Είναι γνωστή από παλιά η σημαντικότητα μιας σωστής και ισορροπημένης διατροφής με δομημένα ποιοτικά και ποσοτικά γεύματα σε μια έγκυο γυναίκα, και με συνεπακόλουθες τις ευεργετικές επιδράσεις που έχει μια τέτοια διατροφή, στην ανάπτυξη και εξέλιξη του εμβρύου, όχι μόνο κατά την διάρκεια της κύησης, αλλά και στη μετέπειτα ζωή του.
Τα τελευταία χρόνια, με τις διαφοροποιήσεις που επήλθαν στις διατροφικές συνήθειες του σύγχρονου κόσμου, εξαιτίας του ταχύρρυθμου τρόπου ζωής και της έλλειψης ατομικού χρόνου στην ζωή των ανθρώπων, δημιουργήθηκε η ανάγκη να εξεταστεί το εάν και κατά πόσον καλύπτονται επαρκώς οι ανάγκες του πιο κρίσιμου διαστήματος στην ζωή μιας γυναίκας. Εκείνου της κυήσεως.
Ποια θρεπτικά συστατικά πρέπει να αυξήσει η έγκυος;
Η γενική ρήση του λαού μας, στο θέμα αυτό, είναι πως η έγκυος γυναίκα πρέπει να τρώει για δύο ενήλικους σε ποσότητα, έχει αποδειχθεί πως είναι λανθασμένη. Με βάση νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα, η υπερπρόσληψη βάρους, δυσχεραίνει τον τοκετό, με πολλούς τρόπους. Στην πράξη, απαιτείται αδιαπραγμάτευτη αύξηση σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, τα πιο βασικά εκ των οποίων, αναφέρονται ενδεικτικά παρακάτω:
- Πρωτεΐνη
- Φυλλικό οξυ
- Ασβέστιο
- Βιταμίνη C (αποβολή και εμποδισμός εισαγωγής τοξινών στον οργανισμό)
- Βιταμίνη Ε (επούλωση και υγεία ιστών)
Κατά το διάστημα της κύησης, η γυναίκα, κερδίζει επιπλέον βάρος, και αυτό οφείλεται σε πολύ συγκεκριμένους λόγους: εμφάνιση πλακούντα, εμφάνιση αμνιακού υγρού, εν γένει ανάπτυξη ιστών εμβρύου, αύξηση όγκου αίματος, συσσώρευση εξωκυττάριου υγρού και ανάπτυξη και διόγκωση μαστικών αδένων.
BMI πριν την εγκυμοσύνη και αναμενόμενη πρόσληψη βάρους
| Δείκτης Μάζας Σώματος πριν την εγκυμοσύνη (kg/m2) | Συνιστώμενη αύξηση βάρους στην εγκυμοσύνη (kg) |
| 18,5-24,9 -Φυσιολογικό βάρος | 11,5-16 |
| <18 -Ελλιποβαρής | 2,5-18 |
| 25-29,9 -Υπέρβαρη | 7-11,5 |
| >30 -Παχύσαρκη | μέχρι 7 |
| Πολλαπλή κύηση | 16-23 |
Γενικές διαιτητικές οδηγίες
Οι διαιτητικές και διατροφικές οδηγίες για τις εγκύους, βασίζονται και επίσημα στην Διεθνή Τροφική Πυραμίδα (Food Guide Pyramide).
Κόκκινο κρέας
Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, όπως μοσχάρι, συστήνεται κατά βάση σαν σημαντική πηγή σιδήρου, συστατικού πολύ απαραίτητο στην μητέρα.
Ψάρι
Συστήνεται επίσης η αύξηση κατανάλωσης ψαριών, λόγω των πολυακόρεστων ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέων, που βρίσκονται σε αυτά και συντελούν στο σχηματισμό των δομών του νευρικού συστήματος των νεογνών.
Φρούτα και λαχανικά
Φρούτα και λαχανικά πρέπει να κατακλύζουν το διαιτολόγιο κάθε εγκύου, με στόχο να αυξηθεί η συνολική πρόσληψη φυτικών ινών.
Γαλακτοκομικά προϊόντα
Επιπλέον, η έγκυος πρέπει να αυξήσει την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, συμβάλλοντας στην κάλυψη των αναγκών σε σημαντικά ιχνοστοιχεία, όπως το ασβέστιο, ο φώσφορος και η ριβοφλαβίνη, που είναι απολύτως απαραίτητα για την οστική ανάπτυξη, τόσο του εμβρύου, όσο και της μητέρας .
