Πολλοί γονείς αναρωτιούνται τι μπορεί να ευθύνεται για το αυξημένο βάρος του παιδιού τους. Στην εκδήλωση και διαιώνιση της παιδικής παχυσαρκίας μερίδιο ευθύνης φαίνεται να έχουν οι ίδιοι, γεγονός που μερικοί γονείς το αντιλαμβάνονται, ενώ άλλοι το αποσιωπούν.
Οι γονείς δεν μεταδίδουν μόνο το γενετικό υλικό στα παιδιά τους, αλλά και τις συνήθειές τους, καθώς αποτελούν πρότυπα προς μίμηση. Οι γονείς είναι αυτοί που παρέχουν το φαγητό στο παιδί, συνεπώς καθορίζουν τις διαιτητικές του επιλογές. Η ευθύνη της οικογένειας δεν περιορίζεται στην υγιεινή και την ασφάλεια του φαγητού, αλλά συμπεριλαμβάνει την ποικιλία, την ποσότητα, το ωράριο των γευμάτων και πολύ περισσότερο την ατμόσφαιρα που υπάρχει γύρω από το τραπέζι και το γεύμα.
Συνήθειες των γονέων και αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας
Πολλές από τις συνήθειες των γονέων και της οικογένειας γενικότερα, διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τις «άσχημες» διατροφικές επιλογές των παιδιών και συμβάλλουν στην αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι:
- Οι ανθυγιεινές επιλογές τροφίμων από τους γονείς
- Η διαθεσιμότητα ανθυγιεινών και όχι υγιεινών τροφίμων στο σπίτι
- Η απουσία οικογενειακών γευμάτων στο σπίτι
- Η κατανάλωση γευμάτων εκτός σπιτιού
- Η παροχή μεγάλης μερίδας στο παιδί
- Η απουσία της μητέρας πολλές ώρες από το σπίτι
- Η ανατροφή του παιδιού από τη γιαγιά
Τα παιδιά τείνουν να τρώνε ότι τρώνε και οι γονείς τους, καθώς φαίνεται να τους μιμούνται τόσο στις υγιεινές επιλογές τροφίμων όσο και στις ανθυγιεινές.
Πως οι γονείς διαμορφώνουν τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών τους;
Μεγαλύτερη επίδραση στα παιδιά φαίνεται να έχουν μάλιστα οι συνήθειες της μητέρας, καθώς μητέρες και παιδιά παρουσιάζουν τελικά παρόμοιες προτιμήσεις τροφίμων.
Πρόγραμμα παρέμβασης που πραγματοποιήθηκε σε νέες μητέρες έδειξε ότι παρέχοντας στην μητέρα γνώσεις και δεξιότητες για την ανάπτυξη μιας ισορροπημένη διατροφής και φυσικής δραστηριότητας έχουμε θετικά αποτελέσματα στις διατροφικές συνήθειες του παιδιού και όχι μόνο. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, τα παιδιά των μητέρων που βρίσκονταν στην ομάδα παρέμβασης φάνηκε να καταναλώνουν λιγότερα γλυκά σνακ, περισσότερα φρούτα και λαχανικά και να βλέπουν λιγότερο τηλεόραση.
Βελτιώνοντας λοιπόν το οικογενειακό περιβάλλον, έμμεσα παρεμβαίνουμε και στο παιδί χωρίς να νιώσει το ίδιο «ασθενής». Οι γονείς επηρεάζουν τη διατροφή των παιδιών, όχι μόνο με τις διατροφικές τους συνήθειες αλλά και με τις πρακτικές-συνήθειες που χρησιμοποιούν στην προσπάθεια εκμάθησης του υγιεινού τρόπου διατροφής στα παιδιά τους.
Περιορισμός στην κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών
Η συνήθεια των γονέων να πιέζουν και να περιορίζουν τα παιδιά ιδιαίτερα στην κατανάλωση των σνακ ή των φρούτων και λαχανικών φαίνεται να είναι αντιπαραγωγική. Συγκεκριμένα, φαίνεται να οδηγεί τελικά σε μεγαλύτερη κατανάλωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λίπος, μικρότερη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και τελικά αύξηση του σωματικού βάρους.
Τέτοιες γονικές συνήθειες και συμπεριφορές μπορούν να επηρεάσουν επίσης και την ικανότητα των παιδιών για αυτό-ρύθμιση του βάρους τους και της αίσθησης της πείνας και του κορεσμού. Αντιθέτως, έχει φανεί, ότι όταν τα φρούτα και τα λαχανικά είναι εύκολα διαθέσιμα και προσβάσιμα στο σπίτι σε μεγάλες ποσότητες, η κατανάλωση αυτών από τα παιδιά είναι μεγαλύτερη. Τα οικογενειακά γεύματα συμβάλλουν και αυτά στη ρύθμιση του βάρους των παιδιών, καθώς όταν μαζεύεται όλη η οικογένεια γύρω από το τραπέζι, αυξάνεται η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και γαλακτοκομικών από τα παιδιά, ενώ μειώνονται οι πιθανότητες παράλειψης του πρωινού.
Αντίστροφα, όταν τα παιδιά τρώνε με την τηλεόραση για «παρέα», τείνουν να καταναλώνουν λιγότερα φρούτα και λαχανικά κα ιπερισσότερο πίτσα, πρόχειρα φαγητά και αναψυκτικά. Οι καλές διατροφικές συνήθειες ξεκινούν από το σπίτι και ένα από τα κλειδιά για την επίλυση τηςπαιδικής παχυσαρκίας είναι οι γονείς και η μεγάλη επιρροή που ασκούν στο παιδί, ως πρότυπα προς μίμηση.
