Το Φαγκρί με την επιστημονική ονομασία “pagrus pagrus”, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή ψάρια στην Ελλάδα. Ανήκει στην οικογένεια των Σπαριδών (Sparidae) όπως και η τσιπούρα, συμπεριλαμβανομένων περίπου 127 ειδών, της τάξης των Περκόμορφων, τα οποία αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη τάξη των οστέινων ψαριών και γενικότερα τη μεγαλύτερη τάξη των σπονδυλωτών ψαριών. Αυτό το ψάρι περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1758 από τον Σουηδό φυσιοδίφη Carl Linnaeus στη δέκατη έκδοση του System Naturae. Οι κοινές ονομασίες που δίνονται σε αυτό το ψάρι είναι red porgy και red seabream .
Πού εντοπίζεται το Φαγκρί;
Είναι βενθοπελαγικό είδος, καθώς ζει κοντά στον βυθό της θάλασσας, σε περιοχές με καθαρά νερά και σε βραχώδεις πυθμένες πλούσιους σε τρύπες ή αμμολασπώδη υποστρώματα. Οι βραχώδεις τρύπες του παρέχουν κάλυψη και ασφάλεια. Τα μικρότερα ψάρια του είδους βρίσκουν καταφύγιο σε θαλάσσια λιβάδια ποσειδωνίας και περιφέρονται συνήθως σε βάθος μεταξύ 10 και 80 μέτρων, αν και μπορεί να φτάσουν και στα 250 μέτρα.
Σε αντίθεση με τα μικρότερα ψάρια που ζουν κυρίως σε ρηχά νερά, τα μεγαλύτερα ψάρια προτιμούν μεγαλύτερα σε βάθος νερά που κυμαίνονται από 30 έως 250 μέτρα και συχνότερα κάτω από 150 μέτρα. Κατά τους χειμερινούς μήνες μπορεί να βρεθούν σε πιο ρηχά νερά λόγω αναζήτησης τροφής.
Ζουν ενωμένα σε κοπάδια σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου, στις βόρειες και νοτιοανατολικές ακτές του Ατλαντικού, ακόμη και στον Δυτικό Ατλαντικό (από τον κόλπο του Μεξικού μέχρι την Αργεντινή).
Είναι εύκολα αναγνωρίσιμο λόγω της μπλε κηλίδας, κοκκινωπής ράχης και του ασημί-ροζ χρώματος στα πλαϊνά του. Το κεφάλι είναι μεγάλο και κυρτό και το στόμα του στο μπροστινό μέρος έχει πολύ αιχμηρά κυνοειδή δόντια και στα πλάγια γομφίους. Το μήκος του συνήθως κυμαίνεται από 20 μέχρι 45 εκατοστά αλλά μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 80 εκατοστά και το βάρος του να ξεπεράσει τα 7 κιλά. Σε σχήμα και εμφάνιση μοιάζει αρκετά με την συναγρίδα και συχνά τα μπερδεύουν.
Φαγκρί και Αναπαραγωγή
Αναπαράγονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, πλησιάζοντας πιο κοντά στις παράκτιες ζώνες. Είναι σεξουαλικά διμορφικά (ερμαφρόδιτα), όπως όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας των Σπαριδών (για παράδειγμα Sparus aurata), με τα περισσότερα να ξεκινούν τη ζωή τους ως θηλυκά και κάποια στιγμή να αλλάζουν φύλο σε αρσενικά. Tα νεαρά θηλυκά θα γεννήσουν τα αυγά, ενώ τα μεγαλύτερα ηλικιακά (αρσενικά), θα τα γονιμοποιήσουν. Τα ψάρια φθάνουν σε σεξουαλική ωριμότητα σε ηλικία δύο ή τριών ετών. Η αλλαγή φύλου εμφανίζεται σε ένα ευρύ φάσμα μεγεθών και σε ένα ευρύ φάσμα ηλικιών (δύο έως εννέα ετών). Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο χρόνος της αλλαγής φύλου συνδέεται με κοινωνικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Πώς αλιεύεται το Φαγκρί;
Όπως όλα τα μέλη της οικογένειας των Σπαριδών, έτσι και αυτό, αλιεύεται ενεργά λόγω της εξαιρετικής ποιότητας της σάρκας του. Είναι σημαντικό είδος τόσο για εμπορική, όσο και για ψυχαγωγική αλιεία, ειδικά στη νοτιοανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών, την Αργεντινή και τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Το ψάρεμα του είναι πολύ δύσκολο λόγω του βάθους της ύπαρξης αλλά και της δημογραφικής του έλλειψης. Οι πληθυσμοί έχουν μειωθεί λόγω της υπεραλίευσης, αλλά σε ορισμένες περιοχές έχουν τεθεί ελάχιστα όρια μεγέθους για να προσπαθήσουν να το αντιμετωπίσουν. Αυτό το γεγονός οδήγησε τη βιομηχανία των θαλασσινών σε όλο τον κόσμο, να τα καλλιεργήσει ή να τα καταψύξει, με στόχο τη διαθεσιμότητά τους εντός του έτους με χαμηλό κόστος. Έτσι λοιπόν, τα αποθέματα έχουν αυξηθεί με τη χρήση της υδατοκαλλιέργειας, ιδιαίτερα στη Μεσόγειο.
