Εισαγωγή
Τι είναι η Γκρελίνη;
Η γκρελίνη (TG), ή αλλιώς «η ορμόνη της πείνας», περιέχεται στο αίμα και ανάλογα με την περιεκτικότητα της ρυθμίζει και το αίσθημα της όρεξης. Παράγεται από το στομάχι και εκκρίνεται μετά την πέψη, επηρεάζοντας τον υποθάλαμο του εγκεφάλου, ο οποίος ελέγχει τις ορμόνες ανάλογα.
Ποιες μορφές έχει;
Έχει 2 ισομορφές:
- Την ακυλιωμένη γκρελίνη (AG)
- Την αποακυλιωμένη γκρελίνη (DAG)
Το (AG) έχει την ικανότητα να διαπερνάει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να συνδέεται με τους υποδοχείς (GHSR1a) στην περιοχή του υποθαλάμου, με αποτέλεσμα να ενισχύει την πείνα. Από την άλλη, το (DAG), το οποίο κατέχει και το μεγαλύτερο ποσοστό της γκρελίνης, θεωρήθηκε αρχικά ότι είναι ανενεργό επειδή δεν δεσμεύει τον ίδιο υποδοχέα με το (AG). Αργότερα όμως φάνηκε πως έχει και αυτό τις δικές του βιολογικές επιδράσεις.
Από ποιους δείκτες επηρεάζεται η Γκρελίνη;
Γενικότερα η TG επηρεάζεται από ορισμένους δείκτες, μερικοί από τους οποίους είναι:
- Ηλικία
- Φύλο
- ΔΜΣ
Από διάφορες μελέτες, έχει παρατηρηθεί η αναμενόμενη αύξηση της γκρελίνης πριν την κατανάλωση φαγητού και η αντίστοιχη μείωση της μετά την ολοκλήρωση του γεύματος.
Σκοπός της Μελέτης
Ο σκοπός αυτής της συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης ήταν να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ των ενδογενών συγκεντρώσεων γκρελίνης και της αντίληψης της πείνας σε υγιείς ενήλικες.
Μέθοδος
Για την υλοποίηση της μελέτης συμπεριλήφθηκαν τα ακόλουθα κριτήρια:
- Ενήλικες ≥18 ετών
- Άτομα με ΔΜΣ ≥18,5
- Δειγματοληψία γκρελίνης μέσω αίματος
- Μέτρηση της υποκειμενικής πείνας σε μια έγκυρη κλίμακα
- Υγιείς συμμετέχοντες
- Καμία φυσική δραστηριότητα ή φαρμακευτική αγωγή απώλειας βάρους που καταστέλλει την όρεξη
- Απουσία περιβαλλοντικών χειρισμών
Δείκτες που αξιολογήθηκαν
- Η ηλικία
- Ο ΔΜΣ
- Το ποσοστό σωματικού λίπους (%BF)
- Η περιεκτικότητα σε μακροθρεπτικά συστατικά των δοκιμαστικών γευμάτων
- Η ενεργειακή πρόσληψη (kcal)
- Το φύλο
- Η ισομορφή γκρελίνης (AG, DAG ή TG)
Συμπεριλήφθηκαν άρθρα που δημοσιεύτηκαν έως τον Νοέμβριο του 2022.
Αποτελέσματα
Η αρχική αναζήτηση εντόπισε 658 άρθρα, όμως μόνο τα 47 άρθρα πληρούσαν όλα τα κριτήρια συμπερίληψης, τα οποία περιείχαν 110 αποδεκτές δοκιμές (και 110 συντελεστές συσχέτισης).
Η πλειονότητα των δοκιμών περιελάμβανε άνδρες (μόνο άνδρες n = 52, μόνο γυναίκες n = 12, και τα δύο φύλα n = 46) και μετρήθηκε TG (TG: n = 51, AG: n = 47, DAG: n = 12).
Συγκεντρώσεις TG
Φάνηκε πως οι συγκεντρώσεις γκρελίνης εμφανίζουν μια μέτρια, θετική σχέση με τις υποκειμενικές αξιολογήσεις πείνας. Παρόλα αυτά, η μορφή γκρελίνης μπορεί να επηρεάσει αυτή τη σχέση: οι μελέτες που μέτρησαν το AG αύξησαν την ισχύτης συνολικής συσχέτισης, ενώ οι μελέτες που μέτρησαν το TG είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα και το DAG δεν είχε καμία επίδραση.
Ηλικία
Ακόμη, τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η πείνα και η πρόσληψη τροφής μειώνονται με την ηλικία, ένα φαινόμενο γνωστό ως ανορεξία της γήρανσης σε ηλικιωμένους ενήλικες.
Φύλο
Μια άλλη έρευνα αποκάλυψε, πως δεν υπάρχουν διαφορές στην αντίληψη της όρεξης/πείνας μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Παχυσαρκία
Σχετικά με την παχυσαρκία, την σωματική σύνθεση του ατόμου και την αλληλεπίδραση της με τις συγκεντρώσεις της TG, έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τις συγκεντρώσεις AG όπως και τις αντιλήψεις για την πείνα.
Είναι ενδιαφέρον ότι οι TG και AG έχουν αποδειχθεί ότι παραμένουν αυξημένες μετά από ένα γεύμα σε άτομα με παχυσαρκία, σε αντίθεση με τα αδύνατα άτομα, όπου η μεταγευματική TG και AG μειώνονται.
Γεγονός το οποίο δηλώνει ότι τείνουν να νιώθουν το αίσθημα της πείνας ευκολότερα και το αίσθημα του κορεσμού δυσκολότερα.
Μακροθρεπτικά
Όσον αφορά τα μακροθρεπτικά στοιχεία, η πρωτεΐνη διαγράφει ισχυρότερη χορταστική επίδραση από τους υδατάνθρακες και το λίπος, ενώ η κατάποση, η όσφρηση και η όραση ενός γεύματος με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες έχει αποδειχθεί ότι διεγείρουν την πείνα.
Περιορισμοί της μελέτης
Τα κριτήρια ένταξής αναφέρονταν σε μελέτες που δημοσιεύτηκαν στην αγγλική γλώσσα και τα αποτελέσματα περιορίζονται σε υγιείς πληθυσμούς, καθώς αποκλείστηκαν επίσης σημαντικές ασθένειες.
Συμπεράσματα
Συμπεραίνοντας, παρατηρούμε πως όσο αυξάνεται η Γκρελίνη στον οργανισμό μας, τόσο αυξάνεται και το αίσθημα της πείνας και το αντίστροφο. Τέλος, η Γκρελίνη επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, οι οποίοι με την σειρά τους προκαλούν αλλαγές στην όρεξη μας και γενικότερα στις διατροφικές μας συνήθειες.
