Τι είναι η δίαιτα Hey;
Πρόκειται για τη δίαιτα που προωθεί τη λογική του «σωστού» συνδυασμού τροφών, ο οποίος βελτιώνει σημαντικά την πέψη και οδηγεί σε απώλεια βάρους. Για το λόγο αυτό άλλωστε είναι γνωστή και ως «συνδυαστική» ή «διαχωριστική» δίαιτα, ως δίαιτα «συμβατών τροφίμων» κ.ά. Πιο συγκεκριμένα, η εν λόγω δίαιτα αποκλείει αυστηρά την πρόσληψη υδατανθράκων και πρωτεϊνών στο ίδιο γεύμα με το επιχείρημα ότι οι τροφές αυτές όταν συνδυάζονται δυσχεραίνουν τη διαδικασία της πέψης, προκαλώντας δυσάρεστες συνέπειες για την υγεία.
Η φιλοσοφία της
Ο άνθρωπος που ευθύνεται για την αναβίωση της εν λόγω δίαιτας κατά τη δεκαετία του '40 ήταν ένας Αμερικανός γιατρός, ο William Hey. Έκτοτε, η θεωρία του έχει επανέλθει στο προσκήνιο είτε αυτούσια είτε με πολλές παραλλαγές, όπως η «δίαιτα του Μπέβερλι Χιλς» και η «δίαιτα Fit for Life». Ο ίδιος αφιέρωσε 4 χρόνια στην αγωγή των ασθενών του πάνω σε διαιτολογική βάση, στοχεύοντας στην απόδειξη της πεποίθησής του ότι είμαστε αυτό ακριβώς που τρώμε και ότι «το σώμα είναι απλώς μία σύνθεση των ουσιών που εισέρχονται μέσα στον οργανισμό με τη μορφή υγρών και στερεών τροφών». Μέσα σ' αυτό το χρονικό διάστημα βρήκε πολλές αποδείξεις για την ορθότητα της θεωρίας του, καθώς και για το ότι ο καθένας μπορεί να έχει την καλύτερη δυνατή υγεία αν καταναλώνει τις κατάλληλες τροφές με τον κατάλληλο τρόπο (αρκεί ωστόσο, να μην υπάρχουν σοβαρές, μη αναστρέψιμες οργανικές δυσλειτουργίες).
Κακοί συνδυασμοί εμποδίζουν την πέψη
Πιο συγκεκριμένα, ο Χέι υποστήριξε ότι οι κακοί συνδυασμοί τροφών εμποδίζουν την ομαλή διαδικασία της πέψης και παράλληλα προσθέτουν στον οργανισμό τόσο κιλά όσο και προβλήματα υγείας. Ο ίδιος στηριζόμενος στο γεγονός ότι οι πρωτεϊνικές τροφές διαλύονται στο στομάχι με τη συνδρομή οξέων, ενώ το άμυλο απαιτεί αλκάλια για την επεξεργασία του, υποστήριξε ότι οι τροφές αυτές όταν συνδυάζονται δυσχεραίνουν τη διαδικασία της πέψης, αφήνοντας υπολείμματα στο στομάχι και τα έντερα, με αποτέλεσμα δυσάρεστες συνέπειες για την υγεία.
Ειδικότερα, όταν στο στομάχι βρίσκονται την ίδια στιγμή κρέας (δηλαδή συμπυκνωμένη πρωτεΐνη) και ζάχαρη (δηλαδή συμπυκνωμένος υδατάνθρακας), ο οργανισμός αντιδρά και κουράζεται και αλλοιώνει τα συστατικά των τροφών, είτε αποβάλλοντας ορισμένα απ' αυτά (αν και τα χρειάζεται) είτε μετατρέποντάς τα σε λίπος ή τοξίνες.
Σε γενικές γραμμές, ο συνδυασμός υδατανθράκων και πρωτεϊνών θεωρείται απαγορευτικός, τα φρούτα πρέπει επίσης να τρώγονται ξεχωριστά και με προσοχή στους αναμεταξύ συνδυασμούς τους, ενώ ανάμεσα στα γεύματα με πρωτεΐνες και σε εκείνα που περιέχουν αμυλούχες τροφές πρέπει να μεσολαβούν τουλάχιστον τέσσερις ώρες.
