Εισαγωγή
Με τον αριθμό των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 να αυξάνεται παγκοσμίως, οι διατροφικές τροποποιήσεις παρέχουν μια ουσιαστική θεραπευτική προσέγγιση για τη διαχείριση της γλυκόζης του αίματος, του βάρους και του καρδιαγγειακού κινδύνου. Η διαλείπουσα νηστεία (ΔΝ) έχει εμφανιστεί ως εναλλακτική λύση στον κλασικό ημερήσιο περιορισμό θερμίδων.Οι προσεγγίσεις της κυμαίνονται από τον περιορισμό της κατανάλωσης τροφής σε ορισμένες ώρες της ημέρας έως την εναλλασόμενηνηστεία. Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 που λαμβάνουν θεραπεία με ινσουλίνη συχνά αυξάνουν το σωματικό τους βάρος, με αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο αύξησης των δόσεων ινσουλίνης που απαιτούνται για να ξεπεραστεί η αντίσταση στην ινσουλίνη, οδηγώντας σε περαιτέρω αύξηση βάρους και τελικά σε υψηλότερο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση πρότεινε την ΔΝ ως κατάλληλη στρατηγική διατροφής σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας σε καταστάσεις νηστείας σε άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη παραμένει ένα κρίσιμο εμπόδιο για την τήρηση δίαιτων που απαιτούν περιορισμό των θερμίδων και απαιτούνται περαιτέρω τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές για να επαληθευτεί η σκοπιμότητα και η ασφάλειά του σε αυτόν τον πληθυσμό.
Σκοπός
Να διερευνηθεί η ασφάλεια και η σκοπιμότητα 3 μη διαδοχικών ημερών διαλείπουσας νηστείας (ΔΝ) την εβδομάδα για 12 εβδομάδες σε συμμετέχοντες με διαβήτη τύπου 2 που λάμβαναν ινσουλίνη.
Μέθοδοι
Πρόκειται για τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη δοκιμή, σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 που έλαβαν ινσουλινοθεραπευτική αγωγή (INTERFAST-2), διεξήχθη στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Γκρατς στην Αυστρία και εγκρίθηκε από την επιτροπή δεοντολογίας του Medical University of Graz, Graz, Austria (EK 30-350 ex 17/18).
Εν συντομία, αυτή η μελέτη περιελάμβανε εθελοντές, ηλικίας μεταξύ 18 και 75 ετών με διαβήτη τύπου 2 υπό θεραπεία με ινσουλίνη, HbA 1c ≥7,0% και ημερήσια δόση ινσουλίνης ≥0,3 IU/ κιλά βάρους σώματος.
Η ομάδα ΔΝ ακολουθούσε την νηστεία 3 ημέρες την εβδομάδα, μειώνοντας τις θερμίδες αυτές τις ημέρες κατά 75%. Η κατανάλωση φαγητού επιτρεπόταν μόνο στο πρωινό και/ή το μεσημεριανό γεύμα για να διατηρηθεί μια περίοδος νηστείας 18 ωρών. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να κρατούν ένα ημερολόγιο τροφίμων για να παρακολουθούν τη συμμόρφωση. Τις υπόλοιπες 4 ημέρες, οι συμμετέχοντες της ομάδας ΔΝ δεν είχαν θερμιδικό περιορισμό. Δεν υπήρχε περιορισμός στη σύσταση των μακροθρεπτικών συστατικών ή στην κατανάλωση νερού, καφέ χωρίς ζάχαρη και τσαγιού χωρίς γάλα. Τις ημέρες φαγητού, οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να καταναλώνουν οποιοδήποτε είδος φαγητού ή ποτού χωρίς κανένα θερμιδικό περιορισμό.
Όλοι οι συμμετέχοντες άλλαξαν στην ίδια βασική ινσουλίνη (glargine U300) πριν από την τυχαιοποίηση,η οποία χορηγήθηκε το πρωί. Για τις ημέρες νηστείας, οι συμμετέχοντες έλαβαν οδηγίες να μειώσουν τη βασική ινσουλίνη κατά 20% και η γευματική ινσουλίνη χορηγήθηκε μόνο για λόγους διόρθωσης της γλυκόζης. Για να μειωθεί ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας κατά τις ημέρες ΔΝ, στους συμμετέχοντες δόθηκε ένα πρωτόκολλο προσαρμογής της δόσης ινσουλίνης για τις ημέρες νηστείας. Η από του στόματος φαρμακευτική αγωγή με σουλφονυλουρίες συνεχίστηκε τις ημέρες νηστείας.
