρες». Όταν η κορτιζόλη και η επινεφρίνη απελευθερώνονται, το ήπαρ παράγει και εκκρίνει περισσότερη γλυκόζη στο αίμα μας. Οπότε για τους ανθρώπους που είναι ήδη διαβητικοί ή σε κίνδυνο για ανάπτυξη διαβήτη, αυτά τα επιπλέον επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να είναι επικίνδυνα για την υγεία τους.
Οι μελέτες δείχνουν ότι, εάν μπορούμε να διαχειριστούμε καλά το στρες, μπορούμε να ελέγχουμε καλύτερα τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα σας. Έτσι, η ρύθμιση των επιπέδων του στρες είναι ένα σημαντικό συστατικό στη διάρκεια αντιμετώπισης του διαβήτη αλλά επίσης και στην αποφυγή εμφάνισής του σε άτομα που έχουν την προδιάθεση να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2, δηλαδή σε άτομα που έχουν προδιαβήτη.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Η βελτίωση του τρόπου ζωής και οι κατάλληλες αλλαγές συμπεριφοράς είναι απαραίτητα βήματα για την αποφυγή του χρόνιου στρες και των αρνητικών συνεπειών του. Το κλειδί για τη μείωση του στρες είναι η αναγνώριση των συμπεριφορών που το προκαλούν και στη συνέχεια η αλλαγή τους.
Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρία (American Psychological Association) συστήνει σαν πρώτο βήμα για αντιμετώπιση του άγχους, την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα, βάλτε στο καθημερινό σας πρόγραμμα έναν μικρό περίπατο ή κάποια μορφή άσκησης, αθλητισμού ή και χορού που να σας αρέσει.
Το να είστε δραστήριοι είναι μια μικρή αλλά πολύ αποτελεσματική αλλαγή για τη διαχείριση του χρόνιου στρες. Η σωματική άσκηση αυξάνει την παραγωγή ενδορφινών στον εγκέφαλο, μια μορφή νευροδιαβιβαστών που είναι υπεύθυνες για καλή διάθεση, άρα μείωση της καταθλιπτικής διάθεσης και του άγχους.
Επιπλέον, σημαντική συμβολή στη διαχείριση του στρες έχει η τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής η οποία θα είναι πλήρης σε απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, καθώς και η βελτίωση της ποσότητας και της ποιότητας του ύπνου.