Τι συντελείται στο σώμα;
Πρωτεϊνούχες τροφές
Οι πρωτεϊνούχες τροφές χρειάζονται όξινο περιβάλλον για την πέψη τους. Όταν, λοιπόν, καταναλώνουμε κρέας και εισέρχεται στο στομάχι ζωική πρωτεΐνη, τότε παράγεται έκκριση υδροχλωρικού οξέος, το οποίο ενεργοποιεί την πεψίνη και η οποία με τη σειρά της διασπά και χωνεύει τις πρωτεΐνες. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι για την επιτυχή ολοκλήρωση της προαναφερθείσας διαδικασίας χρειάζεται μόνο όξινο περιβάλλον.
Αμυλούχα τρόφιμα
Σε περίπτωση που μέσα στο στομάχι εισέλθει παράλληλα και κάποια αμυλούχα ή σακχαρούχα τροφή, μαζί με τα αλκάλια που συνοδεύουν αυτού του είδους τις τροφές, τότε το όξινο περιβάλλον διαταράσσεται, με αποτέλεσμα η πέψη των πρωτεϊνών να είναι ατελής, γεγονός που μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τον οργανισμό.
Οι υδατάνθρακες αντίθετα, χρειάζονται αλκαλικό περιβάλλον για την πέψη τους. Το περιβάλλον αυτό εμφανίζεται αρχικά στο στόμα, όπου χάρη στην πτυαλίνη το άμυλο διασπάται σε πιο απλές ενώσεις πριν μπει στο λεπτό έντερο, όπου συντελείται πλέον η πέψη του. Στο διάστημα παραμονής του αμύλου στο στομάχι (30 – 40 λεπτά), η φυσιολογική οξύτητα του στομάχου δεν είναι αρκετά μεγάλη για να εξουδετερώσει το αλκαλικό περιβάλλον που χρειάζεται για την προετοιμασία του αμύλου για την τελική του πέψη στο λεπτό έντερο.
Στην περίπτωση που στο στομάχι υπάρχει κρέας ή άλλες τροφές που προκαλούν όξινες εκκρίσεις, η διαδικασία αυτή της προπαρασκευής διακόπτεται, με συνέπεια να εκτελούνται ζυμώσεις. Η πέψη επομένως των αμυλούχων τροφών, απαιτεί ύπαρξη αλκαλικού μόνο περιβάλλοντος.
Γενικότερα, όταν στο ίδιο γεύμα αναμειγνύονται πολύπλοκες αμυλούχες ενώσεις και εξίσου πολύπλοκες πρωτεϊνούχες ενώσεις, το στομάχι γίνεται πολύ όξινο για να διασπάσει το άμυλο και αντίθετα, δεν είναι αρκετά όξινο για να ξεκινήσει η πέψη των πρωτεϊνών. «Για να έχει ο οργανισμός την καλύτερη δυνατή υγεία και να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δυνατή αντίσταση στις ασθένειες, το διαιτολόγιο πρέπει να αποτελείται από τροφές που σχηματίζουν αλκάλια και τροφές που σχηματίζουν οξέα σε μία αναλογία 4 προς 1».
Πώς θα πετύχετε την αναλογία 4 προς 1;
Φροντίστε να τρώτε καθημερινά ένα γεύμα μόνο με πρωτεΐνες, ένα γεύμα μόνο με αμυλούχες τροφές και ποτέ δύο ή τρία γεύματα που να συνίστανται αποκλειστικά σε αλκαλικές τροφές. Καλό είναι επίσης, να καθιερώσετε μία ημέρα αποτοξίνωσης, κατά τη διάρκεια της οποίας θα τρώτε μόνο συχνά γεύματα με ένα μόνο φρούτο.
Συνήθως είναι πιο βολικό να τρώτε για πρωινό αλκαλικές τροφές. Εάν, ωστόσο, προτιμάτε αμυλούχες τροφές για πρωινό, φάτε αλκαλικές τροφές με σαλάτα, φρούτα και γιαούρτι το μεσημέρι ή το βράδυ.
