Ακούμε πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια τους διαιτολόγους να μιλάνε για τα μικρά και συχνά γεύματα, το πόσο σημαντικά είναι και πώς δεν πρέπει να τα παραλείπουμε, είναι αυτά που μας εφοδιάζουν με ενέργεια και μας βοηθάνε να μένουμε χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και φυσικά να νιώθουμε χορτάτοι μέχρι το επόμενο γεύμα μας. Ναι μεν η αξία του προγράμματος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την διατήρηση ενός υγιούς βάρους, αλλά τι γίνεται όταν το φαγητό αντί να το τρώμε εμείς μας τρώει αυτό; Φυσικά, αναφέρομαι στην συναισθηματική πλευρά του φαγητού.
Συναισθηματική πείνα
Οι περισσότεροι από εμάς έχουν περάσει κάποια στιγμή στη ζωή τους που δεν τρώνε γιατί πεινάνε (σωματική πείνα), αλλά τρώνε είτε από χαρά, είτε από λύπη είτε γιατί μπορεί να είναι στρεσαρισμένοι. Αυτό χαρακτηρίζεται ως συναισθηματική πείνα και συνήθως σε αυτού του είδους την πείνα παρατηρείται υπερκατανάλωση τροφής.
Πότε η επιθυμία είναι καθαρά συναισθηματική;
Ορισμένες ενδείξεις ότι η επιθυμία σας να φάτε είναι καθαρά συναισθηματική είναι οι εξής:
- Όταν περνάτε μια αγχωτική κατάσταση και θέλετε να φάτε αμέσως κάτι.
- Η αληθινή πείνα δεν επηρεάζεται από καταστάσεις όπως έναν τσακωμό με ένα αγαπημένο σας πρόσωπο ή μια κακή μέρα στη δουλειά.
- Όταν η συντριπτική παρόρμηση να φάτε έρχεται ξαφνικά, τότε μάλλον μιλάμε για συναισθηματική πείνα. Η αληθινή πείνα δημιουργείται πολύ πιο αργά. Πεινάμε περίπου κάθε τρεις με τέσσερις ώρες.
- Ένα άλλο επίσης χαρακτηριστικό της συναισθηματικής πείνας είναι ότι συνήθως επιθυμείτε μόνο ένα συγκεκριμένο τρόφιμο, το οποίο τις περισσότερες φορές δεν είναι υγιεινό. Σε περίπτωση που δεν το φάτε μπορεί να υπερκαταναλώσετε διάφορα άλλα τρόφιμα, αλλά και πάλι θα επισκέπτεστε την κουζίνα μέχρι να καταναλώσετε αυτό που τελικά είχατε βάλει στο μυαλό σας εξαρχής. Αντίθετα, όταν είστε πεινασμένοι, μπορείτε να έχετε μια συγκεκριμένη προτίμηση, αλλά ξέρετε ότι και με άλλες επιλογές θα χορτάσετε.
Οι άνθρωποι οι οποίοι συνήθως ενδίδουν στην συναισθηματική πείνα μετά από μια δύσκολη μέρα ή ένα δύσκολο συμβάν, τείνουν να νιώθουν ενοχή, ντροπή και να είναι αναστατωμένοι με το επεισόδιο υπερφαγίας. Όλοι μπορεί να φάμε λίγο παραπάνω και μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού, ειδικά σε γιορτές ή σε κάποια τραπέζια. Αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκη ότι υποκύπτουμε σε επεισόδια υπερφαγίας και συναισθηματικής πείνας. Είναι βασικό να μην μπερδεύουμε ένα περιστατικό υπερκατανάλωσης τροφής με την συναισθηματική υπερφαγία.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της συναισθηματικής υπερφαγίας είναι ότι εκείνη την ώρα δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή η ποσότητα και η ποιότητα της τροφής που έχει καταναλωθεί. Συνήθως, μετά το τέλος του γεύματος γίνεται η συνειδητοποίηση της ποσότητας. Ένα ημερολόγιο καταγραφής φαγητού και συναισθημάτων πριν, κατά την διάρκεια και μετά το γεύμα συνήθως βοηθάει να γίνει αντιληπτός ο λάθος χειρισμός της κατάστασης. Είναι πολύ σημαντικό την ώρα του γεύματός σας να επικεντρωθείτε στο φαγητό σας και στο τι τρώτε και να μην αφήνετε την τηλεόραση, την εφημερίδα ή οτιδήποτε άλλο να αποσπάσει την προσοχή σας από το φαγητό.
Μικρά και συχνά γεύματα
Επίσης, τα μικρά και συχνά γεύματα μπορούν από μόνα τους να σας βοηθήσουν να κάνετε πιο υγιεινές επιλογές και να μειώσουν τα επεισόδια υπερφαγίας. Μην ξεχνάτε άλλωστε ότι ένα στομάχι το οποίο γουργουρίζει σημαίνει ότι έχουν περάσει αρκετές ώρες από την τελευταία κατανάλωση γεύματος. Αυτό από μόνο του μπορεί να σας οδηγήσει σε κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών οι οποίες απλά εκείνη την ώρα θα καλύψουν την πείνα σας, χωρίς ωστόσο να σας εφοδιάσουν με τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και τις απαραίτητες βιταμίνες.
Ερωτήσεις που μπορούν να μας προφυλάξουν από την υπερφαγία
Τέλος, καλό είναι να κάνουμε πάντα κάποιες ερωτήσεις στον εαυτό μας, που μπορούν να μας προφυλάξουν από την υπερκατανάλωση τροφής και από τα υπερφαγικά αυτά επεισόδια. Κάποιες από αυτές τις ερωτήσεις είναι:
- Τρώω περισσότερο όταν φορτίζομαι συναισθηματικά;
- Συνεχίζω να τρώω ενώ έχω χορτάσει;
- Όταν τρώω νιώθω ότι ηρεμώ;
- Τρώω για να επιβραβεύσω τον εαυτό μου;
- Γιατί θέλω να φάω τώρα; Πεινάω;
Όλα αυτά θα οδηγήσουν σε μια καλύτερη διατροφική συμπεριφορά και σίγουρα σε μια καλύτερη διατήρηση ενός σταθερού σωματικού βάρους.