Τόσο αυτοί οι περιορισμοί στην αλίευση όσο και οι υδατοκαλλιέργειες φαίνεται να επηρέασαν θετικά την βιολογική αποκατάσταση του είδους, με αποτέλεσμα η International Union for Conservation of Nature να αξιολογήσει την κατάσταση διατήρησης του ως «λιγότερο ανησυχητική».
Ποιά η Διατροφική Αξία του Φαγκρί;
Το φαγκρί με 110 kcal και 21γρ. πρωτεΐνης ανά 100γρ. θεωρείται μια ιδανική τροφή χαμηλή σε θερμίδες και πλούσια σε υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη κατάλληλη για άτομα που ακολουθούν διατροφή για απώλεια βάρους ή για αύξηση μυϊκής μάζας (αθλητές).
Περιέχουν υψηλές ποσότητες ω-3 λιπαρών οξέων και χαμηλές ποσότητες σε ω-6, γεγονός που έχει συνδεθεί, μεταξύ άλλων παραγόντων, με τον τύπο της διατροφής τους, ο οποίος ποικίλλει στις διάφορες θαλάσσιες περιοχές. Η περιεκτικότητα του ψαριού αυτού σε χοληστερόλη, βρέθηκε να είναι πολύ χαμηλότερη συγκριτικά με άλλα είδη ψαριών από τις ίδιες ή διαφορετικές θαλάσσιες περιοχές. Η συνολική ποσότητα λίπους που περιέχει είναι 4,5γρ ανά 100γρ ψαριού, ενώ τα κορεσμένα λιπαρά του να είναι μόλις 0,52γρ. γεγονός που καθιστά το φαγκρί μια άκρως υγιεινή και ασφαλή επιλογή.
Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Β6 και Β12 και θεωρείται καλή πηγή σεληνίου, φωσφόρου, ασβεστίου και καλίου. Σε μια μελέτη που έγινε στην Ελλάδα, βρέθηκε ότι η κατανάλωση μόλις 100 γραμμαρίων φαγκρί, καλύπτει ένα ικανοποιητικό ποσοστό της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης για μερικά ανόργανα στοιχεία (σίδηρο, χαλκό, ψευδάργυρο, μαγγάνιο, μαγνήσιο, νικέλιο και χρώμιο) στον ανθρώπινο οργανισμό σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα. Σύμφωνα με τα δεδομένα της βιβλιογραφίας, φαίνεται ότι τα παραπάνω ανόργανα στοιχεία τείνουν να συσσωρεύονται σε διαφορετικές συγκεντρώσεις σε κάθε μέρος του ψαριού (μύες, δέρμα, κεφάλι και ηπατοπάγκρεας), ανάλογα με τον μεταβολισμό του.
Τι να κρατήσεις
Το φαγκρί είναι ένα ψάρι πλούσιο σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, με χαμηλή περιεκτικότητα λίπους και χοληστερόλης. Αποτελεί εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων καθώς και άλλων μικροθρεπτικών συστατικών. Έτσι λοιπόν, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να εντάξουμε το φαγκρί στη διατροφή μας, καθώς αποτελεί μια ιδανική και θρεπτική επιλογή για όσους ακολουθούν μια διατροφή για απώλεια ή διατήρηση βάρους. Μπορεί να καταναλωθεί με πολλούς τρόπους όπως ψητό, αχνιστό ή σε σούπα καθώς επίσης και απλά ψημένο με χυμούς εσπεριδοειδών ως ceviche.