Ποιες είναι αλκαλικές τροφές και ποιες όξινες;
Αλκαλικές
Όλα τα λαχανικά (και πατάτες αν είναι με τη φλούδα), όλες οι σαλάτες, όλα τα φρούτα (εκτός από δαμάσκηνα και κούμαρα), αμύγδαλα, γάλα, γκρέιπφρουτ, πορτοκάλι, λεμόνι, σταφίδες, μέλι, μούσλι, παξιμάδι βρώμης.
Όξινες
Κρέας, ψάρι, οστρακοειδή, αυγά, τυρί, πουλερικά, ξηροί καρποί (εκτός από αμύγδαλα), δημητριακά, ψωμί, αλεύρι και ζάχαρη.
Τι εγγυάται;
Η δίαιτα του Δρ. Χέι δεν έχει συγκεκριμένη διάρκεια, καθώς ο εμπνευστής της θεωρούσε ότι κάποιος θα μπορούσε να την κάνει τρόπο ζωής, ακολουθώντας τον καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωή του, με την προϋπόθεση όμως, μετά την ολοκλήρωσή της να προσθέσει στη διατροφή του λίγες ακόμη θερμίδες.
Ακολουθώντας κάποιος τη συγκεκριμένη δίαιτα, μπορεί να χάσει 3-5 κιλά την εβδομάδα, καθώς η δίαιτα απαγορεύει τα τσιμπολογήματα και την κατανάλωση λίπους και υδατανθράκων.
Ποιες τροφές επιτρέπονται;
Για πρωτεϊνούχα γεύματα
- Πρωτεΐνες: όλα τα κρέατα, ψάρια, οστρακοειδή, κοτόπουλο, κυνήγι, αυγά, τυρί χωριάτικό (μη επεξεργασμένο), μανιτάρια, γιαούρτι, ξηροί καρποί, σπόροι και γάλα.
- Λίπη και έλαια: βούτυρο, ανθόγαλα, κρόκος αυγού, ελαιόλαδο και ηλιέλαιο.
- Υποκατάστατα ζάχαρης: μέλι σε αυστηρά μετρημένες ποσότητες, σταφίδες, αραιωμένος παγωμένος χυμός πορτοκαλιού.
- Λαχανικά: όλα τα πράσινα λαχανικά, όλα τα λαχανικά – ρίζες (εκτός πατάτας), μανιτάρια.
- Σαλατικά: αβοκάντο, παντζάρια, λάχανο, καρότο, σέλινο, ραδίκια, αγγούρι, ρίζα μάραθου, μαρούλι, μαϊντανός, πράσινη και κόκκινη πιπεριά, ρεπάνια, σπόροι, ντομάτες.
- Φρούτα: μήλο, βερίκοκο, κεράσι, μύρτιλο, γκρέιπφρουτ, σταφύλι, λεμόνι, μάνγκο, νεκταρίνι, αχλάδι, ροδάκινο, δαμάσκηνο, φράουλα, μανταρίνι.
- Ποτά: αραιό τσάι ή καφέ (όχι όμως στιγμιαίο), ρόφημα από βότανα, πράσινο τσάι, φρουτοχυμός ώριμων και ξινών φρούτων αραιωμένος με νερό
Για αμυλούχα γεύματα
- Δημητριακά – σιτηρά: σιτάρι, βρώμη, κριθάρι, σίκαλη, καλαμπόκι, κεχρί, ψωμί από αλεύρι 100% ολικής αλέσεως, αλεύρι 100% και 85% ολικής αλέσεως.
- Φρούτα: μπανάνα, χουρμάς, σύκο, σταφίδα, σταφύλι (μόνο πολύ γλυκιά ποικιλία), παπάγια, αχλάδι. ΠΡΟΣΟΧΗ! Όλα τα φρούτα πρέπει να είναι εντελώς ώριμα.
- Γλυκαντικά: μέλι, μελάσα, ζάχαρη μπαρμπάντος. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αποφύγετε τα «κρυφά σάκχαρα» που περιέχονται στο γιαούρτι του εμπορίου με γεύση φρούτων ή στους εμφιαλωμένους φρουτοχυμούς.