Βασικές αρχές
- Μικρά και συχνά γεύματα
- Επιλογή φρέσκων τροφίμων όσο το δυνατόν
- Αποφυγή επεξεργασμένων και κονσερβοποιημένων τροφίμων
- Αύξηση προσλαμβανόμενης ποσότητας ζωικής πρωτεΐνης και φρούτων
- Αύξηση ω-3 λιπαρών οξέων μέσω της διατροφής
- Προτιμητέο το λευκό κρέας αντί για το κόκκινο
- Αποφυγή της άσπρης ζάχαρης, της καφεΐνης, του αλκοόλ
- Αποφυγή των εντοσθίων και των παραγώγων τους
Μεταβολικες Διαφοροποιήσεις
Η εγκυμοσύνη, είναι μια φυσιολογική διαδικασία που σχετίζεται με τεράστιες αλλαγές, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά, κάθε ζωτικό όργανο σχεδόν της εγκυμονούσας μητέρας, αλλά και κάθε μεταβολικό μονοπάτι.
Κάθε απλή εξέταση ή μέτρηση αίματος, μεταξύ μιας εγκύου και μιας μη, παρουσιάζει σημαντικότατες αποκλίσεις. Οι τιμές αυτές, διαφοροποιούνται όσο προχωράει η εγκυμοσύνη από το πρώτο στο τρίτο τρίμηνο και την γέννα, και έπειτα επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα, κατά την διάρκεια της ακολουθούσας περιόδου. Δύο είναι οι αιτίες αυτών των μεταβολικών αλλαγών: Η κατά 50 τοις εκατό (50%) αύξηση του όγκου του πλάσματος και η σχετιζόμενη με αυτό αύξηση της μάζας της αιμοσφαιρίνης και τα διαρκώς αυξανόμενα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης και άλλων σχετιζόμενων με τον πλακούντα ορμονών στο αίμα. Αυτός, είναι και ο λόγος, που πολύ συχνά, στις εγκυμονούσες, παρατηρείται η τάση να καταναλώνουν φαγητά χωρίς γευστική συνοχή, εμπλέκοντας στο ημερήσιο σιτηρέσιο τους πολλές και διαφορετικές γεύσεις.
Αυξημένες ανάγκες εγκύου σε θρεπτικά συστατικά
Οι δεδομένες αυξημένες ανάγκες μιας κυοφορούσας σε μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά, δεν καλύπτονται πάντα από την ημερήσια διατροφή της, και αυτό συμβαίνει, γιατί σε πολλές περιπτώσεις, ακολουθούνται διατροφές και δίαιτες μη ενδεδειγμένες, χωρίς γνώση και ενημέρωση από κάποιον ειδικό, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις, απλά εναρμονίζονται με τις διατροφικές συνήθειες του τόπου καταγωγής της κυοφορούσας, προσαυξημένες σε ποσότητα, χωρίς να δίνεται η πρέπουσα βάση στην ποιότητα αυτών των θερμίδων.
Στη διεθνή βιβλιογραφία αλλά και στην απλή καθημερινότητα, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις ασυνήθιστων και παρεκκλίνουσων συνδυασμών τροφών. Επιπλέον, είναι γνωστό. πως κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, η ημερήσια ενεργειακή πρόσληψη της κυοφορούσας, αυξάνεται σημαντικά για να υπερκαλυφθούν οι αυξημένες της ανάγκες.
Πειράματα σε έγκυες γυναίκες έδειξαν, πως κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης με λανθασμένη διατροφή, προκύπτουν διάφορα προβλήματα. Ένα από αυτά, είναι πως οι διατροφικές ανεπάρκειες σε φυλλικό οξύ συνετέλεσαν σε μια γενικότερη ανεπάρκεια του νευρικού συστήματος του βρέφους μετά την λήξη της εγκυμοσύνης, γι αυτό και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ( W.H.O.), θεσπίστηκε ένα κατώτατο όριο πρόσληψης της τάξης των 400μg ημερησίως προκειμένου να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες.
Τα ευχάριστα νέα που προκύπτουν, από πρόσφατες έρευνες στον ελληνικό χώρο, είναι πως οι συμπατριώτισσες μας σε γενικές γραμμές, δείχνουν να συμμορφώνονται απόλυτα με τις προσταγές που επιβάλλει η περίοδος της εγκυμοσύνης (διακοπή καπνίσματος, ελάττωση της καφεΐνης, αύξηση κατανάλωσης συγκεκριμένων τροφών κ.ά.)
