Παρόλο που τα τελευταία χρόνια, η επιστήμη και η τεχνογνωσία του αθλητισμού έχουν κάνει σημαντικά βήματα προόδου, οι τραυματισμοί κατά την άσκηση έχουν παραμείνει σε υψηλά επίπεδα και μάλιστα θα μπορούσαμε να πούμε πως έχουν αυξηθεί. Αποτελούν, μάλιστα, έναν από τους σημαντικότερους λόγους που οι αθλητές, είτε σε επαγγελματικό, είτε σε ερασιτεχνικό επίπεδο, σταματούν την άσκηση. Ας απαριθμήσουμε τους πιο συνηθισμένους τραυματισμούς, τις αιτίες και τους τρόπους αντιμετώπισης και πρόληψής τους.
Διαβάστε επίσης: Διατροφή & Άσκηση για διατήρηση της υγείας!
Ποιες οι σημαντικότερες κακώσεις;
Οι σημαντικότερες κακώσεις που έχουν παρατηρηθεί σε ομαδικά και ατομικά αγωνίσματα και αθλήματα, αλλά και στους απλούς αθλούμενους των γυμναστηρίων είναι:
- οι μυϊκές διατάσεις-τραβήγματα
- οι θλάσεις 1ου και 2ου βαθμού
- τα διαστρέμματα
- τα εξαρθρήματαοι κακώσεις υπέρχρησης
Ακολουθούν αντιπροσωπευτικά παραδείγματα για καθεμία από τις παραπάνω κακώσεις για να γίνουν πιο κατανοητές:
Διάστρεμμα αστραγάλων
Οι περισσότεροι άνθρωποι τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους θα αντιμετωπίσουν την παραπάνω κάκωση, η οποία οφείλεται σε αδέξια, απότομη κίνηση αλλά και σε σύγκρουση. Χαρακτηρίζεται η διάταση ή ρήξη των συνδέσμων.
Ιδιαίτερα δημοφιλής σε ομαδικά αθλήματα, π.χ. ποδόσφαιρο και μπάσκετ, σε αθλητές που ασχολούνται με δρομικά αγωνίσματα στίβου, σε χορευτές επαγγελματίες και μη, καθώς και στους απλούς αθλούμενους των γυμναστηρίων που χρησιμοποιούν κυρίως τους διαδρόμους τρεξίματος.
Τραβήγματα - Πιασίματα μυών
Δεν υπάρχει αθλούμενος που δεν έχει νιώσει ποτέ του την συγκεκριμένη αίσθηση στους μύες του. Η έντονη γυμναστική, οι απότομες κινήσεις, ένα βάρος που σηκώσαμε απρόσεκτα, οδηγεί τους μύες μας σε αιφνιδιασμό, σε μία κατάσταση στην οποία δεν ήταν έτοιμοι να αντιδράσουν, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε έναν μυϊκό σπασμό, που με την σειρά του οδηγεί σε πόνο.
Ενοχλήσεις - πόνοι στα γόνατα
Οι καθημερινές επιβαρύνσεις που δέχονται τα γόνατά μας, τα κάνουν να είναι από τα πιο επιρρεπή σημεία του σώματός μας σε τραυματισμούς. Έχει υπολογιστεί πως, κάθε χρόνο, κάνουμε εκατομμύρια βήματα. Το τρέξιμο, το περπάτημα, η έντονη γυμναστική, οδηγούν την συγκεκριμένη άρθρωση σε συχνούς και αρκετά επώδυνους τραυματισμούς.
Οι πιο συνηθισμένοι είναι τα διαστρέμματα, οι τενοντίτιδες, οι τραυματισμοί, οι μηνίσκοι, οι παθήσεις των χιαστών συνδέσμων, της επιγονατίδας, του χόνδρου, παθήσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε καταστάσεις αρκετά σοβαρές για τη συγκεκριμένη άρθρωση.
