Τι είναι η δίαιτα Ζώνης;
Πρόκειται για μία πρωτεϊνική δίαιτα, η οποία δεν περιλαμβάνει πολλά λίπη. Παρουσιάστηκε μόλις το 1996 στην αγορά και έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής, κυρίως στην Αμερική αλλά και σε άλλα κράτη. Είναι μια δίαιτα που μοιάζει με τη δίαιτα του Atkins, αλλά περιέχει περισσότερους υδατάνθρακες.
Ο εμπνευστής της Barry Sears υποστηρίζει ότι για να χάσει κάποιος βάρος πρέπει να είναι προσεκτικός όσον αφορά στη «σωστή ποσοστιαία σύσταση της τροφής», δηλαδή στη σύσταση των τροφών σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη. Ο ίδιος προτείνει συγκεκριμένα ποσοστά, τα οποία ωθούν τον οργανισμό να λειτουργεί «στα όρια της ζώνης ανώτατης ενέργειας και ανώτατης δυνατής απώλειας βάρους».
Ποια η φιλοσοφία της δίαιτας αυτής;
Εμπνευστής της δίαιτας της Ζώνης είναι ο Barry Sears, που για 10 χρόνια υπήρξε ερευνητής του αμερικανικού ιδρύματος ΜΙΤ στον τομέα της φαρμακευτικής και που έχει γράψει πολλά βιβλία όσον αφορά στην εν λόγω δίαιτα. Ο ίδιος επικέντρωσε τις μελέτες του στα στοιχεία που συνδέουν τη διατροφή με την παραγωγή της ινσουλίνης στο σώμα μας.
Η κατάρτισή της βασίστηκε στο σκεπτικό ότι η ισορροπημένη λήψη υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λίπους, «προτρέπει» το σώμα μας στην έκκριση ινσουλίνης σε ιδανικά επίπεδα. Οι ενδεικτικές τιμές της ινσουλίνης, διατηρούνται μέσω του διαιτολογίου, σε αυτά τα επιθυμητά ύψη συνθέτοντας τη «ζώνη» τιμών, στο πλαίσιο της οποίας μπορούν να διακυμανθούν.
Ο Barry Sears διατείνεται συγκεκριμένα ότι για να βελτιωθεί ο μεταβολισμός και κατά συνέπεια για να λειτουργεί σωστά ο οργανισμός, πρέπει η ποσοστιαία σύσταση των γευμάτων να βασίζεται στη φόρμουλα 30-40-30.
Για παράδειγμα στις 100 θερμίδες κάθε γεύματος οι 30 θα πρέπει να είναι υδατάνθρακες, οι 40 πρωτεΐνες και οι υπόλοιπες 30 λίπη. Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο λειτουργεί καλά ο οργανισμός, αλλά μειώνεται το αίσθημα της πείνας, γεγονός που συνεπάγεται απώλεια βάρους. Αυτό που αξίζει ωστόσο να σημειωθεί είναι ότι τα ποσοστά που προτείνει η δίαιτα της Ζώνης είναι διαφορετικά από εκείνα που συνιστά η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας…
Ποια είναι η διάρκειά της;
Η κυρίως δίαιτα έχει διάρκεια 2 εβδομάδες, αλλά ο Barry Sears συνιστά τη δια βίου εφαρμογή της με σταδιακή ωστόσο πρόσθεση θερμίδων.
Τι εγγυάται;
Η δίαιτα της Ζώνης εγγυάται απώλεια 2-4 κιλών κατά τις επτά πρώτες ημέρες.
Οδηγίες
Στη δίαιτα της Ζώνης είναι πολύ σημαντικό το ωράριο κατανάλωσης των τροφών. Πιο συγκεκριμένα, το πρωινό σας πρέπει να το λαμβάνετε μέσα σε μία ώρα αφότου ξυπνήσετε κι έπειτα πρέπει να τρώτε ανά 4-5 ώρες.
Πώς εκτελείται η δίαιτα Ζώνης;
Α’ στάδιο:
Πρόκειται για το στάδιο κατά το οποίο ο οργανισμός σταματάει να παίρνει κιλά και χαρακτηρίζεται από κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών, πόση 8 ποτηριών νερού ημερησίως και περιορισμό της κατανάλωσης δημητριακών και τροφών που περιέχουν άμυλο.
Επίσης, συνίσταται σε καθιέρωση μικρών σνακ μεταξύ πρωινού, μεσημεριανού και βραδινού, γεγονός που θα συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του αισθήματος της πείνας και αντίστοιχα στη μείωση της ποσότητας των κύριων γευμάτων. Μάλιστα στο στάδιο αυτό επιτρέπεται η πρόσθεση στο διαιτολόγιο μικρής ποσότητας άπαχης πρωτεΐνης.
Β’ στάδιο:
Πρόκειται για το στάδιο εκείνο, κατά το οποίο ξεκινά η απώλεια λίπους, καθώς ο οργανισμός σας συνηθίζει την προτεινόμενη φόρμουλα ποσοστιαίας σύστασης των γευμάτων και είστε πλέον σε θέση να την εφαρμόσετε κανονικά με τη βοήθεια ενός θερμιδομετρητή. Το μόνο που χρειάζεστε είναι να προμηθευτείτε έναν θερμιδομετρητή, ο οποίος θα περιέχει και τη σύσταση των τροφίμων σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη και βάσει αυτού να υπολογίζετε κάθε φορά τη σύσταση των γευμάτων σας σε όλα τα ανωτέρω στοιχεία.
