Λεξικό Διατροφής

Βούτυρο Κάσιους

18 Δεκεμβρίου 2024
144 Προβολές
5 λεπτά να διαβαστεί
vazo me fystikoboutyro kasious

www.canva.com

Τι είναι και πως δημιουργείται;

Το βούτυρο από κάσιους είναι το άλειμμα που προκύπτει από την άλεση των ξηρών καρπών κάσιους. Για την παρασκευή του χρειάζεται μόνο ένα μπλέντερ. Θα πρέπει αρχικά να ψήσουμε τα κάσιους πάνω σε αντικολλητικό χαρτί, σε προθερμασμένο φούρνο στους 170 βαθμούς Κελσίου για περίπου 10 λεπτά, ώστε να πάρουν ένα χρυσαφί χρώμα. Αφού κρυώσουν, τα βάζουμε στο μπλέντερ και τα αλέθουμε μέχρι να σχηματιστεί μια ενιαία βουτυράτη υφή.

Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας είναι επιτακτική ανάγκη να διατηρηθούν οι θρεπτικές ιδιότητες των κάσιους, προκειμένου να αποκομιστούν τα οφέλη των φρέσκων ξηρών καρπών με τη μορφή βουτύρου. Απαιτείται κατάλληλη φροντίδα για να ελαχιστοποιηθεί η μετατροπή των υγιεινών συστατικών σε ανθυγιεινά συστατικά κατά την επεξεργασία και την περαιτέρω αποθήκευση.

Αν θέλουμε, μπορούμε να προσθέσουμε αλάτι για να δώσουμε ένταση. Για πιο γλυκιά εκδοχή, μπορούμε να προσθέσουμε βανίλια ή όποιο άλλο γλυκαντικό θέλουμε (όπως ζάχαρη κάθε είδους, μέλι, σιρόπι αγαύης, σιρόπι σφενδάμου), κανέλλα ή κακάο. 

Μπορούμε να το αποθηκεύσουμε σε γυάλινο δοχείο, όπου μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο περίπου για 6-8 εβδομάδες. Αν θέλουμε να το αποθηκεύσουμε για μεγαλύτερο διάστημα, μπορούμε να το βάλουμε σε ειδικό δοχείο στην κατάψυξη και να το διατηρήσουμε έως και 6 μήνες.

Ποια η Διατροφική του αξία;

Το βούτυρο κάσιους περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά των κάσιους. Το κάσιους δεν είναι ξηρός καρπός. Είναι ο σπόρος του φρούτου Cashew με σχήμα μήλου. Ο αποφλοιωμένος καρπός του μοιάζει με νεφρό. Το δέντρο Cashews ευδοκιμεί και καλλιεργείται σε περιοχές με τροπικό κλίμα όπως η Ινδία, η Νότια Αμερική και η Αφρική.  Περιέχει σημαντική ποσότητα απαραίτητων μετάλλων και ιχνοστοιχείων, όπως φώσφορο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, σίδηρο και ψευδάργυρο.

Το βούτυρο κάσιους επίσης περιέχει τρυπτοφάνη, ένα σημαντικό αμινοξύ που βοηθά στη διέγερση της παραγωγής της σεροτονίνης. Επίσης, αποτελεί εξαιρετική χορτοφαγική πηγή πρωτεΐνης και χαλκού, διαθέτει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, εξασφαλίζοντας την ομαλή λειτουργία του οργανισμού μας, καθώς επίσης και φυτικές ίνες που προκαλούν το αίσθημα του κορεσμού.

Περιέχει καλά μονοακόρεστα λιπαρά, ελάχιστους υδατάνθρακες και αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως πολυφαινόλες, φυτοστερόλες και καροτενοειδή, και αντιοξειδωτικά στοιχεία όπως σελήνιο και βιταμίνη Ε. Τα 100γρ. βούτυρο κάσιους αποδίδουν 587 θερμίδες.

voutyro apo fystikia kasious


Διαβάστε επίσης: Η διατροφική αξία του Κάσιους


Σύγκριση με άλλα παρόμοια βούτυρα

Παλαιότερα, το μόνο βούτυρο ξηρών καρπών που γνωρίζαμε ήταν το φυστικοβούτυρο αλλά πλέον υπάρχει ποικιλία βουτύρων ξηρών καρπών αλλά και σπόρων. Τα πιο γνωστά είναι το αμυγδαλοβούτυρο, το φουντουκοβούτυρο και το βούτυρο κάσιους, καθώς και μίξη αυτών. Η μορφή του βουτύρου είναι ένας από τους υγιεινούς τρόπους ενσωμάτωσης ξηρών καρπών και σπόρων στην κανονική μας διατροφή.

