Τι είναι η εφέδρα;
Η εφέδρα, ή αλλιώς Ma Huang, είναι ένα φυτό που προέρχεται από την Ασία, συγκεκριμένα φύεται στη Μογγολία, σε περιοχές της νοτιοανατολικής Ρωσία καθώς και στην Κίνα. Χρησιμοποιείται εδώ και 2000 χρόνια στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική για πολλούς διαφορετικούς σκοπούς, ενώ υπάρχουν αναφορές για κατανάλωση ενός ροφήματος από εφέδρα στους ιθαγενείς της Αμερικής. Ένα από τα τέσσερα ενεργά συστατικά της εφέδρας είναι η εφεδρίνη.
Τι είναι η εφεδρίνη;
Η εφεδρίνη είναι ενεργό συστατικό της εφέδρας και ανήκει σε μία κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται συμπαθομιμητικά και διεγείρει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, προκαλώντας:
- αύξηση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης
- στένωση των αιμοφόρων αγγείων (αγγειοσυστολή)
- χάλαση των βρογχικών μυών (βρογχοδιαστολή)
Εξαιτίας των δράσεων αυτών, η εφεδρίνη, χρησιμοποιείται σε φαρμακευτική αγωγή κυρίως για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του άσθματος και στις αλλεργικές ρινίτιδες, αλλά και σε φάρμακα για καρδιαγγειακές παθήσεις.
Πού χρησιμοποιείται η εφεδρίνη;
Εκτός από αυτές τις περιπτώσεις, την τελευταία περίπου 20ετία, η εφεδρίνη έχει χρησιμοποιηθεί και στην απώλεια βάρους.
Πολλές παλαιότερες κλινικές μελέτες έχουν εξετάσει τη χορήγηση εφεδρίνης και έχουν δείξει ότι τα άτομα που έλαβαν εφεδρίνη είχαν μεγαλύτερη μείωση του σωματικού βάρους και του σωματικού λίπους από τα άτομα που δεν έλαβαν. Αυτό το εύρημα επιβεβαιώνεται και σε μία μετανάλυση κλινικών μελετών, η οποία έδειξε ότι η χορήγηση εφεδρίνης οδηγεί σε μεγαλύτερη μείωση του σωματικού βάρους περίπου 1 κιλό ανά μήνα. Μεταγενέστερη μελέτη έδειξε όφελος περίπου 1,5 κιλά στη χορήγηση εφεδρίνης σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα σε χρονικό διάστημα 3 μηνών περίπου. Η δράση της φαίνεται ότι έγκειται στην αύξηση του μεταβολικού ρυθμού, δηλαδή σε αύξηση της ενέργειας που καταναλώνει ο οργανισμός για να επιτελέσει τις βασικές του λειτουργίες. Ωστόσο, τα δεδομένα που έχουμε είναι για βραχυπρόθεσμο χρονικό διάστημα έως και 6 μήνες, ενώ δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά της για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Επιπλέον, η εφεδρίνη χρησιμοποιείται για βελτίωση της αθλητικής απόδοσης καθώς έχει φανεί ότι μπορεί να έχει επίδραση στη μείωση του καταβολισμού των μυών. Ωστόσο, σύμφωνα με μετανάλυση κλινικών μελετών δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για το όφελος που μπορεί να έχει κάποιος στην αθλητική του απόδοση μετά τη χορήγηση εφεδρίνης.
Είναι ασφαλής η χρήση της;
Όπως είδαμε και νωρίτερα δεν υπάρχουν δεδομένα για τη μακροχρόνια λήψη σε διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών. Στις ΗΠΑ έχει απαγορευτεί η διάθεση και η χρήση της εφεδρίνης από το 2004. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος φορέας, ο FDA (Food & Drug Administration) έχει απαγορεύσει την κυκλοφορία των σκευασμάτων που περιέχουν εφεδρίνη. Ακόμη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αντιντόπινγκ, ο οποίος ιδρύθηκε από την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, συγκαταλέγει την εφεδρίνη ως ύποπτη ουσία, με ανώτερο επιτρεπόμενο όριο ανίχνευσης στα ούρα του αθλητή 10μg.
Τι επιπλοκές έχει η υπερβολική λήψη εφεδρίνης;
Η χορήγηση εφεδρίνης έχει αρκετές παρενέργειες γεγονός που οδήγησε και τον FDA στην απόφαση για απαγόρευσή της. Η μη ελεγχόμενη λήψη εφεδρίνης μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικά συμπτώματα όπως ζαλάδες, νευρικότητα, τρέμουλο, αϋπνία και σε γαστρεντερολογικά συμπτώματα όπως ναυτία και απώλεια όρεξης. Το ανώτερο μελετημένο όριο χορήγησης είναι οι 6 μήνες ωστόσο η παρατεταμένη χρήση της μπορεί να οδηγήσει σε ταχυκαρδία, υπέρταση και έμφραγμα. Τέλος, η εφεδρίνη, οδηγεί σε αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και ελάττωση της διούρησης κάτι το οποίο ειδικά τους θερινούς μήνες μπορεί να προκαλέσει κρούσματα θερμοπληξίας.
Η γνώμη του ειδικού
Πολλές φορές μπαίνουμε στον πειρασμό να δοκιμάσουμε διάφορα σκευάσματα, περίεργες δίαιτες και ανορθόδοξες πρακτικές με βασικό σκοπό να χάσουμε σωματικό βάρος! Ιδιαίτερα την περίοδο πριν το καλοκαίρι τις περισσότερες γυναίκες μας πιάνει ένα τεράστιο άγχος για το πώς θα βγούμε στην παραλία! Πράγματι στην αγορά μπορεί να υπάρχουν φυσικά σκευάσματα όπως η εφεδρίνη καθώς και πολλά άλλα, τα οποία μπορεί να έχουν κάποιο όφελος στην προσπάθεια για μείωση του σωματικού βάρους. Ωστόσο δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως οι θεμέλιοι λίθοι για ένα υγιές σωματικό βάρος είναι η ισορροπημένη διατροφή και η άσκηση. Συνεπώς, καλό θα είναι να εμπιστευόμαστε τους ειδικούς και να συμβουλευόμαστε ένα διαιτολόγο σε περίπτωση που θέλουμε να χάσουμε σωματικό βάρος και να αλλάξουμε διατροφικές συνήθειες.
