Ενεργειακό ισοζύγιο ονομάζουμε την κατάσταση, κατά την οποία ένα άτομο προσλαμβάνει μέσα από τη διατροφή, τόσες ακριβώς θερμίδες όσες και αυτές που καταναλώνει ημερησίως. Στην κατάσταση του ενεργειακού ισοζυγίου το σωματικό βάρος του ατόμου παραμένει σταθερό.
Το ανθρώπινο σώμα, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις μεταβολικές του λειτουργίες - τη λειτουργία της καρδιάς, του εγκεφάλου, των πνευμόνων, του πεπτικού συστήματος - καθώς και στις μηχανικές του λειτουργίες - περπάτημα, τρέξιμο και οποιαδήποτε άλλη μορφή σωματικής άσκησης - χρειάζεται καθημερινά ένα πλήθος θρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, μα πάνω από όλα χρειάζεται ενέργεια.
Η ενέργεια, την οποία μπορεί ο ανθρώπινος οργανισμός να αξιοποιήσει, προέρχεται από τα μακροθρεπτικά συστατικά, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη, τα οποία βρίσκονται στην τροφή. Καταναλώνοντας επομένως ο άνθρωπος τροφή, έχει την απαραίτητη ενέργεια, την οποία μετράμε σε θερμίδες, για να παραμείνει ζωντανός.
Θετικό & Αρνητικό Ενεργειακό Ισοζύγιο
Εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, το ενεργειακό ισοζύγιο δε διατηρείται πάντα σταθερό. Έτσι, σε περίπτωση που έχουμε θετικό ενεργειακό ισοζύγιο, οι θερμίδες δηλαδή που προσλαμβάνουμε είναι περισσότερες από αυτές που καταναλώνουμε, το σωματικό βάρος αρχίζει και αυξάνεται. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν έχουμε αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο, οι θερμίδες δηλαδή που προσλαμβάνουμε είναι λιγότερες από αυτές που καταναλώνουμε, το σωματικό βάρος αρχίζει και μειώνεται.
Στο ενεργειακό ισοζύγιο μπορούμε επομένως να επέμβουμε είτε ρυθμίζοντας την ποσότητα των θερμίδων που καταναλώνουμε, είτε ρυθμίζοντας τη φυσική μας δραστηριότητα. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που θέλουμε να χάσουμε βάρος θα πρέπει να επιτύχουμε ένα αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο. Για να το καταφέρουμε αυτό, εκτός από το προφανές, να μειώσουμε δηλαδή την ποσότητα των θερμίδων που καταναλώνουμε, μπορούμε να βοηθήσουμε περαιτέρω αυξάνοντας την ποσότητα των θερμίδων που δαπανούμε μέσω της αύξησης της σωματικής μας άσκησης.
Τέλος, καλό είναι να επισημάνουμε, ότι για την επίτευξη ενός σταθερού ενεργειακού ισοζυγίου σημασία έχει η συνολική ποσότητα των θερμίδων που καταναλώνουμε. Αυτό σημαίνει ότι εάν ημερησίως μία γυναίκα πρέπει να καταναλώνει 2000 θερμίδες για να επιτυγχάνει ένα σταθερό ενεργειακό ισοζύγιο, δεν έχει σημασία εάν τις θερμίδες αυτές τις πάρει καταναλώνοντας φρούτα και λαχανικά ή γλυκά και πατατάκια. Ωστόσο, στην πρώτη περίπτωση, η γυναίκα θα λάβει και μια πληθώρα θρεπτικών συστατικών, για την ακόμα καλύτερη λειτουργία του σώματός της!