Γενικά, τα βούτυρα ξηρών καρπών χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο είτε πάνω σε ψωμί, είτε σε smoothies είτε και ως σος. Όσον αφορά τη θερμιδική τους απόδοση, το βούτυρο κάσιους περιέχει τις λιγότερες θερμίδες ανά 100γρ (587 kcal), ενώ το φυστικοβούτυρο τις περισσότερες (632 kcal). Ενώ περιέχει τα λιγότερα συνολικά λιπαρά συγκριτικά με τα υπόλοιπα (49γρ), τα περισσότερα κορεσμένα λιπαρά (9γρ) και τους περισσότερους υδατάνθρακες (28γρ).  Όμως, περιέχει τη λιγότερη πρωτεΐνη και τις λιγότερες φυτικές ίνες.

Παρόλο που υπάρχουν κάποιες μικρές διαφορές στη θρεπτική τους αξία, όλα αποτελούν εξαιρετικές υγιεινές επιλογές και μπορούν να ενταχθούν στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.

Ποια τα οφέλη του;

Αν και αρκετά θερμιδογόνο, μελέτες δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωσή του, δε συμβάλλει στην παχυσαρκία και αντιθέτως έχει αποδειχθεί ότι δίαιτες που περιέχουν ξηρούς καρπούς ή/και βούτυρά τους έχουν βοηθήσει στη μεγαλύτερη απώλεια βάρους. Αυτό συμβαίνει γιατί περιέχει καλά λιπαρά, βιταμίνες και μέταλλα, που είναι ωφέλιμα για την υγεία. Επίσης, συμβάλλει στον κορεσμό περισσότερο από άλλα σνακ που είναι πλούσια σε ζάχαρη και ζωικά λιπαρά.

Επιπλέον, τα καλά λιπαρά, μονοακόρεστα και πολυακόρεστα, που περιέχει συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων της κακής (LDL) χοληστερόλης και συμβάλλουν στην προστασία από καρδιαγγειακά νοσήματα. Σε μια μελέτη στην Αμερική, η ενσωμάτωση κάσιους σαν σνακ, αντί για πατατάκια σε τυπικές αμερικανικές δίαιτες, έδειξε ότι μειώνει τη συνολική χοληστερόλη και την «κακή» LDL χοληστερόλη, σε σύγκριση με μια κλασική διατροφή. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης υποστηρίζουν ότι η καθημερινή κατανάλωση κάσιους ή βουτύρων του, όταν αυτό αντικαθιστά ένα σνακ πλούσιο σε υδατάνθρακες, μπορεί να είναι μια απλή διατροφική στρατηγική που βοηθά στη διαχείριση της ολικής χοληστερόλης και της «κακής» LDL χοληστερόλης. Σε μια όμως μετα-ανάλυση πέντε κλινικών δοκιμών, με 246 συμμετέχοντες να καταναλώνουν κάσιους και 235 να λαμβάνουν εικονικό φάρμακο, βρέθηκε ότι η ενσωμάτωση κάσιους μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα τριγλυκεριδίων καθώς και τη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση χωρίς σημαντικές επιπτώσεις σε άλλους καρδιομεταβολικούς παράγοντες (όπως τη συνολική χοληστερόλη, την «καλή» HDL-C και την «κακή» LDL-C). 

Ακόμη, περιέχει πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης, απαραίτητη για τις χορτοφαγικές και vegan δίαιτες καθώς και για τις περιόδους της ορθόδοξης νηστείας. Το βούτυρο κάσιους είναι μια εξαιρετική πηγή υγιεινής φυτικής πρωτεΐνης, περιέχοντας 4,9g πρωτεΐνης ανά μερίδα 28g (αποτελώντας το 17,5% της ημερήσιας πρωτεΐνης που χρειαζόμαστε).

Περιέχει αρκετά αντιοξειδωτικά, που βοηθούν στην προστασία από τη γήρανση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ορισμένες μορφές καρκίνου. Ουσιαστικά, εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίοι προκαλούν βλάβες στα κύτταρα. Βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και στη διατήρηση της ομοιόστασης του σώματος. Σε έρευνα που μελετήθηκε η επίδραση του καβουρδίσματος στην περιεκτικότητα σε φαινολικές ενώσεις και στις αντιοξειδωτικές ιδιότητες των κάσιους και των προϊόντων του, τα αποτελέσματα που προέκυψαν υποδηλώνουν ότι το ψήσιμο σε υψηλή θερμοκρασία για μικρό χρονικό διάστημα ενισχύει αποτελεσματικά την αντιοξειδωτική δράση των καρυδιών κάσιους.