- Γάλα: Σε μικρή ποσότητα μόνο
- Λαχανικά: όλα τα πράσινα λαχανικά, όλες οι πράσινες ρίζες, μανιτάρια, πατάτες (με τη φλούδα).
Αυγά
- μόνο οι κρόκοι.
Λίπη
- βούτυρο, ανθόγαλα, κρόκοι αυγών, ελαιόλαδο και ηλιέλαιο
- Σάλτσες για σαλάτα: γλυκιά κρέμα (sour cream), πολτοποιημένη ωμή ντομάτα με λάδι, πάπρικα και καρυκεύματα. ΠΡΟΣΟΧΗ! Τρώτε σε καθημερινή βάση ανεπεξέργαστο φύτρο σιταριού, καθώς και ανεπεξέργαστα πίτουρα.
Ποτά
- καφές, τσάι, ροφήματα από βότανα, υποκατάστατα του καφέ από δημητριακά, χυμός ντομάτας, χυμός ωμών λαχανικών, χυμός γλυκών σταφυλιών.
Για αλκαλικά γεύματα
Η πρωτεϊνούχα του μορφή μπορεί να περιλαμβάνει όλα όσα περιλαμβάνει ένα πρωτεϊνούχο γεύμα, ενώ η αμυλούχα του μπορεί να συνίσταται σε πατάτα (με τη φλούδα) σερβιρισμένη με βούτυρο και συνοδευόμενη με σαλάτα ή πράσινα μαγειρεμένα λαχανικά. Το φρούτο θα πρέπει να επιλεγεί από τη λίστα για τα αμυλούχα γεύματα. Όσον αφορά στα ποτά, ισχύει ό,τι και για τα πρωτεϊνούχα γεύματα. Ωστόσο, επειδή το γάλα συνδυάζεται καλύτερα με φρούτα και λαχανικά, δοκιμάστε να το πίνετε μαζί με ένα πρωινό από φρούτα.
Ποιες τροφές απαγορεύονται;
Εξευγενισμένοι υδατάνθρακες, όπως ζάχαρη και όλα τα παράγωγά τηςΆσπρο αλεύρι και τα παράγωγά του (ψωμί, κέικ, μπισκότα, πουτίγκες και γλυκά)Άσπρο αναποφλοίωτο ρύζιΕξευγενισμένα δημητριακάΑεριούχα αναψυκτικά και εμφιαλωμένοι φρουτοχυμοί«Κρυφή ζάχαρη» η οποία περιέχεται για παράδειγμα στο μούσλι για πρωινό, στα κορν-φλέικς με μεγάλη περιεκτικότητα σε αδρανείς ίνες, παγωτά εμπορίου, κέτσαπ, ποτά τύπου Κόλα, σάλτσες για σαλάτες κ.ά.Τροφές εργοστασίου και στιγμιαίες τροφές.
Ομάδες συμβατών τροφών
Το βασικό είναι να καταναλώνετε τα τρόφιμα κάθε ομάδας μόνα τους ή σε συνδυασμό με αυτά της ουδέτερης ομάδας (ομάδα Δ). Σε γενικές γραμμές, μπορείτε να συνδυάσετε τα τρόφιμα της ομάδας Α με αυτά της Δ, τα τρόφιμα της ομάδας Β με αυτά της Δ, ενώ τα τρόφιμα της ομάδας Γ, πρέπει να τα καταναλώνετε πάντα μόνα τους, καθώς δε μπορούν να συνδυαστούν με τα τρόφιμα καμιάς άλλης ομάδας.
- Ομάδα Α: ζυμαρικά, ρύζι, πατάτες, καρότα, αβοκάντο
- Ομάδα Β: ψάρια, πουλερικά, κυνήγι, κρέας, θαλασσινά, φασόλια, γαλακτοκομικά, ξηροί καρποί.
- Ομάδα Γ: μήλα, βερίκοκα, κεράσια, χουρμάδες, μάνγκο, νεκταρίνια, ανανάς, παπάγια, ροδάκινα, σύκα, αχλάδια, μούρα, γκρέπιφρουτ, πορτοκάλι, λεμόνι, καρπούζι, πεπόνι.