Αποτελέσματα
Η ομάδα ΔΝ έδειξε σημαντική μείωση της HbA 1c (−7,3 ± 12,0 mmol/mol) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (0,1 ± 6,1 mmol/mol) σε διάστημα 12 εβδομάδων (P = 0,012). Το συμπρωτεύον τελικό σημείο επιτεύχθηκε από 8 άτομα στην IF και κανένα στην ομάδα ελέγχου ( P <0,001). Δεν εμφανίστηκε σοβαρή υπογλυκαιμία.
Μετά από 12 εβδομάδες παρέμβασης, η ομάδα ΔΝ παρουσίασε σημαντική μείωση στο βάρος (4,77 ± 4,99 kg) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (+0,27 ± 1,34 kg, P< 0,001) και στη μάζα λίπους (3,5 ± 3,3 kg στην ομάδα ΔΝ και +0,1 ± 1,3 kg στην ομάδα ελέγχου, P < 0,001).
Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά στη μεταβολή της άλιπης μάζας ή της οστικής μάζας μεταξύ των δύο ομάδων σύμφωνα με τις μετρήσεις DXA.
Τα αποτελέσματα της μεταβολομικής ανάλυσης βασισμένης σε πυρηνικό μαγνητικό συντονισμό έδειξαν ότι οι μεταβολίτες που συνέβαλαν περισσότερο στη διαφορά μεταξύ των ατόμων που νηστεύουν και των ατόμων ελέγχου ήταν το οξικό οξύ, η διμεθυλσουλφόνη και ορισμένα κετονοσώματα (ακετοξικό οξύ, 3-υδροξυβουτυρικό οξύ και ακετόνη).
Από τους 22 συμμετέχοντες στην ομάδα ΔΝ, 20 (91%) πέτυχαν >75% συμμόρφωση στο δεδομένο πρωτόκολλο νηστείας.
Συμπεράσματα
Αποδείχθηκε ότι 3 ημέρες μη συνεχούς ΔΝ την εβδομάδα σε διάρκεια 12 εβδομάδων βελτίωσαν την HbA 1c , μείωσαν το σωματικό βάρος και οδήγησαν σε συνολική ημερήσια μείωση της δόσης ινσουλίνης σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 που έλαβαν ινσουλίνη. Τα δεδομένα αυτά συμφωνούν με προηγούμενες μελέτες που έδειξαν ότι η Διαλλειματική Νηστεία ήταν αποτελεσματικό στη μείωση της HbA 1c σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Άλλες μελέτες υποδεικνύουν ότι η παρατεταμένη νηστεία μπορεί να έχει επιπρόσθετα ευεργετικά μεταβολικά αποτελέσματα, ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους, μεταβάλλοντας το μεταβολισμό σε κινητοποίηση λιπαρών οξέων, β-οξείδωση και ενισχυμένη παραγωγή κετονικού σώματος ή πρόκληση αυτοφαγίας. Από κλινική άποψη, για ορισμένα άτομα, φαίνεται να είναι μια εύκολη στην εφαρμογή διατροφικής παρέμβασης χωρίς την ανάγκη συνεχών μειώσεων θερμίδων, οδηγώντας τελικά σε μειωμένη θερμιδική πρόσληψη μέσω του χρονικά περιορισμένου διατροφικού μοτίβου χωρίς έντονη τεκμηρίωση ή μέτρηση θερμίδων.
Όπως αποδείχθηκε, ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας κατά τη διάρκεια της μελέτης μπορεί να μετριαστεί με τη μείωση της δόσης ινσουλίνης τις ημέρες νηστείας και τη χρήση ενός συστήματος συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης. Ωστόσο, φαίνεται κρίσιμο οι συμμετέχοντες και το προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης να λαμβάνουν οδηγίες σχετικά με τις προσαρμογές της δόσης της ινσουλίνης κατά τη διάρκεια της ΔΝ.
Ένας από τους περιορισμούς των διατροφικών μελετών σχετικά με τις γλυκαιμικές παραμέτρους σε άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη με διαβήτη τύπου 2 είναι ότι ο έλεγχος της γλυκόζης, η μείωση του σωματικού βάρους και η δόση ινσουλίνης συνδέονται μεταξύ τους και ότι οι αλλαγές στη δόση της ινσουλίνης μπορούν να αλλάξουν την παρατηρούμενη HbA 1c .
Τα δεδομένα αυτής της έρευνας αποδεικνύουν ότι η ΔΝ για διάστημα 12 εβδομάδων σε άτομα που λαμβάνουν ινσουλίνη με διαβήτη τύπου 2 είναι ασφαλής, μειώνει την HbA 1c , το σωματικό βάρος και τη συνολική ημερήσια δόση ινσουλίνης, ενώ το RMR και τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας παρέμειναν αναλλοίωτα.