Σε μία άλλη μελέτη παρέμβασης σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2), στους οποίους δόθηκε έμφαση στην κατανάλωση κάσιους για 8 εβδομάδες τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το βάρος, ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) και η περίμετρος μέσης δεν ήταν σημαντικά διαφορετικά σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Αυτό που βρέθηκε όμως ήταν ότι η καθημερινή κατανάλωση κάσιους μείωσε την αναλογία ινσουλίνης ορού και «κακής» LDL-C/ «καλής» HDL-C σε ασθενείς με ΣΔ2. Βέβαια, χρειάζονται ακόμα μεγαλύτερες έρευνες σε διάρκεια χρόνου και μεγέθους δείγματος για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα της μελέτης.

fystikia kasious xeri

Ποια τα μειονεκτήματά του;

Το βούτυρο κάσιους θα πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με αλλεργίες σε ξηρούς καρπούς. Αν και δε θεωρείται αμιγώς αλλεργιόγονο, όπως το φυστικοβούτυρο, καλό είναι να καταναλώνεται με μέτρο και μετά από την έγκριση του ειδικού ιατρού.

Έχει αρκετές θερμίδες και θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο από άτομα που βρίσκονται σε πρόγραμμα απώλειας βάρους. Αυτό γιατί όταν καταναλώνουμε ωμά κάσιους, έχει βρεθεί από κλινικές έρευνες ότι περιέχουν λιγότερες θερμίδες από τις αναγραφόμενες στις ετικέτες τροφίμων, γιατί το λίπος τους αποβάλλεται ολόκληρο στα κόπρανα και δεν αφομοιώνεται. Το ίδιο όμως δε συμβαίνει με τα βούτυρα των ξηρών καρπών, τα οποία αφομοιώνονται πλήρως από τον οργανισμό.

Επίσης, περιέχει και κάποια κορεσμένα λιπαρά. Περίπου το ένα τρίτο του κορεσμένου λίπους στα κάσιους είναι το στεαρικό οξύ, το οποίο έχει σχετικά ουδέτερη επίδραση στα λιπίδια του αίματος, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα κάσιους και τα βούτυρά τους θα μπορούσαν να έχουν παρόμοια αποτελέσματα με εκείνα άλλων ξηρών καρπών. Ωστόσο, τα κλινικά δεδομένα για τα κάσιους και τα λιπίδια του αίματος είναι περιορισμένα.

Ακόμα, περιέχει φυτικό οξύ. Το φυτικό οξύ είναι η κύρια μορφή αποθήκευσης του φωσφόρου στα δημητριακά, τα όσπρια, τους ελαιούχους σπόρους και τους ξηρούς καρπούς. Το φυτικό οξύ είναι γνωστό ως αναστολέας απορρόφησης που χηλοποιεί τα μικροθρεπτικά συστατικά και τα εμποδίζει να είναι βιοδιαθέσιμα, επειδή δεν υπάρχει το κατάλληλο ένζυμο στο πεπτικό μας σύστημα για τη διάσπασή του. Το φυτικό οξύ μπορεί να μειωθεί αν μουλιάσετε τα κάσιους σε κρύο νερό για μερικές ώρες πριν τα προσθέσετε στα σνακ ή τις συνταγές σας.

Παράλληλα, μπορεί το συσκευασμένο βούτυρο κάσιους να περιέχει και πρόσθετα συστατικά, όπως αλάτι, φοινικέλαιο ή άλλο φυτικό έλαιο, ζάχαρη ή συντηρητικά με στόχο να βελτιωθεί η επαλειψιμότητα του, η υφή του ή η διάρκεια ζωής τους.

Τέλος, έχει αρκετά μεγάλο κόστος σε σύγκριση με άλλα αλείμματα, και ακόμα μεγαλύτερο αν προέρχεται από βιολογικούς ξηρούς καρπούς.

Αξίζει να το εντάξετε στη Διατροφή σας;

Συνοψίζοντας, το βούτυρο κάσιους αποτελεί πολύ καλή επιλογή για τη βρεφική και νηπιακή διατροφή, όπου οι αυτούσιοι ξηροί καρποί απαιτούν προσοχή σε παιδιά κάτω των 4 ετών, όπου υπάρχει ο κίνδυνος πνιγμού.

Γενικότερα, μπορείτε να το απλώσετε σε ψωμί ή άλλα αρτοσκευάσματα, να το αναμίξετε μέσα σε χυλούς βρώμης ή δημητριακών, να φτιάξετε γάλα από κάσιους, να το εντάξετε σε παρασκευές όπως κέικ, μπισκότα ή μπάρες και ως σος για φρούτα ή λαχανικά.