Πώς όμως θα το πετύχετε αυτό; Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι κάθε γραμμάριο πρωτεΐνης και υδατάνθρακα παρέχει στον οργανισμό 4 θερμίδες και κάθε γραμμάριο λίπους 9 θερμίδες. Έτσι, εάν θέλετε το μενού της Δευτέρας για παράδειγμα να περιλαμβάνει 1.000 θερμίδες, θα πρέπει οι 300 να έχουν πηγή προέλευσης τους υδατάνθρακες, οι 400 τις πρωτεΐνες και οι υπόλοιπες 300 τα λίπη. Προκειμένου να λάβετε 400 θερμίδες από πρωτεΐνες, θα πρέπει να καταναλώσετε μία τροφή η οποία να έχει 400:4=100 γρμ. πρωτεϊνών. Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να υπολογίσετε την απαιτούμενη σύσταση των γευμάτων σας σε λίπη και υδατάνθρακες.
Γ’ στάδιο:
Πρόκειται για το βασικό στάδιο της δίαιτας, κατά το οποίο επιτυγχάνεται η απώλεια πολλών κιλών. Στο στάδιο αυτό είστε πλέον βέβαιοι ότι οι υδατάνθρακες του ημερήσιου διαιτολογίου σας έχουν κύρια πηγή προέλευσης τα φρούτα και τα λαχανικά, ενώ παράλληλα μπορείτε να τους λαμβάνετε κι από άλλες πηγές, όποως π.χ. από το ψωμί, μειώνοντας όμως σημαντικά τη συχνότητα χρησιμοποίησής τους με απώτερο σκοπό να μη σας δημιουργήσει πρόβλημα η παντελής τους έλλειψη. Χρησιμοποιείτε δηλαδή τους υδατάνθρακες ως συμπληρωματικό – συνοδευτικό των γευμάτων σας.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι οι υδατάνθρακες αυτοί που λειτουργούν συμπληρωματικά των υπολοίπων δεν πρέπει να ξεπερνούν το ¼ των υδατανθράκων κάθε γεύματος. Εάν δηλαδή θέλετε να λάβετε 240 θερμίδες καταναλώνοντας μία σαλάτα με λάχανο, 1 φρούτο και ψωμί, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι οι υδατάνθρακες που προέρχονται από το ψωμί δε θα πρέπει να ξεπερνούν τις 60 θερμίδες.
Πότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η δίαιτα;
Η επιστημονική άποψη μου είναι ότι η δίαιτα της ζώνης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις που χρειάζεται γρήγορη απώλεια βάρους και μόνο από υγιείς ενήλικες ανθρώπους. Ο χρόνος εφαρμογής της δε θα πρέπει να ξεπερνάει τις 2 εβδομάδες. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εφαρμοστεί από εφήβους, ενώ άτομα που νοσούν θα πρέπει να συμβουλευτούν το θεράποντα ιατρό τους.
Τι την κάνει ελκυστική;
Η δίαιτα αυτή είναι μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτείνη, η οποία μειώνει το αίσθημα της πείνας. Αυτό σε συνδυασμό με το ότι τα αποτελέσματα είναι γρήγορα εμφανή, την κάνει ιδιαίτερα ελκυστική στους ενδιαφερόμενους.
Ποια τα μειονεκτήματά της;
Όμως, τα μειονεκτήματα της εφαρμογής αυτής της δίαιτας υπερτερούν κατά πολύ των πλεονεκτημάτων της.
- η δίαιτα στην αρχική της μορφή είναι υποθερμιδική, γεγονός που μπορεί να προξενήσει αδυναμία, κόπωση, έλλειψη συγκέντρωσης
- τα ποσοστά των θρεπτικών συστατικών που προτείνει η δίαιτα της ζώνης (δηλαδή 30% υδατάνθρακες, 40% πρωτείνη και 30% λίπος), είναι εντελώς διαφορετικά από αυτά που προτείνουν οι διεθνείς οργανώσεις υγείας (50-55% υδατάνθρακες, 15-20% πρωτείνη και 30% λίπος) και έχουν προκύψει από πολυάριθμες μελέτες
- προτείνει αυξημένη πρόσληψη ζωικής πρωτείνης, πράγμα το οποίο αντιτίθεται στους κανόνες που διέπουν το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής, της ασπίδας από τα χρόνια νοσήματα
- μακροχρόνια συστηματική λήψη κρέατος επιβαρύνει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος
- η μεγάλη πρόσληψη πρωτείνης μπορεί να μειώνει το αίσθημα της πείνας, αλλά προκαλεί αύξηση της ουρίας και του ουρικού οξέος που βλάπτουν το ήπαρ και τα νεφρά
- στερεί από τον οργανισμό πολύτιμες βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία, αλλά και φυτικές ίνες, αφού περιορίζει κάποιες τροφές
Τι γίνεται όταν υπάρχει ανεπαρκής πρόσληψη υδατανθράκων;
Σε καταστάσεις που υπάρχει ανεπαρκής πρόσληψη υδατανθράκων (όπως κατά την εφαρμογή αυτής της δίαιτας), ενώ παράλληλα ο οργανισμός καταναλώνει πολλές πρωτείνες οδηγούμαστε στο σημείο να μεταβολίζεται η μυϊκή μάζα για να παραχθεί γλυκόζη, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται το pΗ του αίματος με πολλές βλαβερές συνέπειες για το άτομο.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η δίαιτα αυτή εκτός από επιζήμια για τον οργανισμό έχει και πρακτικές δυσκολίες εφαρμογής καθώς απαιτούνται θερμιδομετρητής και υπολογισμοί.
Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τις περισσότερες φορές που εφαρμόζουμε μια ‘παράδοξη’ δίαιτα για γρήγορη απώλεια κιλών καταλήγουμε στην επανάκτηση των κιλών.