Πόνοι στη μέση
Πολλές φορές κατά την διάρκεια ενός προπονητικού προγράμματος νιώθουμε έναν πόνο που με τον καιρό γίνεται εντονότερος. Ξεκινά με μία ελαφριά ενόχληση και καταλήγει πολλές φορές στην πλήρη μας αδυναμία μας να κινηθούμε και να σταθούμε σωστά.
Οι υπερβολικές καταπονήσεις της μέσης, η αδυναμία των μυών της συγκεκριμένης περιοχής, η κακή μας στάση, η λάθος τεχνική εκτέλεση κάποιων ασκήσεων, οδηγούν την σπονδυλική μας στήλη και τη μέση μας σε… περιπέτειες.
Μία ελαφριά οσφυαλγία ή ισχυαλγία, μπορούν να δώσουν την θέση τους σε πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως δισκοκήλη, σπονδυλολίσθηση, σπονδυλοαρθρίτιδα, παθήσεις ιδιαίτερα ενοχλητικές και δύσκολα αντιμετωπίσιμες.
Επικονδυλίτιδες - τενοντίτιδες
Ιδιαίτερα ενοχλητικές και επώδυνες παθήσεις, που προκύπτουν λόγω υπέρχρησης κυρίως των αρθρώσεων του ώμου και του αγκώνα. Όσον αφορά την επικονδυλίτιδα, είναι γνωστή η ονoμασία «αγκώνας των τενιστών» (tennis elbow).
Χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο στην εξωτερική περιοχή του αγκώνα, ο οποίος μπορεί να ακτινοβολεί είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω. Αν και έχει επικρατήσει να ονομάζεται έτσι, δεν σημαίνει πως και απλοί άνθρωποι και ασκούμενοι δεν έχουν την συγκεκριμένη πάθηση, μιας και όπως είπαμε θεωρείται πάθηση υπέρχρησης.
'Οσον αφορά στις τενοντίτιδες, αυτές είναι οι φλεγμονές και οι ερεθισμοί των τενόντων του σώματός μας και κυρίως του ώμου, του αγκώνα, των καρπών και των ποδιών. Αρκετοί αθλητές υποφέρουν, και μάλιστα χάνουν αρκετές ώρες προπόνησης, λόγω της συγκεκριμένης πάθησης. Κολυμβητές, αθλητές του γκολφ, βολεϋμπολίστες, αθλητές της άρσης βαρών, απλοί ασκούμενοι με όργανα γυμναστικής είναι μερικοί από τους παθόντες.
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην πρόληψη των κακώσεων;
Επειδή λοιπόν ο σκοπός της γυμναστικής δεν είναι να δημιουργήσει, αλλά να λύσει προβλήματα, σκόπιμο θα ήταν να ελαχιστοποιηθούν οι συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν σε τραυματισμούς και σε μακροχρόνια απουσία από την άσκηση γενικότερα.
Οι σημαντικότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόληψη των αθλητικών κακώσεων στον αθλητισμό, είναι ιεραρχικά:
- η γενική και ειδική προθέρμανση
- η καλή φυσική κατάσταση (αντοχή, ταχύτητα, ευκαμψία, δύναμη)
- οι ορθές και ειδικές διατατικές ασκήσεις (ενεργητικές ή παθητικές)
- οι προληπτικές ιατρικές εξετάσεις(ιστορικό υγείας, φυσική εξέταση, εργαστηριακό και ακτινολογικό έλεγχο, ηλεκτροκαρδιογράφημα, εργοσπιρομετρικός έλεγχος)
- ο αθλητικός προστατευτικός εξοπλισμός (επικαλαμίδες, γάντια, επιγονατίδες, υποδήματα, οδοντοστοιχίες, κράνος, ειδικά γυαλιά, ζώνες, ιμάντες)
- η σωστή αθλητική διατροφή(της προετοιμασίας, κατά την άσκηση. μετά την άσκηση)
Από τα ανωτέρω προκύπτει πως αρκετοί τραυματισμοί κατά την άσκηση θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, με την σωστή κατάρτιση όλων όσων ασχολούνται με τον αθλητισμό, πριν και κατά την διάρκεια της άσκησης!