- Ομάδα Δ: λάχανο, σέλινο, μαρούλι, πράσο, κουνουπίδι, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, πιπεριές, ντομάτα, αγγούρι, ραδίκια, μαϊντανός, σπαράγγια, αγκινάρες, κρεμμύδια.
Ποιοι δε χρειάζονται τη δίαιτα του Δρ. Χέι;
- Όσοι είναι ικανοποιημένοι από την κατάσταση της υγείας τους
- Όσοι ακολουθούν διατροφικό πρόγραμμα χωρίς συνδυασμό των τροφών και χωρίς να αντιμετωπίζουν ενοχλήσεις
Η διατροφολόγος σχολιάζει
Πλούσια σε φυτικές ίνες
Η συγκεκριμένη δίαιτα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και αποκλείει τελείως τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τις έτοιμες τροφές. Μέχρι εδώ συμφωνεί απόλυτα με τα πρότυπα μιας υγιεινής διατροφής. Η φιλοσοφία της διατροφής όμως στηρίζεται στην άποψη του Dr. Hey ότι οι τροφές πρέπει να διαχωρίζονται σε διαφορετικά γεύματα ανάλογα με το είδος τους (πρωτεϊνούχες ή αμυλούχες) και ότι ο συνδυασμός τους είναι αυτός που μας παχαίνει και όχι η ποσότητα της τροφής.
Δεν υπάρχουν όμως έρευνες που να τεκμηριώνουν την άποψη ότι χωνεύουμε πιο εύκολα όταν τρώμε χωριστά την πατάτα από το κρέας και ότι η κακή χώνεψη οδηγεί στην αύξηση του βάρους. Εξάλλου οι περισσότερες τροφές περιέχουν και λίπος και πρωτεΐνες και υδατάνθρακες σε διαφορετικά ποσοστά (πχ τα όσπρια περιέχουν πρωτεΐνες και υδατάνθρακες, ενώ το γάλα περιέχει και τις τρεις βασικές ομάδες δηλαδή λίπος, πρωτεΐνη και υδατάνθρακες).
Απώλεια βάρους λόγω λίγων θερμίδων
Επομένως το γαστρεντερικό μας σύστημα είναι εκπαιδευμένο να χωνεύει παράλληλα όλες τις ομάδες τροφίμων και ο συνδυασμός τους ούτε μας αρρωσταίνει ούτε μας παχαίνει. Η απώλεια βάρους οφείλεται καθαρά στις λίγες θερμίδες της δίαιτας και όχι στο διαχωρισμό των τροφών.
Μειωμένη κατανάλωση γαλακτοκομικών
Επίσης η δίαιτα περιορίζει την κατανάλωση γαλακτοκομικών με αποτέλεσμα τη μειωμένη πρόσληψη ασβεστίου. Είναι δύσκολο να εφαρμοστεί και τα τρόφιμα που προτείνει δε βρίσκονται εύκολα στην αγορά. Θα πρέπει να αποφεύγεται η εφαρμογή αυτής της δίαιτας από ηλικιωμένα άτομα, παιδιά, γυναίκες σε εγκυμοσύνη και ασθενείς.
Πιθανοί αποκλεισμοί τροφίμων
Είναι πολύ πιθανό κατά την προσπάθεια της εφαρμογής της δίαιτας πολλοί άνθρωποι να αποκλείουν κάποιες ομάδες τροφίμων με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από ανεπαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών.
Μια σωστή και υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων στις κατάλληλες αναλογίες και η απώλεια βάρους στηρίζεται στη μείωση της προσλαμβανόμενης ενέργειας
Καλό θα ήταν όταν αποφασίσει κανείς να χάσει βάρος να απευθυνθεί σε κάποιον διαιτολόγο-διατροφολόγο ο οποίος θα προτείνει το ιδανικό και εξατομικευμένο δαιτολόγιο, στηριζόμενος στον τρόπο ζωής, τις συνήθειες και τις ανάγκες του κάθε ατόμου. Όταν η διατροφή στηρίζεται στις προσωπικές απαιτήσεις και ανάγκες μας είναι πιο εύκολο να εφαρμοστεί και το κυριότερο να διατηρηθεί ακόμα και όταν φτάσουμε στο στόχο μας.