Επιλέξτε μια καλά σφραγισμένη συσκευασία για να διατηρείται φρέσκο με αναλλοίωτη γεύση. Οι περισσότερες έρευνες υποδηλώνουν ότι με κατανάλωση 1 κουταλιάς σούπας βούτυρο κάσιους 2-3 φορές την εβδομάδα, λαμβάνετε όλα τα οφέλη του χωρίς κάποια παρενέργεια.

Καλή σας απόλαυση!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Baer DJ, Novotny JA. Metabolizable Energy from Cashew Nuts is Less than that Predicted by Atwater Factors. Nutrients. 2018 Dec 24;11(1):33. doi: 10.3390/nu11010033. PMID: 30586843; PMCID: PMC6356908.

Bolling BW, Chen C-YO, McKay DL, Blumberg JB. Tree nut phytochemicals: composition, antioxidant capacity, bioactivity, impact factors. A systematic review of almonds, Brazils, cashews, hazelnuts, macadamias, pecans, pine nuts, pistachios and walnuts. Nutrition Research Reviews. 2011;24(2):244-275. doi:10.1017/S095442241100014X

Chandrasekara N, Shahidi F. Effect of roasting on phenolic content and antioxidant activities of whole cashew nuts, kernels, and testa. J Agric Food Chem. 2011 May 11;59(9):5006-14. doi: 10.1021/jf2000772. Epub 2011 Mar 25. PMID: 21438525.

Darvish Damavandi R, Mousavi SN, Shidfar F, Mohammadi V, Rajab A, Hosseini S, Heshmati J. Effects of Daily Consumption of Cashews on Oxidative Stress and Atherogenic Indices in Patients with Type 2 Diabetes: A Randomized, Controlled-Feeding Trial. Int J Endocrinol Metab. 2019 Jan 23;17(1):e70744. doi: 10.5812/ijem.70744. PMID: 30881468; PMCID: PMC6408729.

de Souza RGM, Schincaglia RM, Pimentel GD, Mota JF. Nuts and Human Health Outcomes: A Systematic Review. Nutrients. 2017 Dec 2;9(12):1311. doi: 10.3390/nu9121311. PMID: 29207471; PMCID: PMC5748761.

Gorrepati K, Balasubramanian S, Chandra P. Plant based butters. J Food Sci Technol. 2015 Jul;52(7):3965-76. doi: 10.1007/s13197-014-1572-7. Epub 2014 Nov 26. PMID: 26139864; PMCID: PMC4486598.

Gupta RK, Gangoliya SS, Singh NK. Reduction of phytic acid and enhancement of bioavailable micronutrients in food grains. J Food Sci Technol. 2015 Feb;52(2):676-84. doi: 10.1007/s13197-013-0978-y. Epub 2013 Apr 24. PMID: 25694676; PMCID: PMC4325021.

Mah E, Schulz JA, Kaden VN, Lawless AL, Rotor J, Mantilla LB, Liska DJ. Cashew consumption reduces total and LDL cholesterol: a randomized, crossover, controlled-feeding trial. Am J Clin Nutr. 2017 May;105(5):1070-1078. doi: 10.3945/ajcn.116.150037. Epub 2017 Mar 29. PMID: 28356271.

Mahboobi S. The Effect of Cashew Nut on Cardiovascular Risk Factors and Blood Pressure: A Systematic Review and Meta-analysis (P06-117-19). Curr Dev Nutr. 2019 Jun 13;3(Suppl 1):nzz031.P06-117-19. doi: 10.1093/cdn/nzz031.P06-117-19. PMCID: PMC6573847.

Mattes RD, Kris-Etherton PM, Foster GD. Impact of peanuts and tree nuts on body weight and healthy weight loss in adults. J Nutr. 2008 Sep;138(9):1741S-1745S. doi: 10.1093/jn/138.9.1741S. PMID: 18716179.

Ειρήνη Κοντοπίδου
Ειρήνη Κοντοπίδου Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.

H Eιρήνη Κοντοπίδου είναι Κλινικός Διαιτολόγος, με επιπλέον μεταπτυχιακή εξειδίκευση (M.Sc.) στην χημεία και τεχνολογία τροφίμων. Εργάζεται ως ακαδημαϊκή υπεύθυνη του προγράμματος Διαιτολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου Θεσσαλονίκης και παρέχει διαιτολογικές υπηρεσίες στο γραφείο της στην Πυλαία Θεσσαλονίκης.