Η παιδική ηλικία είναι ένα στάδιο της ζωής που παρατηρούνται ταχύτατες αλλαγές στον οργανισμό του ατόμου, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης του εγκεφάλου πραγματοποιείται μέχρι την ηλικία των 2 ετών, ενώ οι πολύπλοκοι μηχανισμοί στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας.
Είναι σημαντική η διατροφή στην πνευματική ανάπτυξη;
Είναι λοιπόν φανερό ότι η παιδική ηλικία είναι ένα στάδιο της ζωής, που έχει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της πνευματικής ανάπτυξης των παιδιών, δηλαδή τη μνήμη και μάθηση, τη γνωσιακή κατάσταση, τη δυνατότητα συγκέντρωσης και επεξεργασίας πληροφοριών, τη δυνατότητα ομιλίας και τη φυσιολογική ανάπτυξη του νευρικού συστήματος. Όλες αυτές οι διανοητικές λειτουργίες επηρεάζονται πολύ από τη διατροφική κατάσταση και διαμορφώνονται ανάλογα με τον τρόπο επίδρασης διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως οι διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες, το σχολικό περιβάλλον κλπ
Για την ομαλή πνευματική ανάπτυξη των παιδιών απαιτούνται κάποια συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά:
- Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα
- Κάποιες βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Απαραίτητα λιπαρά οξέα και εγκέφαλος
Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα είναι το α-λινολενικό και το λινελαϊκό οξύ και πρέπει να λαμβάνονται μέσω της διατροφής, επειδή ο οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει. Τροφές άφθονες σε τέτοια λιπαρά οξέα είναι οι ξηροί καρποί και τα φυτικά έλαια, όπως το λινέλαιο, το σογιέλαιο και το καρυδέλαιο. Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα μετατρέπονται εντός του οργανισμού στα μακράς αλύσου πολυακόρεστα DHA και EPA. Πολύ καλές πηγές DHA και EPA είναι κυρίως τα λιπαρά ψάρια. Η διαδικασία μετατροπής των απαραίτητων λιπαρών οξέων σε μακράς αλύσου εντός του οργανισμού είναι ανεπαρκής, γεγονός που επιβάλει την πρόσληψή τους μέσω της διατροφής.
Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα και τα μακράς αλύσου πολυακόρεστα (DHA, EPA), που παράγονται από αυτά, παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος των παιδιών, ενώ είναι σημαντικά και για τους ενήλικες. Τo λινελαϊκό, το α-λινολελικό, το αραχιδονικό, το EPA και το DHA έχουν βρεθεί σε μεγάλες ποσότητες στα κύτταρα του εγκεφάλου, στις μεμβράνες των φωσφολιπιδίων των κυττάρων του εγκεφάλου, του κεντρικού νευρικού συστήματος και άλλων ιστών. Έχει δειχθεί ότι ανεπάρκεια αυτών των λιπαρών οξέων μειώνει την ικανότητα απόκρισης του νευρικού συστήματος στα περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Πειράματα σε ζώα έχουν επιβεβαιώσει το ενδεχόμενο μείωσης του αριθμού των νευρικών κυττάρων και των συνάψεων στον εγκέφαλο, λόγω της έλλειψης των απαραίτητων λιπαρών οξέων. Εξαιτίας όλων αυτών των δράσεων πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα λιπαρά αυτά οξέα συμβάλλουν σημαντικά στη φυσιολογική πνευματική ανάπτυξη των παιδιών, και πιθανόν στην ενίσχυση της μνήμης, της δυνατότητας ομιλίας, της ικανότητας συγκέντρωσης και την ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών.
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σωστή λειτουργία του εγκεφάλου
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως η Β1, η Β6, η Β12 και το φολικό οξύ είναι σημαντικές για τη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, ουσιών που επιτρέπουν στα κύτταρα του εγκεφάλου μας να επικοινωνούν μεταξύ τους, Επίσης, αυτές οι βιταμίνες επιδρούν στο μεταβολισμό κάποιων ορμονών, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη, ενώ μετατρέπουν τα διάφορα θρεπτικά συστατικά σε ενέργεια στον εγκέφαλο. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι κυρίως το κρέας και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Παρά τη σημασία τους για την πνευματική ανάπτυξη των παιδιών, πολλές μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ψαριών και η πρόσληψη θειαμίνης (Β1), ριβοφλαβίνης (Β2), νιασίνης (Β3) και φολικού οξέος είναι ανεπαρκής σε παιδιά 1-5 ετών.
Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή είναι μια από τις προϋποθέσεις για να βοηθηθεί το παιδί. Οπότε, μια διατροφή πλούσια στα απαραίτητα λιπαρά οξέα και βιταμίνες επιβάλλεται για την ορθή σωματική, αλλά και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών.
